Πρόσφατα η ΔΕΗ ανακοίνωσε ότι προχωράει στην εγκατάσταση τεσσάρων νέων μονάδων παραγωγής ενέργειας της τάξης των οκτασίων μεγαβάτ το καθένα. Εκείνο που προκαλεί έκπληξη, αλλά και αρνητική αντίδραση σε όσους ασχολούνται με τα θέματα της ενέργειας και του περιβάλλοντος σε τούτη τη χώρα είναι ότι η ΔΕΗ έχει διαλέξει την πιο ρυπογόνο μορφή παραγωγής ενέργειας –τον λιθάνθρακα– για τα εργοστάσια αυτά. Η απόφαση αυτή πάει κόντρα στην οικονομική λογική, αλλά και θα έχει και δραματικά αρνητικές επιπτώσεις για το περιβάλλον μας.
Λόγω του λιγνίτη στα υπάρχοντα εργοστάσιά μας, η ΔΕΗ, και κατ’ επέκταση η χώρα μας, ήδη κατέχει δύο αρνητικές πρωτιές στον τομέα του περιβάλλοντος. Τα εργοστάσιά της στον Αγιο Δημήτριο και στην Καρδιά Κοζάνης (ποια «καρδιά», που την έχουμε σκοτώσει πια) κατέχουν τις δύο πρώτες θέσεις ανάμεσα στις τριάντα πιο «βρώμικες» της Ευρώπης. Η λίστα είναι γνωστή ως The Dirty Thirty. Συνολικά, η ΔΕΗ είναι η πιο «βρώμικη» εταιρεία ηλεκτροπαραγωγής στην Ευρώπη, πάλι σε σχέση με τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Η επόμενη πιο βρώμικη είναι η γερμανική RWE, με την οποία, όπως θα δούμε, έχει συνάψει νέες συμφωνίες η ΔΕΗ.
Με την προσθήκη και των νέων μονάδων λιθάνθρακα που στοχεύει να λειτουργήσει η ΔΕΗ, σε 2 - 3 χρόνια θα υπερβούμε το όριο του Κιότο κατά 10% τουλάχιστον. Τα οικονομικά πρόστιμα που θα μας επιβληθούν μπορεί να φτάσουν και το 1 δισ. ευρώ τον χρόνο. Αμαρτία. Ενα δισ. ευρώ που θα μπορούσαμε να μην πληρώσουμε αν υιοθετούσαμε δύο απλά, αλλά σπάνια πια πράγματα: την κοινή λογική και την πολιτική βούληση.
Σημειώνω δε ότι το πρόσφατο ενεργειακό σχέδιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης λέει ότι η Ελλάδα πρέπει να μειώσει κατά 20% τις εκπομπές των αρνητικών αερίων. Με τα σχέδια της ΔΕΗ πάμε να τα αυξήσουμε σε μεγάλο βαθμό.
Ο μέσος άνθρωπος, η κοινή λογική αναρωτιέται σε ποιον πλανήτη ζουν οι υπεύθυνοι στη ΔΕΗ. Από τη μία όλη η Ευρώπη πασχίζει να μειώσει τη ρύπανση.
Από την άλλη εμείς πάμε για μιαν ακόμη αρνητική πρωτιά που θα μας κάνει περίγελους. Υπάρχουν και άλλοι τρόποι παραγωγής ενέργειας, πέραν του λιθάνθρακα, πιο φιλικοί προς το περιβάλλον. Σημειώνουμε δε ότι οι νέες μονάδες θα εισάγουν πανάκριβο σήμερα λιθάνθρακα – δεν θα χρησιμοποιούν καν την εγχώρια ύλη του λιγνίτη. Τα πλοία θα μπαίνουν στα λιμάνια μας βουνά από κάρβουνο, με λουρίδες μαύρης σκόνης πίσω τους. Παντού, μα παντού αναπάντητα ερωτήματα.
