«Η εκτίναξη των τιμών όχι μόνο του πετρελαίου αλλά και των τροφίμων είναι πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα από το ισχυρό ευρώ, την κρίση στην αγορά στεγαστικών δανείων και τους φόβους για την αμερικανική οικονομία». Πετρέλαιο και τρόφιμα αναβιώνουν φόβους για τον πληθωρισμό, επισημαίνει η Morgan Stanley. Πολλοί οικονομολόγοι, επισημαίνουν ότι η σημερινή κατάσταση θυμίζει σε πολλά εκείνη των αρχών της δεκαετίας του ’70, όταν οι τιμές των τροφίμων είχαν βρεθεί ξανά στο επίκεντρο της προσοχής, με ό,τι αυτό σημαίνει για τον καταναλωτή, που καλείται να απορροφήσει το αυξημένο κόστος.
Σύμφωνα με τους αναλυτές της Morgan Stanley, η ταχεία ανάπτυξη των αναδυόμενων οικονομιών, το ασθενές δολάριο, η αυξημένη ζήτηση και η κατακόρυφη αύξηση της παραγωγής αιθανόλης από καλαμπόκι είναι οι παράγοντες που θα συνεχίσουν να ωθούν ανοδικά τον πληθωρισμό των τροφίμων διεθνώς για τα επόμενα πέντε χρόνια. Στις διεθνείς αγορές, οι πρώτες ύλες -μεταξύ των οποίων τα τρόφιμα- έχουν προσελκύσει επενδύσεις άνω των 160 δισ. δολαρίων από το 2001 και για το 2008 εκτιμάται ότι η τάση θα συνεχιστεί. Πέρυσι, οι τιμές στα προθεσμιακά συμβόλαια δημητριακών και σόγιας στην αγορά εμπορευμάτων του Σικάγου κινήθηκαν σε επίπεδα πρωτοφανή για πολλά χρόνια. Οι τιμές του σίτου εκτινάχθηκαν κατά 90%, της σόγιας κατά 80%, του καλαμποκιού κατά 20%. Και ήδη φέτος, οι τιμές του καλαμποκιού και της σόγιας εκτινάχθηκαν σε επίπεδα ρεκόρ για τα τελευταία 11 και 34 χρόνια, αντίστοιχα.
Το υψηλό κόστος των τροφίμων στις αγορές πρώτων υλών αντικατοπτρίζεται αναπόφευκτα στους δείκτες της πραγματικής οικονομίας. Στις ΗΠΑ, και παρά την καλή σοδειά, ο δείκτης τιμών των τροφίμων έφθασε πέρυσι στο ζενίθ 25ετίας. Οπως εκτιμάται, κατά την ερχόμενη πενταετία, ο πληθωρισμός των τιμών θα συνεχίσει να αυξάνεται με ρυθμούς της τάξης του 7,5% ετησίως, ήτοι πολύ περισσότερο από τον μέσον όρο του 2,3% της τελευταίας 10ετίας. Οι οικονομολόγοι κάνουν σαφή μνεία της κατάστασης που επικράτησε στις ΗΠΑ τη δεκαετία του ’70, περίοδο διπλασιασμού των τιμών των πρώτων υλών, η οποία προκάλεσε εν τέλει εκτίναξη του πληθωρισμού των τροφίμων κατά μέσο όρο στο 8,2%, το διάστημα 1972-1981.
Σήμερα, οι αναδυόμενες οικονομίες με επικεφαλής την Κίνα και την Ινδία εκφράζουν όλο και μεγαλύτερη «όρεξη» για δημητριακά, ενώ στο παιχνίδι έχουν μπει και τα βιοκαύσιμα, για την παραγωγή των οποίων απαιτούνται όλο και μεγαλύτερες ποσότητες της παγκόσμιας σοδειάς. Αν σε αυτά προστεθούν απρόβλεπτοι παράγοντες -όπως απώλειες στις καλλιέργειες λόγω ακραίων καιρικών φαινομένων, λειψυδρία- οι φόβοι που διατυπώνουν πλέον πολλές χώρες για τις διαστάσεις που μπορεί να λάβει ο πληθωρισμός των τροφίμων είναι εύλογοι. Οπως τονίζουν οι αναλυτές, η ασφάλεια των τροφίμων ανάγεται στο εξής σε θέμα εθνικής ασφάλειας.