Το ενεργειακό επιτελείο μελετάει διάφορες εναλλακτικές προτάσεις ενώ βρίσκεται σε στενή συνεργασία με φορείς της αγοράς, αλλά και ερευνητικά ιδρύματα για τη διαμόρφωση του κειμένου των τελικών ρυθμίσεων. Μια από τις προτάσεις που φαίνεται ότι προκρίνεται είναι η διενέργεια ξεχωριστών διαγωνισμών για έργα υπεράκτιων αιολικών πάρκων και στη συνέχεια υπαγωγή τους στις στρατηγικές επενδύσεις, προκειμένου να αξιοποιήσουν το ευνοϊκό καθεστώς που προβλέπεται για αυτές. Πρόσφατη προμελέτη που έγινε για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπολογίζει το διαθέσιμο θαλάσσιο δυναμικό για πλωτά αιολικά στη χώρα μας στα 263 GW, άρα υπάρχει χώρος για πολλές επενδύσεις. Ωστόσο, η διαμόρφωση της τελικής πρότασης για τη θεσμική βάση πάνω στην οποία θα πρέπει να αναπτυχθούν τα υπεράκτια πάρκ αποτελεί ένα …σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες.
Καταρχάς, θα πρέπει να καθοριστούν ζώνες αποκλεισμού (λόγω θαλάσσιας κυκλοφορίας, περιοχών στρατιωτικών ασκήσεων, ευαίσθητες και προστατευόμενες περιοχές κ.λπ.). Επίσης, ακόμη αποτελεί ζητούμενο η αναθεώρηση του ειδικού χωροταξικού πλαισίου για τις ΑΠΕ, το οποίο θα περιλαμβάνει και ειδικό κεφάλαιο για τα θαλάσσια πάρκα.
Σημαντική παράμετρο αποτελεί και η ανάπτυξη νησιωτικών διασυνδέσεων μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος. Ήδη ο ΑΔΜΗΕ, διά του αντιπροέδρου του κ. Γιάννη Μάργαρη έχει κάνει γνωστό το ενδιαφέρον του Διαχειριστή για ενεργό ρόλο και στις διασυνδέσεις των υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Σύμφωνα με τον κ. Μάργαρη, η τεχνογνωσία που χρησιμοποιείται στα υπεράκτια έργα ΑΠΕ είναι καινοτόμος και ο ΑΔΜΗΕ έχει τις τεχνικές και χρηματοοικονομικές δυνατότητες ώστε να δραστηριοποιηθεί στις νέες αγορές που ανοίγονται. «Η δική μας θέση είναι ότι η ανάπτυξη των μονάδων αυτών δεν μπορεί να γίνει άναρχα και ad hoc, αλλά χρειάζεται κεντρική στρατηγική η οποία, με τη σειρά της, προϋποθέτει βαθιά τεχνογνωσία. Ο ΑΔΜΗΕ διαθέτει εκτεταμένη εμπειρία στον σχεδιασμό και την υλοποίηση υποθαλάσσιων διασυνδέσεων υψηλής τάσης και μπορεί να εγγυηθεί ασφαλείς διασυνδέσεις σύμφωνα με τα πλέον σύγχρονα πρότυπα», ανέφερε προ ημερών.
Η πρόταση του ΑΔΜΗΕ είναι να εκπονήσει στρατηγική μελέτη για την ανάπτυξη των offshore έργων ως επέκταση του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΜΗΕ). Στη συνέχεια, προτείνει τη δημιουργία ανοικτού δημόσιου διαγωνισμού με τη μορφή ανταγωνιστικής διαδικασίας με κριτήριο την τιμή αποζημίωσης της ενέργειας. «Προτείνουμε ο ΑΔΜΗΕ να αναλαμβάνει τον σχεδιασμό, τη μελέτη και την αδειοδότηση των έργων σύνδεσης των πάρκων. Επιπλέον, να αναλαμβάνει την υλοποίηση του έργου σύνδεσης με ίδια χρηματοδότηση και ενσωμάτωση των έργων στην Ρυθμιζόμενη Περιουσιακή Βάση του ΑΔΜΗΕ με το κόστος των έργων αυτών να ανακτάται μέσω των χρεώσεων για τη χρήση του Συστήματος», επεσήμανε ο ίδιος.
Η στρατηγική για τις υπεράκτιες ΑΠΕ που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει αύξηση της θαλάσσιας αιολικής ισχύος από 12 GW σήμερα στα 60 GW έως το 2030 και στα 300 GW έως το 2050. Η θαλάσσια αιολική ενέργεια αναμένεται ότι θα αποτελεί τη σημαντικότερη πηγή για την ηλεκτρική κατανάλωση της Ευρώπης το 2040. Μάλιστα, η νέα ευρωπαϊκή «βίβλος» υποστηρίζει την περαιτέρω επέκταση των πλωτών ανεμογεννητριών, οι οποίες θεωρούνται ως καταλληλότερες για βαθιά ύδατα όπως είναι του Αιγαίου πελάγους. Ειδικότερα, η Κομισιόν σκοπεύει να συμπληρώσει τα 300 GW με επιπλέον 40 GW ωκεάνιας ενέργειας και άλλων αναδυόμενων τεχνολογιών, όπως πλωτές εγκαταστάσεις αιολικής και ηλιακής ενέργειας έως το 2050.
Η κατά 25 φορές αύξηση των θαλάσσιων αιολικών πάρκων στην Ευρώπη απαιτεί σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι, έως το 2050, θα χρειαστούν επενδύσεις ύψους σχεδόν 800 δισ. ευρώ για την επίτευξη των στόχων που προτείνει. Απαιτούνται πολύ μεγάλες επενδύσεις σε θαλάσσιες ηλεκτρικές διασυνδέσεις, σε ενισχύσεις των χερσαίων δικτύων κ.ά.
Σύμφωνα με την ΕΛΕΤΑΕΝ (Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας) τα λιμάνια χρειάζονται επενδύσεις 6,5 δισ. ευρώ τα επόμενα 10 χρόνια, καθώς όλος ο εξοπλισμός για την κατασκευή των θαλάσσιων αιολικών πάρκων διέρχεται από τα λιμάνια, οπότε απαιτούνται νέες υποδομές. «Τα λιμάνια και ειδικά στην Ελλάδα και τα ναυπηγεία, θα είναι οι κόμβοι για τη λειτουργία και τη συντήρηση θαλάσσιων αιολικών πάρκων και θα γίνουν η βάση συναρμολόγησης και εξυπηρέτησης για τις υποδομές και τις πλωτές ανεμογεννήτριες», επισημαίνεται από την Ένωση, η οποία υπογραμμίζει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να αναπτύξει την εγχώρια εφοδιαστική αλυσίδα, εμπλέκοντας τα ναυπηγεία, τα λιμάνια, τη βιομηχανία καλωδίων και ηλεκτρολογικών εξοπλισμών, τη βιομηχανία τσιμέντου κλπ.
H ΕΛΕΤΑΕΝ εκπονεί ειδική μελέτη με σκοπό να παρουσιάσει σύντομα στην κυβέρνηση μια ολοκληρωμένη πρόταση με το απαιτούμενο θεσμικό πλαίσιο για τις επενδύσεις σε θαλάσσια πάρκα ΑΠΕ.
Την ίδια ώρα που στη χώρα μας ακόμη αναζητείται το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο, στην υπόλοιπη ΕΕ ο κλάδος των υπεράκτιων πάρκων αναπτύσσεται. Στο Βέλγιο λειτουργούν έξι αιολικά πάρκα συνολικής ισχύος 1,6 GW και δύο νέα υπεράκτια αιολικά πάρκα συνολικής ισχύος 706 MW τα οποία έχουν προγραμματιστεί για εφέτος, ενώ υπάρχει και σχεδιασμός για την περίοδο έως το 2030.
Στη Γερμανία έχει ήδη επιτευχθεί ο στόχος των 6,5 GW για το 2020 ενώ για το 2030 σχεδιάζεται η αύξηση της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος στα 20 GW. Η Δανία απέκτησε το πρώτο της υπεράκτιο πάρκο το 1991. Η εγκατεστημένη ισχύς στη χώρα φέτος είναι περίπου στα 2,5 GW, ενώ άλλα τρία θαλάσσια αιολικά πάρκα μεγάλης κλίμακας συνολικής ισχύος 2,4 GW έχουν προγραμματιστεί έως το 2030.
Στη Γαλλία παρότι εδώ και χρόνια υπάρχει σαφής πολιτική θέληση για ανάπτυξη υπεράκτιων πάρκων, έως σήμερα δεν έχουν προχωρήσει, εξαιτίας των ιδιαιτέρως πολύπλοκων διαδικασιών αδειοδότησης, αλλά και των σφοδρών αντιδράσεων περιβαλλοντικών οργανώσεων. Μόνο ένα μικρό έργο των 2MW είχε εγκαινιαστεί τον Οκτώβριο του 2017.
Με τις τελευταίες αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο, έχουν διεξαχθεί τρεις γύροι υποβολής προσφορών για συνολικά 3,5 GW.
Ο στόχος για το 2030 είναι τα 10 GW για πλωτές ανεμογεννήτριες καθώς και η λειτουργία τεσσάρων πιλοτικών έργων, συνολικά 24 ΜW, τα οποία θα εγκατασταθούν ανοιχτά της Βρετάνης στον Ατλαντικό και στη Μεσόγειο εντός του 2021.
Στην Ολλανδία 1 GW είναι εγκατεστημένο και άλλα 4,5 GW αναμένεται να είναι έτοιμα έως το 2023. Για το 2030 έχουν τεθεί ως στόχος τα 11,5 GW. Ωστόσο, η μεγαλύτερη υπεράκτια αιολική αγορά στον κόσμο βρίσκεται στη Μεγάλη Βρετανία με περισσότερα από 30 υπεράκτια πάρκα, συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 10,4 MW. Ο στόχος είναι να φτάσουν τα 40 GW έως το 2030, με εγκατάσταση και πλωτών ανεμογεννητριών.