Εντός του προσεχούς διαστήματος αναμένεται η τελική εισήγηση της Ομάδας Έργου που έχει συγκροτήσει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας με σκοπό τη διαμόρφωση και συμπλήρωση του ρυθμιστικού πλαισίου που θα επιτρέψει την ανάπτυξη εγκαταστάσεων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας και την αποτελεσματική συμμετοχή τους στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας. Τα επόμενα στάδια του χρονοδιαγράμματος περιλαμβάνουν τη θέση του πλαισίου σε διαβούλευση με στόχο την ολοκλήρωση των αναγκαίων νομοθετικών παρεμβάσεων εντός του τελευταίου τριμήνου τους έτους.
Παράλληλα, από τις αρχές τρέχοντος έτους, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας ξεκίνησε να προχώρα στην έκδοση των πρώτων αδειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση αποθηκευτικών μέσων ηλεκτρισμού, συνεπικουρούμενων από φωτοβολταϊκά στοιχεία. Εντός του τελευταίου μήνα μάλιστα, η ΡΑΕ έχει προχωρήσει στη δημοσίευση 58 αδειών που αφορούν σταθμούς αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας με συνολική εγκατεστημένη ισχύ που ξεπερνά τα 3 GW, δίνοντας έτσι το «πράσινο φως» για την περαιτέρω αδειοδοτική ωρίμανσή τους.
Ισχύον αδειοδοτικό πλαίσιο
Παρά την έλλειψη ειδικών νομοθετικών διατάξεων που να ρυθμίζουν λεπτομερώς το πλαίσιο αδειοδότησης των σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, η ΡΑΕ είχε προαναγγείλει ήδη από το Δεκέμβριο του 2020 την εκκίνηση της διαδικασίας αδειοδότησης των εν λόγω μονάδων, εφαρμόζοντας το ισχύον νομοθετικό καθεστώς που διέπει τις άδειες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
Η πρόσφατη έκδοση των ως άνω αδειών επιβεβαίωσε την πρόθεση της ΡΑΕ, η οποία, με βάση το σκεπτικό των σχετικών αποφάσεων, στηρίχτηκε στις διατάξεις του Κανονισμού Αδειών Παραγωγής και Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας του 2000, ΦΕΚ Β΄ 1498 (στο εξής ο «Κανονισμός»), καθώς και στις συναφείς γενικές διατάξεις του κατ’ εξοχήν «ενεργειακού» νόμου, 4001/2011. Σημειώνεται πως σύμφωνα με την μεταβατική διάταξη της παρ. 14 του άρθρου 196 του νόμου, ο εν λόγω Κανονισμός εξακολουθεί να βρίσκεται σε ισχύ έως και την έκδοση του νέου Κανονισμού Αδειών που προβλέπεται στο άρθρο 135 του ως άνω νόμου.
Ειδικότερα, για την αξιολόγηση των αιτήσεων εκδόσεως αδειών παραγωγής για τους σταθμούς αποθήκευσης, η ΡΑΕ έλαβε υπόψη τα κριτήρια του άρθρου 9 του Κανονισμού, στα οποία μεταξύ άλλων συγκαταλέγονται η ασφάλεια και προστασία του συστήματος, του δικτύου, των εγκαταστάσεων παραγωγής και του συνδεδεμένου εξοπλισμού, η προστασία του περιβάλλοντος, οι τεχνικές, οικονομικές και χρηματοδοτικές δυνατότητες του αιτούντος και η προστασία των καταναλωτών.
Ειδικοί όροι χορηγηθεισών αδειών
Σύμφωνα τους ειδικούς όρους των χορηγηθεισών αδειών, οι αδειοδοτούμενοι σταθμοί υποχρεούνται να συμμετέχουν στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας κατά τα οριζόμενα στον Κώδικα Διαχείρισης του Συστήματος, του Κανονισμού Λειτουργίας της Αγοράς Επόμενης Ημέρας και της Ενδοημερήσιας Αγοράς καθώς και του Κανονισμού της Αγοράς Εξισορρόπηση, τόσο απορροφώντας όσο και εγχέοντας ενέργεια από και προς το δίκτυο ή το σύστημα αντίστοιχα. Η δε εγχεόμενη στο δίκτυο ενέργεια προέρχεται από το ενεργειακό απόθεμα που οφείλει να διατηρεί ο σταθμός στο αποθηκευτικό μέσο του.
