Οι ομιλητές περιέγραψαν τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να εκπληρωθούν οι στόχοι της βιώσιμης ανάπτυξης ενώ διατύπωσαν και προτάσεις για μελλοντικές δράσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Εκ μέρους της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων μίλησε ο Υφυπουργός, Άγγελος Συρίγος και ο Γενικός Γραμματέας Ανώτατης Εκπαίδευσης,. Αποστόλης Δημητρόπουλος.
Ο Υφυπουργός Παιδείας, κ. Άγγελος Συρίγος υπογράμμισε πως «o κύριος στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε ένα δίκτυο αειφόρου ανάπτυξης για τα ελληνικά πανεπιστήμια επί τη βάσει των στόχων αειφόρου ανάπτυξης της ατζέντας των Ηνωμένων Εθνών με ορίζοντα το 2030. Υπάρχει ήδη ένα σημείο εκκίνησης, η ‘Χάρτα Αειφορίας’ που έχει υιοθετηθεί από τη Σύνοδο των Πρυτάνεων από το 2011. Με τη σημερινή ημερίδα σκοπεύουμε να κινητοποιήσουμε τα ελληνικά πανεπιστήμια, ώστε να συμβάλλουν στην υλοποίηση του τέταρτου στόχου της παγκόσμιας ατζέντας, δηλαδή της «’διασφάλισης μιας εκπαίδευσης χωρίς αποκλεισμούς και δίκαιης κατανομής ως προς την ποιότητα και της προώθησης ευκαιριών διά βίου μάθησης για όλους’».
Από την πλευρά του, ο κ. Αποστόλης Δημητρόπουλος είπε πως οι δράσεις των πανεπιστημίων προς την κατεύθυνση της αειφόρου ανάπτυξης χρειάζονται, μαζί με το όραμα, ένα συντεταγμένο προγραμματισμό, συνέργειες και δικτύωση. «Ένα αειφόρο πανεπιστήμιο, όπως κάθε καινοτόμο εκπαιδευτικό εγχείρημα που επιδιώκει την αλλαγή αντιλήψεων, και τη δημιουργία ενός νέου ‘ήθους’, αποτελεί πρόκληση και προσκρούει σε ποικίλες αντιστάσεις. Για την εδραίωσή του απαιτείται χρόνος, σταθερός βηματισμός, συνέπεια και συνεργασία σε όλα τα επίπεδα», είπε χαρακτηριστικά.
Σημαντική ήταν η παρέμβαση της Γενικής Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Αλεξάνδρα Σδούκου, η οποία, μιλώντας στη διάρκεια της διαδικτυακής Ημερίδας είπε πως τα ΑΕΙ μπορούν να αποβούν οι καταλύτες για την ενεργειακή μετάβαση. Δεδομένου ότι η χώρα μας, όπως ανέφερε, διαθέτει ένα κτιριακό δυναμικό τουλάχιστον 300.000 επιχειρήσεων και δημοσίων κτιρίων, από τα συνολικά περίπου 5 εκατ. κτίρια που υπάρχουν σε όλη τη χώρα, η υλοποίηση επενδύσεων ενεργειακής αναβάθμισης είναι κομβικής σημασίας για την εκπλήρωση του μεγάλου αυτού εθνικού στόχου.
Η ΓΓ Ενέργειας συνέχισε, λέγοντας πως Δημόσιος και ιδιωτικός τομέας έχουν αναλάβει ήδη να προωθήσουν το άγγελμα της Αειφορίας και τον πρωταρχικό ρόλο στην πορεία που καλούμαστε να ακολουθήσουμε, τον έχει η Παιδεία. Επομένως, η ανάληψη πρωτοβουλίας από κάθε βαθμίδα της εκπαίδευσης είναι σημαντική.
Η κα Σδούκου, αναφέρθηκε στη συνέχεια στη στρατηγική της Ε.Ε. με την ονομασία «Κύμα Ανακαινίσεων», που σκιαγραφεί το προφίλ των παρεμβάσεων στο κτιριακό τομέα ώστε να επιτευχθούν οι κλιματικοί και αναπτυξιακοί στόχοι της Ένωσης. «Μιλάμε για έναν στόχο υπερδιπλασιασμού των ποσοστών ανακαινίσεων την επόμενη δεκαετία που θα οδηγήσουν σε υψηλότερη ενεργειακή απόδοση. Στα κτίρια αναλογεί το 40 % περίπου της ενεργειακής κατανάλωσης της Ε.Ε. και το 36% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου», είπε χαρακτηριστικά.
Ακόμη, έκανε αναφορά στα Προγράμματα «Εξοικονομώ» για να διαπιστώσει ότι υπάρχουν διάφοροι φραγμοί σε ολόκληρη την αλυσίδα ανακαίνισης, από τη σύλληψη ενός έργου ως τη χρηματοδότηση και την ολοκλήρωσή του και πως αυτούς ακριβώς τους φραγμούς οφείλει η Πολιτεία να άρει με μια σειρά μέτρων πολιτικής, χρηματοδοτικών εργαλείων και μέσων τεχνικής βοήθειας.
Οι δράσεις Εξοικονόμησης Ενέργειας που εντάσσονται στους βασικούς στόχους του τρέχοντος ΕΣΠΑ, θα συνεχίσουν να βρίσκονται στο επίκεντρο του νέου ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης, είπε και πρόσθεσε πως η κυβέρνηση και το Υπουργείο θα κριθούν από το πόσο γρήγορα μπορούν να απορροφήσουν αυτούς τους πόρους.
