Οριακά χαμηλότερα από τα 100 δολάρια το βαρέλι κινούνταν χθες το πρωί η τιμή του αργού στην αγορά της Νέας Υόρκης, φλερτάροντας και πάλι με το ρεκόρ όλων των εποχών, ασκώντας ασφυκτικές πιέσεις στον πληθωρισμό και την ανάπτυξη – κυρίως των δυτικών οικονομιών. Το ρεκόρ των 100 δολαρίων κατεγράφη την Τετάρτη, 2 Ιανουαρίου. Χθες, ελάχιστα υποχωρούσε από τα 100 δολάρια, καθώς οι προσδοκίες για νέα συρρίκνωση των αμερικανικών ενεργειακών αποθεμάτων, το ασθενές δολάριο και η γεωπολιτική αστάθεια παραμένουν σταθεροί παράγοντες ανόδου των τιμών στα σημερινά πρωτοφανή επίπεδα διατήρησής τους.
Ηδη, ωστόσο, άρχισαν να ακούγονται οι πρώτες προειδοποιήσεις για ακόμα μεγαλύτερη ενίσχυση των τιμών, σε μια κατάσταση «ανοδικής αστάθειας» που, σύμφωνα με κάποιους αναλυτές, θα χαρακτηρίσει τουλάχιστον τους πρώτους μήνες του νέου έτους. Από τον ΟΠΕΚ, ο υπουργός Πετρελαίου της Ινδονησίας, Μαϊζάρ Ραχμάν, έσπευσε να προδικάσει άμεση περαιτέρω άνοδο στα επίπεδα των 100-110 δολαρίων, αφήνοντας να εννοηθεί ότι το καρτέλ ενδεχομένως να αποφασίσει αύξηση της παραγωγής του στη σύνοδο της Βιέννης, την 1η Φεβρουαρίου, αν η προσφορά κριθεί ανεπαρκής. Ο κ. Ραχμάν δήλωσε ότι η χώρα του, δεύτερη μικρότερη πετρελαιοπαραγωγός του ΟΠΕΚ, θα προτείνει αύξηση της παραγωγής τουλάχιστον κατά 500.000 βαρέλια ημερησίως. Ο Ιρανός ομόλογός του, Χουσεΐν Καζεμπούρ Αρντεμπιλί, επανέλαβε πάντως την πάγια άποψη του καρτέλ ότι υπάρχει επάρκεια προσφοράς και πως ο ΟΠΕΚ δεν έχει δυνατότητα να επηρεάσει τις τιμές.
Οι τιμές του «μαύρου χρυσού» έχουν τριπλασιαστεί από το 2003, ενώ μόνο πέρυσι αυξήθηκαν κατά 57% έναντι του 2006, βοηθούσης σε σημαντικό βαθμό της ραγδαίας αύξησης της ζήτησης από την Κίνα και άλλες αναπτυσσόμενες χώρες. Διατηρούνται, δε, εντός του φάσματος των προσαρμοσμένων για πληθωρισμό επιπέδων των αρχών της δεκαετίας του ’80. Σε βάθος χρόνου, πάντως, ήτοι ίσως και εντός της ερχόμενης πενταετίας, κάποιοι αναλυτές διαβλέπουν ακόμη μεγαλύτερη εκτίναξη των τιμών «ώς και στα 200-250 δολάρια το βαρέλι». Χαρακτηρίζουν μάλιστα αναπόφευκτη μια τέτοια εξέλιξη, καθώς τη ζήτηση δεν έχουν δυνατότητα να καλύψουν πλήρως άλλες μορφές ενέργειας, όπως το φυσικό αέριο και τα βιοκαύσιμα. Σημειωτέον ότι το γερμανικό ινστιτούτο DIW κάνει λόγο για «πιθανή άνοδο της τιμής στα 150 δολάρια σε πέντε χρόνια και στα 200 σε 10». Την ίδια ώρα, η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (ΙΕΑ) προβλέπει ότι η ζήτηση για πετρέλαιο μόνο ανοδικά μπορεί να κινηθεί δεδομένων των συνθηκών, αυξανόμενη συνολικά κατά 37% ώς το 2030.
