Η μία μετά την άλλη από τις μεγάλες Ασιατικές εταιρείες πετρελαίου και φ. αερίου σπεύδουν στην Τεχεράνη να υπογράψουν μακροχρόνια συμβόλαια και συμφωνίες τόσο για εκμετάλλευση νέων πετρελαϊκών αποθεμάτων όσο και φυσικού αερίου. Έτσι το Ιράν υπέγραψε προχθές με τη Μαλαισία συμβόλαιο για το φυσικό αέριο ύψους 16 δισεκατομμυρίων δολαρίων, επικεντρώνοντας τις προσπάθειές του να μετακινήσει τη ροή των συμφωνιών που αφορούν στο πετρέλαιο και στο φυσικό αέριο προς τις ανατολικές χώρες και ξεπερνώντας την αμερικάνικη πίεση με πλάγιες επενδύσεις από δυτικές εταιρίες.
Το συμβόλαιο, το οποίο υπεγράφη χθες μεταξύ των ιρανικών εταιριών φυσικού αερίου – πετρελαίου και των μαλαισιανών επιχειρήσεων SKS, συμφερόντων του μαλαισιανού δισεκατομμυριούχου Syed Mokhtar Al-Bukary, συμπεριλαμβάνει την 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων ανάπτυξη των πεδίων φυσικού αερίου Golshan και Ferdows τα επόμενα 5,5 χρόνια.
Το δεύτερο σκέλος της συμφωνίας είναι αξίας 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων και έχει να κάνει με την παραγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου από δύο πεδία στην Νότια περιοχή του Bushehr. Ωστόσο δεν ήταν ξεκάθαρο ποιο θα είναι το χρονοδιάγραμμα για το σχέδιο παραγωγής υγροποιημ’ένου φυσικού αερίου (LNG).
Ο τομέας πετρελαίου και φυσικού αερίου του Ιράν είναι σε δεινή κατάσταση αναφορικά με την ανάγκη ξένων επενδύσεων έτσι ώστε να καλύψει την εγχώρια κατανάλωση και να διατηρήσει τους ρυθμούς παραγωγής και εξαγωγών.
Ενώ λοιπόν η αμερικάνικη κυβέρνηση ασκεί πίεση στους δυτικούς συμμάχους της να σταματήσουν τις επενδύσεις στο Ιράν εξαιτίας της καχυποψίας της για το πυρηνικό του πρόγραμμα, το Ιράν απ την άλλη, έχοντας τα δεύτερα μεγαλύτερα στον κόσμο αποθέματα φυσικού αερίου και πετρελαίου, κάνει ένα δυναμικό άνοιγμα συμφωνιών με ασιατικές εταιρίες. Η χθεσινή συμφωνία ακολουθεί την υπογραφή του συμβολαίου των δύο δισεκατομμυρίων δολαρίων αυτό το μήνα με την κινεζική Sinopec (βλέπε σχετικό ρεπορτάζ στο www.energia.gr στις 10/12/07).
Οι νέες αυτές συμφωνίες είναι αποτέλεσμα του κενού στο οποίο περιήλθαν συνεργασίες με ξένες δυτικές εταιρείες εξαιτίας του θέματος που προέκυψε με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Αναλυτές επισημαίνουν ότι το κίνητρο πίσω απ’ αυτά τα πρόσφατα συμβόλαια έχουν πολιτικό χαρακτήρα καθώς το Ιράν ελπίζει να πείσει τις δυτικές εταιρείες να αγνοήσουν την πίεση που ασκείται από την αμερικανική κυβέρνηση.
Ο υπουργός πετρελαίου του Ιράν Gholam-Hossein Nozari δήλωσε «Η συμφωνία ολοκληρώθηκε ακολουθώντας την ιρανική πολιτική προσέγγισης προς την Ασία και λαμβάνοντας υπόψη τις εταιρείες που επιθυμούν να δουλέψουν στο Ιράν».
Κάποιες λεπτομέρειες σχετικά με το συμβόλαιο δεν έχουν αποκαλυφθεί ακόμη συμπεριλαμβάνοντας την αναμενόμενη παραγωγή από τα διάφορα κοιτάσματα. Οι αναλυτές μάλιστα περιμένουν και την εμπλοκή δυτικών εταιρειών στην περίπτωση που το σχέδιο έχει επιτυχή έκβαση.
Ένας ειδήμων σε πετρελαϊκά θέματα στην Τεχεράνη παρατηρεί «Είναι αμφίβολο αν η μαλαισιανή εταιρεία θα είναι ικανή να παράγει και να εμπορευτεί από μόνη της την εκμετάλλευση του υγροποιημένου φ. αερίου που θα παράγει. Πρέπει να υπάρχουν κάποιοι όροι στο συμβόλαιο έτσι ώστε να χρησιμοποιηθούν οι δυτικές εταιρείες με τεχνογνωσία στο αντικείμενο σαν υπεργολάβοι».
Η Μαλαισία, μια μεγάλη μουσουλμανική χώρα, υπήρξε απρόθυμη να υποχωρήσει στην πίεση των Ηνωμένων Πολιτειών αλλά το 10% μερίδιό της σ’ ένα χωριστό ιρανικό σχέδιο εκμετάλλευσης φ. αερίου καθυστέρησε εξαιτίας της γαλλικής απροθυμίας, του κύριου δηλαδή διαχειριστή, να πάρει μια οριστική απόφαση για την επένδυση.
Αναλυτές της διεθνούς πετρελαιαγοράς εκτιμούν ότι μετά την δημοσιοποίηση της περίφημης έκθεσης των Αμερικανικών Μυστικών Υπηρεσιών περί μη ύπαρξης πυρηνικού οπλικού προγράμματος και της πλήρους αναδίπλωσης της Αμερικανικής κυβέρνησης αναφορικά με τον «ύποπτο» ρόλο του Ιράν, ο αριθμός των ενεργειακών εταιρειών που θα αψηφήσουν τις αμερικανικές κυρώσεις θα αυξηθεί. Έτσι εντός του πρώτου εξαμήνου του 2008 αναμένεται ν ανακοινωθούν αρκετά νέα επενδυτικά σχέδια τόσο από Ασιατικές όσο και από Ευρωπαϊκές εταιρείες.