Όπως ανέφερε, το «Εξοικονομώ», το οποίο χαρακτήρισε ως ένα από τα πιο επιτυχημένα προγράμματα της Ευρώπης, δεσμεύει τους πόρους κυριολεκτικά μέσα σε λίγα λεπτά και συγκεκριμένα, 1 δισ. ευρώ στο τελευταίο «Εξοικονομώ-Αυτονομώ», με την πλατφόρμα να ανοίγει ανά Περιφέρεια και να κλείνει μέσα σε 15-20 λεπτά.
Η κα Σδούκου επεσήμανε ότι τα κτίρια των δημόσιων φορέων μπορούν να κάνουν τη διαφορά, αφού συμβολίζουν την αποφασιστικότητά μας να μεταβούμε σε ένα νέο, βιώσιμο ενεργειακό τοπίο.
Ακολούθως, αναφέρθηκε στο Πρόγραμμα του ΥΠAΝ με τίτλο, «Ενεργειακή αναβάθμιση δημοσίων κτιρίων σε ΑΕΙ, Φοιτητικές Εστίες, και εγκαταστάσεις Ττεχνολογικών Φορέων», λέγοντας πως η πρόσκληση που εκδόθηκε τον Φεβρουάριο του 2019, με αρχικό προϋπολογισμό 9,8 εκατ. ευρώ, παρουσιάζει ισχυρή ζήτηση, αφού έχουν ήδη ενταχθεί 15 προτάσεις από ΑΕΙ & ερευνητικούς φορείς, μεταξύ των οποίων το Πανεπιστήμιο Δυτ. Μακεδονίας, το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, το Αριστοτέλειο, το ΕΚΠΑ, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών κλπ
Στη συνέχεια, η Γενική Γραμματέας Ενέργειας παρουσίασε αναλυτικά τις χρηματοδοτήσεις του προγράμματος που αφορούν, όπως τόνισε, επεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης σε κτιριακές υποδομές, όπως μόνωση, αντικατάσταση κουφωμάτων, αντικατάσταση συστημάτων θέρμανσης και ψύξης, εγκατάσταση «έξυπνων» συστημάτων μέτρησης και παρακολούθησης, όπως ολοκληρωμένων συστημάτων διαχείρισης ενέργειας σε κτίρια (BEMS), παθητικά ηλιακά συστήματα, παθητικά συστήματα φυσικού και ενεργειακού τεχνητού φωτισμού, κτλ.
Ακόμη, χρηματοδοτεί δράσεις αξιοποίησης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) σε κτιριακές υποδομές, όπως παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με net metering ή virtual net metering, κατασκευή εγκατάστασης ταυτόχρονης παραγωγής ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας υψηλής αποδοτικότητας, κατασκευή εγκατάστασης εκμετάλλευσης της παραγόμενης θερμικής ενέργειας από ΣΗΘΥΑ ή/και ΑΠΕ για παραγωγή ψύξης, ενιαίο σύστημα για την παρακολούθηση του αντικτύπου όλων των δράσεων ενεργειακής αναβάθμισης.
Η κα Σδούκου, πρόσθεσε πως οι εν λόγω παρεμβάσεις πρέπει υποχρεωτικά να αναβαθμίζουν την ενεργειακή απόδοση του κτιρίου κατά δύο ενεργειακές βαθμίδες και υποχρεωτικά μετά την υλοποίηση των παρεμβάσεων αυτό να κατατάσσεται σε κατηγορία Β’ και άνω, σύμφωνα με τον ΚΕΝΑΚ.
Παράλληλα, μίλησε για το πρόγραμμα «Ηλέκτρα» που αφορά στην επιτάχυνση της ενεργειακής αναβάθμισης δημοσίων κτιρίων, για το οποίο έχουν εξασφαλιστεί 500 εκατ. ευρώ με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ποσό που αν συνδυαστεί και με ιδιωτική μόχλευση, θα ανέλθει σχεδόν στο 1 δισ. ευρώ.
«Τα παραπάνω προγράμματα μπορούν να σημάνουν την απαρχή για ενεργειακά αυτόνομα ΑΕΙ» σημείωσε. Προς αυτή την κατεύθυνση, που αποτελεί και σύγχρονη διεθνή τάση, η κυρία Σδούκου παρέθεσε ενδεικτικά 6 άξονες, στους οποίους μπορούν να στραφούν τα ελληνικά Πανεπιστήμια για έρευνα και υλοποίηση σχετικών δράσεων που περιλαμβάνουν την ενεργειακή αναβάθμιση στον ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό και στα παθητικά στοιχεία των κτιρίων για μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης, την ανάπτυξη «έξυπνων» εφαρμογών επιτήρησης και ελέγχου των ενεργειακών καταναλώσεων, την αξιοποίηση των εφαρμογών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, είτε από ώριμες τεχνολογίες, όπως τα φωτοβολταϊκά, είτε από καινοτόμες εφαρμογές, όπως τα υβριδικά συστήματα, τη δημιουργία υβριδικών συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας που θα μπορούν να αποδίδουν την ενέργεια στο σύστημα on demand, την προώθηση της ηλεκτροκίνησης από τις υποδομές φόρτισης ως τις καινοτόμες μετατροπές και άλλα πρωτοποριακά συστήματα και την ανάπτυξη νέων καινοτόμων προϊόντων, υπηρεσιών και εφαρμογών που προωθούν την αειφόρο ανάπτυξη. «Η αγορά διψάει για νέα προϊόντα, υπηρεσίες και εφαρμογές που προωθούν την αειφόρο ανάπτυξη και μεγάλα κεφάλαια είναι πρόθυμα να επενδύσουν σε startups, στις καλές ιδέες που έχουν υποστηριχθεί με σκληρή δουλειά από τους εμπνευστές τους» κατέληξε.