Ήδη εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων, αλλά και ο Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών της Αθήνας, προετοιμάζονται έτσι ώστε όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες να παρέχουν υπηρεσίες όπως είναι ο διαμοιρασμός οχημάτων (car sharing) και η μεταφορά με οχήματα κατά παραγγελία (car on demand), ενώ προωθούν το συνεπιβατισμό οχημάτων (car pooling).
Τη μετάβαση στις νέες μορφές κινητικότητας, η οποία επισπεύδεται λόγω και της κλιματικής αλλαγής, φιλοδοξεί να προετοιμάσει το υπουργείο το οποίο -έως τα τέλη του 2021- θα καταρτίσει θεσμικό πλαίσιο για τη χρήση σύγχρονων και ευέλικτων εφαρμογών κινητικότητας.
Όπως αναφέρεται στο «Σχέδιο Δράσης» του υπουργείου που εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο, θα δημιουργηθεί θεσμικό πλαίσιο για τις παραπάνω υπηρεσίες. Επίσης, θα επιδιωχθεί αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου κυκλοφορίας ΕΙΧ οχημάτων που εκμισθώνουν οδηγό.
Εφαρμογή ενοικιάσεων
Σημειώνεται ότι τη δυνατότητα να «νοικιάζουν» αμάξι ακόμη και με το λεπτό είχε αποφασίσει να θέσει σε εφαρμογή από τον περασμένο Φεβρουάριο η εταιρεία ενοικίασης αυτοκινήτων Avis, επιδιώκοντας να είναι η πρώτη εταιρεία που θα έφερνε στην Ελλάδα την υπηρεσία car sharing. Ωστόσο, τα σχέδια πάγωσαν λόγω covid-19. Μέσω της υπηρεσίας αυτής οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούσαν να βρίσκουν εύκολα αυτοκίνητα σε όλη την πόλη, να τα χρησιμοποιούν για όσο χρόνο θέλουν και στη συνέχεια να τα παρκάρουν για να είναι ξανά διαθέσιμα στους υπόλοιπους χρήστες της πλατφόρμας.
Μάλιστα, η εταιρεία την εν λόγω εφαρμογή την είχε ήδη σε πιλοτική λειτουργία στην Αθήνα, καθώς σε περίπου 50 οχήματα είχε εγκατασταθεί το σχετικό λογισμικό.
Το μεγάλο πλεονέκτημα της εν λόγω υπηρεσίας είναι η ευελιξία και η ευκολία που θα προσφέρει σε όσους τη χρησιμοποιούν. Και αυτό γιατί θα εξασφαλίζει ένα πλήρες πακέτο υπηρεσιών, στο οποίο θα συμπεριλαμβάνονται η χρήση του αυτοκινήτου, τα καύσιμα, καθώς και το πάρκινγκ. Η εφαρμογή παρομοιάζεται με την αντίστοιχη εφαρμογή της Lime, μέσω της οποίας οι χρήστες μπορούσαν να νοικιάσουν ηλεκτρικά πατίνια για τις διαδρομές τους στην πόλη. Όσο για το κόστος, αναμένεται όταν ξεκινήσει να είναι ακριβότερη από τα ταξί, καθώς η αντίστοιχη υπηρεσία στη Δανία κοστίζει 1 ευρώ ανά λεπτό.
Σημεία στάθμευσης
Προϋπόθεση για να επιτύχει η εφαρμογή τέτοιων συστημάτων κοινής χρήσης αυτοκινήτων στην Ελλάδα, αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, είναι σημαντική η ευρεία κάλυψη του δικτύου της πόλης με τα σημεία στάθμευσης των οχημάτων, καθώς και η εφαρμογή ευέλικτων τρόπων τιμολόγησης (π.χ. με βάση την απόσταση ή τον χρόνο διαδρομής) για τους διάφορους χρήστες της υπηρεσίας. Επίσης, είναι σημαντικό οι εταιρείες παροχής των υπηρεσιών να συνεργάζονται με τους εκάστοτε τοπικούς φορείς για την εύρεση κατάλληλων σημείων στάθμευσης που απαιτούνται στην πόλη, ενώ η προσαρμογή του ελληνικού κανονιστικού πλαισίου, το οποίο θα επιτρέπει στον μετακινούμενο να ολοκληρώνει την πολυτροπική μετακίνησή του με οχήματα κοινής χρήσης, είναι σημαντικός παράγοντας για την εφαρμογή τους.
On demand λεωφορεία
Αντίστοιχα, στην πραγματοποίηση on demand δρομολογίων λεωφορείων, δηλαδή δρομολογίων τα οποία θα διαμορφώνονται σε ζωντανό χρόνο, ανάλογα με τις ανάγκες του επιβατικού κοινού, πρόκειται να πειραματιστεί ο ΟΑΣΑ σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Ήδη ο οργανισμός έχει υπογράψει σχετική σύμβαση ύψους 15.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ με το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με τίτλο «Υπηρεσίες διαχείρισης επιβατών και δρομολογίων στις αστικές συγκοινωνίες».