Παρά ταύτα, η απόφαση μοιάζει ειλημμένη. Δυο νέες μονάδες θα κατασκευαστούν σε συνεργασία με τη γερμανική RWE. Σε αυτή την συνεργασία φαίνεται να υπάρχει μπόλικο «παρασκήνιο». Τα δύο εργοστάσια, της τάξης των 800 μεγαβάτ το καθένα, τα είχαν οι Γερμανοί στα αζήτητα. Προσπάθησαν να τα εγκαταστήσουν στη Γερμανία και μετά στην Αυστρία, αλλά οι κάτοικοι αντέδρασαν δυναμικά. Ετσι, η γερμανική επιχείρηση έψαξε για άλλη χώρα, χώρα που δέχεται να είναι ο σκουπιδότοπος της Ευρώπης. Και βρήκε εμάς. Τους φτωχούς κουμπάρους.
Γιατί τόσο πρόθυμα δέχτηκε η ΔΕΗ να παραλάβει τα δύο εργοστάσια, παραχωρώντας δε το 51% του μάνατζμεντ στους Γερμανούς; Ποιος κρίνει χωρίς διαγωνισμό ότι το κόστος των εργοστασίων είναι εύλογο και όχι υπερτιμολογημένο; Περαιτέρω, πόσα χρήματα θα έπρεπε να πληρωθεί και όχι να πληρώσει η ΔΕΗ αν όλα αυτά γινόντουσαν με διαγωνισμό και όχι διαμέσου ενός «συνεταιρισμού»; Δεν θα έπρεπε να είχε στηθεί ανοικτός διαγωνισμός για την ανάδειξη εταίρου και όχι να γίνει με απόφαση του προέδρου; Αυτές είναι ερωτήσεις που προβάλλουν όσοι εναντιώνονται στην πιο πάνω απόφαση, απ’ το ΠΑΣΟΚ, απ’ τις περιβαντολλογικές οργανώσεις, από έγκυρες εφημερίδες και από τη ΓΕΝΟΠ - ΔΕΗ.
Πριν από ένα μήνα περίπου, ο συνδικαλιστικός αυτός φορέας «μπλόκαρε» δυναμικά –σε μια θυελλώδη συνεδρίαση του Δ.Σ.– την υπογραφή του μνημονίου συνεργασίας ΔΕΗ - RWE. Σίγουρα αντιδρά λόγω ευαισθησίας για το περιβάλλον, αλλά υποθέτω ότι αντιδρά επίσης επειδή βλέπει την έλευση των Γερμανών σε θέση «μάνατζμεντ» ως κακό οιωνό για τις μελλοντικές σχέσεις εργασίας - διοίκησης.
Η ΓΕΝΟΠ έχει καταθέσει μια ολοκληρωμένη και σοφή άποψη για το θέμα της ενέργειας στην Ελλάδα, που παίρνει υπόψη τρεις παράμετρους – την ενεργειακή μας επάρκεια, το κόστος ηλεκτρικού για τον Ελληνα πολίτη και τις επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Η αλήθεια είναι ότι τούτη η κυβέρνηση αδιαφορεί για το περιβάλλον. Δεν θέλει να ακούσει τον δικό της επίτροπο. Αποκλείει τις ανανεώσιμες πηγές επειδή ακριβώς προωθεί τις βρώμικες. Μόνο η κοινωνία των πολιτών μπορεί να βοηθήσει. Μαζί φυσικά με τη ΓΕΝΟΠ και όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Οσο και να μην αρέσει σε μερικούς φιλελεύθερους στην ιδεολογία, το μέλλον της πράσινης Ελλάδας περνάει μέσα απ’ τα χέρια της ΓΕΝΟΠ. Από μόνη της δεν μπορεί να φρενάρει τα ξέφρενα σχέδια της διοίκησης της ΔΕΗ. Πρέπει να τη βοηθήσουμε. Σίγουρα, όμως, θα συμβάλλει στο μέτρο του δυνατού για την ανατροπή της εγκατάστασης στη χώρα μας της πιο βρώμικης ενέργειας που γνωρίσαμε ποτέ.
(δημοσιεύτηκε στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ στις 27/1/2008)