Παράλληλα, οι όροι των εν λόγω αδειών προβλέπουν την υποχρέωση των σταθμών αποθήκευσης να παρέχουν «επικουρικές υπηρεσίες», όπως αυτές ορίζονται στην περίπτωση (ιζ) της παραγράφου 3 του άρθρου 2 του ν. 4001/2011[1]. Μάλιστα, με τους ειδικούς όρους των χορηγηθεισών αδειών διευκρινίζεται πως οι παρεχόμενες επικουρικές υπηρεσίες που θα παρέχει έκαστος σταθμός θα εξειδικευθούν με βάση τα ιδιαίτερα τεχνικά του χαρακτηριστικά, όπως αυτά αποτυπώνονται στις σχετικές δηλώσεις προς τον αρμόδιο Διαχειριστή, καθώς και τη σχετική σύμβαση σύνδεσης που θα συναφθεί με τον τελευταίο.
Έλλειψη ειδικού νομικού πλαισίου
Θα πρέπει να τονιστεί πως η κατά τα ανωτέρω αδειοδότηση των σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας σύμφωνα με το προϋφιστάμενο ρυθμιστικό πλαίσιο συνιστά μία μεταβατική φάση. Στην Ελλάδα, όπως και στις περισσότερες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, δεν έχει ακόμη θεσπισθεί ειδικό ρυθμιστικό πλαίσιο που θα διέπει την αδειοδότηση, τις προσφερόμενες υπηρεσίες προς τον αρμόδιο Διαχειριστή, και άλλα ειδικά ζητήματα που αφορούν τους σταθμούς αποθήκευσης.
Ωστόσο, η επιτάχυνση της αδειοδοτικής ωρίμανσης των σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας και η υιοθέτηση ενός συνεκτικού ρυθμιστικού πλαισίου για τις επενδύσεις στα εν λόγω έργα θεωρείται κρίσιμης σημασίας για την περαιτέρω αφομοίωση των μονάδων ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή της χώρας και την αποτελεσματικότερη λειτουργία τους· κι αυτό, διότι παρέχοντας τη δυνατότητα αποθήκευσης του πλεονάσματος της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας όταν η ζήτηση υπερκαλύπτεται, και έγχυσής του στο σύστημα όταν η παραγωγή είναι ελλειμματική, αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά το πρόβλημα της στοχαστικότητας, ήτοι της εγγενούς μεταβλητότητας, της ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ.
Οι ενέργειες του ΥΠΕΝ
Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, ήδη από το Δεκέμβριο του 2020, δυνάμει σχετικής απόφασης της Γενικής Γραμματέως Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών κ. Αλεξάνδρας Σδούκου που εκδόθηκε (ΦΕΚ Β’ 5619/21.12.2020), συστάθηκε η προλεχθείσα Ομάδα Έργου.
Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση του ΥΠΕΝ, το ειδικό αυτό πλαίσιο αναμένεται να περιέχει νομοθετικές παρεμβάσεις για την αδειοδότηση των σταθμών αποθήκευσης, τη συμμετοχή τους στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και τη σύναψη των σχετικών συμβάσεων με τους αρμόδιους Διαχειριστές και λειτουργούς της αγοράς, την κατάρτιση διμερών συμβάσεων αγοραπωλησίας ηλεκτρικής ενέργειας (PPAs) και την ένταξή τους σε χαρτοφυλάκια ΑΠΕ, το καθεστώς στήριξης των σχετικών επενδυτικών σχεδίων, την εγκατάσταση και αποτελεσματική αξιοποίηση διεσπαρμένων αποθηκευτικών μονάδων σε εγκαταστάσεις χρηστών, καθώς και άλλα ειδικότερα ζητήματα.
[1] Ως «επικουρική υπηρεσία» ορίζεται κάθε υπηρεσία που είναι αναγκαία για τη διαχείριση συστήματος μεταφοράς ή δικτύου διανομής, όπως η ρύθμιση της τάσης, η ρύθμιση της συχνότητας, η παροχή εφεδρειών, η παροχή άεργου ισχύος, η επανεκκίνηση του Συστήματος Μεταφοράς, μετά από διακοπή και η παρακολούθηση της διακύμανσης του φορτίου.