Το εργαστήριο τηλεπικοινωνιών και δικτύων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας έχει αναπτύξει και διαθέτει τα δικαιώματα χρήσης ενός ολιστικού «ευφυούς» συστήματος - λογισμικού διαχείρισης επιβατών και δρομολογίων για τις αστικές συγκοινωνίες, το οποίο προσφέρει τη δυνατότητα βελτιστοποίησης του σχεδιασμού και ανασχεδιασμού των δρομολογίων σε πραγματικό χρόνο, βάσει της πραγματικής ζήτησης και βάσει λοιπών παραμέτρων που ορίζει ο συγκοινωνιακός φορέας (π.χ. μέγιστο επίπεδο πληρότητας οχημάτων).
Αποσυμφόρηση
Ο ΟΑΣΑ εκτιμά πως η χρήση ενός τέτοιου «ευφυούς» συστήματος μεταφορών (ΕΣΜ) μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στη βελτίωση της συχνότητας δρομολογίων και στην εφαρμογή δικλίδων ασφαλείας και ελέγχου τήρησης των μέτρων περιορισμού του μέγιστου αριθμού επιβατών ανά όχημα στο πλαίσιο του Covid-19.
Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας πρόκειται να προχωρήσει στην παραμετροποίηση του εν λόγω συστήματος και προσαρμογή του στις ιδιαίτερες ανάγκες και απαιτήσεις συγκοινωνιακού σχεδιασμού του ΟΑΣΑ, με σκοπό την πιλοτική εφαρμογή του και την αξιολόγηση της σκοπιμότητας χρήσης του σε μια πιο διευρυμένη κλίμακα.
Το car sharing
Οι προβλέψεις θέλουν το car sharing να εμφανίζει σημαντική άνοδο, με τα δεδομένα να κάνουν λόγο για αύξηση του στόλου διαμοιρασμού από 400.000 που ήταν το 2008 στην Ευρώπη, να φτάνουν τα 2,3 εκατ. οχήματα το 2025 και να εκτοξεύεται στα 7,5 εκατ. το 2035, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ. Ως προς τους χρήστες των υπηρεσιών, ο ΟΟΣΑ μέτρησε το 2016 συνολικά 5,1 εκατ. χρήστες, οι οποίοι δύο χρόνια αργότερα αυξήθηκαν στα 11,5 εκατ. χρήστες.
Πρόσφατη έρευνα μάλιστα της Deloitte δείχνει υπερδιπλασιασμό των χρηστών υπηρεσιών διαμοιρασμού οχημάτων μεταξύ των χωρών στις οποίες ήδη υπάρχει παρουσία από τη δεκαετία '00 (Γερμανία, Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία, Ελβετία, Αυστρία, Ολλανδία, Σουηδία, Ισπανία, Βέλγιο, Νορβηγία, Δανία). Ειδικότερα, τα στοιχεία θέλουν το 2006 να κάνουν χρήση αντίστοιχων υπηρεσιών στις παραπάνω χώρες 200.000 άτομα, τα οποία το 2010 ανέβηκαν στα 600.000, το 2014 στα 2,2 εκατ. Εκτιμάται ότι το 2020 (με βάση προσωρινά στοιχεία) οι χρήστες υπηρεσιών διαμοιρασμού οχημάτων εκτοξεύθηκαν στα 15,6 εκατ.
Στόχος του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών στην παρούσα φάση είναι η επαναξιολόγηση και επικαιροποίηση του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου, προκειμένου να δημιουργηθεί μία νέα και σύγχρονη υπηρεσία μεταφοράς προσώπων, στα πρότυπα αυτών που λειτουργούν στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.
Καθυστερημένα
Η Ελλάδα υιοθετεί τα δεδομένα της υπόλοιπης Ευρώπης με σημαντική καθυστέρηση, καθώς πρόκειται για μια αγορά η οποία στην Ευρώπη εμφανίζει σημαντική ανάπτυξη. Η γηραιά ήπειρος καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση παγκοσμίως σε αυτές τις μορφές μετακίνησης, με ποσοστό 37% μετά την Ασία, η οποία εμφανίζει 40% χρήσης (σύμφωνα με έρευνα του ΟΟΣΑ). Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι χώρες όπως η Αυστρία, η Δανία, η Γαλλία και η Ελβετία καθιέρωσαν για πρώτη φορά τόσο τον διαμοιρασμό όσο και τον συνεπιβατισμό στα τέλη της δεκαετίας του '90. Η πλειονότητα των υπόλοιπων χωρών κάνουν τα πρώτα τους βήματα την επόμενη δεκαετία (Βέλγιο - 2002, Ισπανία - 2005, Αγγλία - 2007, Ιρλανδία και Πορτογαλία - 2008, Γερμανία, Φινλανδία, Ιταλία, Ολλανδία και Σουηδία - 2009) σύμφωνα με τα στοιχεία έρευνας της Bundesverband.
Μετατροπές
Έως τα τέλη του έτους θα δημιουργηθεί θεσμικό πλαίσιο για την προώθηση της υδρογονοκίνησης στις μεταφορές και θα υπάρξουν παρεμβάσεις για την έκδοση νέου κανονιστικού πλαισίου, ώστε να προωθηθεί η μετατροπή συμβατικών οχημάτων σε ηλεκτροκινούμενα και υδρογονοκινούμενα.
(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ")