Διαμάχη, με αφορμή τη χρηματοδότηση του αγωγού φυσικού αερίου Ναμπούκο, που θα μπορούσε να αποτελέσει την καλύτερη εναλλακτική λύση στην ευρωπαϊκή εξάρτηση από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο, μεταφέροντας αέριο από την Κασπία στην ευρωπαϊκή ήπειρο, έχει ξεσπάσει μεταξύ Ευρώπης και Τουρκίας.
Τους τελευταίους μήνες, η ρωσική Gazprom δραστηριοποιήθηκε έντονα στα Βαλκάνια, εξασφαλίζοντας συμβόλαιο κατασκευής για το βουλγαρικό τμήμα του αγωγού Σάουθ Στριμ, συνολικού κόστους 10 δισ. ευρώ που θα μεταφέρει αέριο κάτω από τη Μαύρη Θάλασσα, μέσω Βουλγαρίας, στην Ευρώπη. Αυτή την εβδομάδα, η Gazprom συμφώνησε στην αγορά πλειοψηφικού μεριδίου στην κρατική σερβική εταιρεία πετρελαίου. Οι φιλικά προσκείμενοι στην Ευρώπη Σέρβοι πολιτικοί προσπάθησαν, αλλά απέτυχαν, να σταματήσουν την πώληση. Παρά τις διαβεβαιώσεις της βουλγαρικής και σερβικής κυβέρνησης ότι οι συμφωνίες με την Gazprom θα ενισχύσουν την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, η Ε.Ε. καθίσταται για μία ακόμη φορά δέσμια της Ρωσίας.
Οι συμφωνίες αυτές κατάφεραν, όμως, πλήγμα και στην Τουρκία, περιορίζοντας την επιρροή της ως ενεργειακού κόμβου μεταξύ Ρωσίας και Ευρώπης. Πριν μόλις τρία χρόνια, όμως, Μόσχα και Αγκυρα είχαν εγκαινιάσει με μεγάλες φανφάρες τον αγωγό Μπλου Στριμ, κάτω από τη Μαύρη Θάλασσα και αυτός, για τη μεταφορά αερίου από τη Ρωσία στην Ε.Ε. Το έργο πάσχει, όμως, από υπερβάσεις στον προϋπολογισμό του και υπολειτουργεί εξαιτίας γεωλογικών προβλημάτων.
Η γεωγραφική θέση της Τουρκίας θα έπρεπε να τη βοηθήσει να εκπληρώσει τις ενεργειακές της φιλοδοξίες. Η συμμετοχή της στον Ομιλο Ναμπούκο, όμως, απειλείται εξαιτίας της επίμονης άρνησης των Τούρκων να ανοίξουν τους αγωγούς τους στον διεθνή ανταγωνισμό. Αξιωματούχοι της Ε.Ε. κατηγορούν την Αγκυρα ότι χρησιμοποιεί τις συνομιλίες του Ναμπούκο, ως μοχλό πίεσης στις ενταξιακές της διαπραγματεύσεις με την Ευρώπη, παρά τις εκτιμήσεις ειδικών του ενεργειακού τομέα, που υποστηρίζουν ότι εάν η Ε.Ε. χαλάρωνε λίγο τη στάση της στο θέμα της τουρκικής ένταξης, οι οιωνοί θα ήταν καλοί για τη μελλοντική ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.
Στην Τουρκία, όπου ο πρωθυπουργός Ερντογάν προωθεί πρωτοφανείς μεταρρυθμίσεις, το φιλοευρωπαϊκό αίσθημα υποχωρεί σταθερά. Η τάση αυτή μπορεί να οδηγήσει την Ε.Ε. σε μία από τις χειρότερές της απώλειες και να λύσει τα χέρια της Gazprom.
(δημοσιεύτηκε στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ στις 26/1/2008)