Το εντυπωσιακό άλμα της τάξης των 4 δολαρίων, που πραγματοποίηθηκε προχθές, πρώτη ημέρα συναλλαγών για το 2008, δεν έπεισε τον Λευκό Οίκο για την ανάγκη ανοίγματος των στρατηγικών αποθεμάτων. Οι αγορές, βέβαια, παρέμεναν με το βλέμμα στραμμένο στα στοιχεία που επρόκειτο να ανακοινωθούν αργότερα χθες από την Υπηρεσία Ενημέρωσης για την Ενέργεια (ΕΙΑ) και να καταδείξουν νέα –την έβδομη κατά σειρά– εβδομαδιαία συρρίκνωση των αμερικανικών αποθεμάτων αργού κατά 2,2 εκατ. βαρέλια, την εβδομάδα που πέρασε. Τους φόβους για την ενεργειακή επάρκεια συνέχισαν να τροφοδοτούν και τα νέα κρούσματα βίας στην Αλγερία και τη Νιγηρία, αμφότερες σημαντικές πετρελαιοπαραγωγοί χώρες του ΟΠΕΚ. Ούτως ή άλλως, η άνοδος στα επίπεδα του τριψήφιου ψυχολογικού ορίου –είτε συνεχιστεί είτε όχι– εγείρει στο εξής πιο ορατή την προοπτική ύφεσης για την οικονομία των ΗΠΑ φέτος, κάτι που αναπόφευκτα θα επηρεάσει ευρύτερα την παγκόσμια.
Συσσωρεύονται στοιχεία για επιβράδυνση
Η δημοσιοποίηση των πρακτικών από την τελευταία συνεδρίαση της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας (Fed) μπορεί να υποδεικνύει περαιτέρω μειώσεις των επιτοκίων, αυτό όμως δεν καθησύχασε χθες τους επενδυτές, οι οποίοι πλέον βλέπουν να συσσωρεύονται στοιχεία που επαληθεύουν σενάρια για επιβράδυνση, ίσως και ύφεση, στην οικονομία των ΗΠΑ. Η αποδυνάμωση της δραστηριότητας στον αμερικανικό μεταποιητικό κλάδο στα χαμηλά πενταετίας, οι υποψίες για επιδείνωση των δεδομένων στην απασχόληση σε συνδυασμό με την προχθεσινή εκτόξευση της τιμής του πετρελαίου στα 100 δολάρια το βαρέλι, οδήγησαν χθες τον παγκόσμιο δείκτη MSCI της Morgan Stanley σε πτώση για δεύτερη συνεχόμενη συνεδρίαση. Τις μεγαλύτερες απώλειες κατέγραψαν οι μετοχές εταιρειών προϊόντων κατανάλωσης και ταξιδίων.
Στο ναδίρ του τελευταίου μήνα κατρακύλησε το δολάριο έναντι του ευρώ, χάνοντας, επίσης, έδαφος έναντι του γιεν και του ελβετικού φράγκου, καθώς οι αξιωματούχοι της Fed θεωρούν πως το βασικό επιτόκιο είναι «έως κάποιο βαθμό περιοριστικό» για την ανάπτυξη. Οι ίδιοι αναθεώρησαν προς τα κάτω τις εκτιμήσεις για την αμερικανική ανάπτυξη, σε ένα περιβάλλον που η κατανάλωση εμφανίζει σημάδια «αδυναμίας» και η ύφεση στην αγορά των ακινήτων είναι πιο «βαθιά και πιο παρατεταμένη από ό,τι αρχικώς είχε προβλεφθεί».
Τη γραμμή της Fed αναμένεται να ακολουθήσουν οι κεντρικοί τραπεζίτες του Καναδά και της Βρετανίας, όπου έρευνα έδειξε πως οι συνθήκες πίστωσης θα επιδεινωθούν μέσα στους επόμενους μήνες. Στην Ευρωζώνη, όμως, ο ρυθμός αύξησης στην προσφορά χρήματος παρέμεινε τον Νοέμβριο στο ιστορικό υψηλό του 12,3%, γεγονός που εντείνει το δίλημμα της ΕΚΤ για το εάν θα πρέπει να αυξήσει ή να διατηρήσει σταθερά τα επιτόκια (για να στηρίξει την ανάπτυξη στην Ευρωζώνη). Χθες άντλησε μέχρι και 200 δισ. ευρώ στο σταθερό επιτόκιο του 4% στο πλαίσιο κινήσεων για την ομαλοποίηση της ρευστότητας στις χρηματαγορές. Σαφώς καλύτερες είναι, πάντως, οι επιδόσεις της γερμανικής οικονομίας. Ο δείκτης ανεργίας μειώθηκε τον Δεκέμβριο στο χαμηλότερο 15ετίας, καθώς οι ανάγκες προσωπικού των επιχειρήσεων οδήγησαν σε αύξηση των προσλήψεων.