Τα πάνω κάτω έφερε στην ενεργειακή αγορά η πρόθεση της ΔΕΗ να συνεργαστεί με τη γερμανική RWE σε σημαντικά ενεργειακά projects, όπως η κατασκευή σταθμού ηλεκτροπαραγωγής με καύση λιθάνθρακα και η επέκταση στο φυσικό αέριο.
Ο εγχώριος ιδιωτικός τομέας, ασχέτως του τι ισχυρίζεται η ΔΕΗ, διαβλέπει ότι συνεργασίες τέτοιου χαρακτήρα διαιωνίζουν το μονοπώλιο της ΔΕΗ στην αγορά ηλεκτρισμού. Ακόμη με δεδομένο ότι η ΔΕΗ είναι και θα συνεχίσει να είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής φυσικού αερίου στην Ελλάδα, ο ρόλος της θα διευρύνεται συνεχώς, αφήνοντας ελάχιστα περιθώρια ανάπτυξης για τις υπόλοιπες εταιρείες.
Οι πρώτες αντιδράσεις
Ηδη καταγράφονται οι πρώτες κινήσεις αντίδρασης από τον ιδιωτικό τομέα με τις πρωτοβουλίες που ανέλαβε η κοινοπρακτική εταιρεία HEAD, στην οποία συμμετέχουν με μειοψηφικά ποσοστά οι όμιλοι ΕΛ.ΤΕΧ, Ιντρακόμ, και η Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων (ΒΦΛ), καθώς και η ιταλική Edison με πλειοψηφικό ποσοστό. Σύμφωνα με πληροφορίες, η HEAD επιχειρηματολογεί υπέρ του ότι η συνεργασία της ΔΕΗ με την RWE θα έχει ως αποτέλεσμα την στρέβλωση του ανταγωνισμού στην εγχώρια ενεργειακή αγορά.
Οι πρώτες εκτιμήσεις νομικών που αξιολόγησαν την επιχειρηματολογία της κοινοπραξίας, κατατείνουν στο ότι αυτή έχει ισχυρά ερείσματα στο κοινοτικό δίκαιο περί ανταγωνισμού.
Ειδικότερα για το μέρος της συμφωνίας που αφορά την πώληση από την RWE, του εξοπλισμού για την κατασκευή των λιθανθρακικών μονάδων, εξετάζεται το αν η αγορά αυτή είναι εφικτή χωρίς τη διενέργεια διαγωνισμού, ακόμη και αν η προμήθεια γίνει από θυγατρική της ΔΕΗ και όχι την ίδια την επιχείρηση. Πέρα από αυτά πάντως, και ασχέτως του αν υπογραφεί ή όχι το μνημόνιο της ΔΕΗ με την RWE, τα πράγματα για το λιθάνθρακα γίνονται όλο και πιο δυσοίωνα για την Ευρώπη. Ο λόγος είναι η αύξηση της τιμής του καυσίμου και κυρίως η επιβάρυνση του κόστους της ηλεκτροπαραγωγής από στερεά καύσιμα, λόγω της υποχρέωσης αγοράς δικαωμάτων ρύπων.
Αρκεί να σημειωθεί ότι μέσα σε 12 μήνες, η τιμή του λιθάνθρακα έχει αυξηθεί κατά 90% (περίπου 120 ευρώ ο τόνος), ενώ με βάση την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η ετήσια επιβάρυνση ενός σταθμού ηλεκτροπαραγωγής αντίστοιχου με αυτόν που επιδιώκει να κατασκευάσει η ΔΕΗ με την RWE, ανέρχεται σε περίπου 270 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο.
Ετσι μόλις προχθές Παρασκευή, η RWE ανακοίνωσε επίσημα, ότι διακόπτει όλα τα νέα προγράμματα κατασκευής λιθανθρακικών σταθμών, ύψους 2,2 δισ. ευρώ τα οποία σχεδίαζε. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της γερμανικής εταιρείας, Ulrich Jobs, οι επενδύσεις σε σταθμούς λιθάνθρακα υπό τις παρούσες συνθήκες δεν προσφέρουν κερδοφορία, ενώ η εταιρεία θα προχωρήσει σε νέες κινήσεις, όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες.
Αντίστοιχη ανακοίνωση έγινε μία μέρα πριν από την, επίσης γερμανική εταιρεία, Evonik, η οποία για τους ίδιους λόγους ανακοίνωσε την αναστολή μέχρι νεωτέρας, επένδυσης στη μονάδα λιθάνθρακα Herne 5, ισχύος 750 μεγαβάτ.
Υπό τις παρούσες συνθήκες και στην Ελλάδα δείχνει αρκετά χλομό να προωθηθούν αντίστοιχα σχέδια. Οι κάτοικοι των περιοχών όπου πρόκειται να εγκατασταθούν μονάδες λιθάνθρακα, αντιδρούν έντονα, ενώ μόλις πρόσφατα η WWF εξήγγειλε «συμμαχία» με 7 δημάρχους, εναντίον της προοπτικής αυτής.
Ετσι από τα πράγματα η συμμαχία ΔEH-RWE στρέφεται περισσότερο προς τον τομέα του φυσικού αερίου, ο οποίος αναμένεται να αναβαθμιστεί περισσότερο, ακριβώς λόγω της σημαντικής επιβάρυνσης του λιθάνθρακα.
Οπως αποκάλυψε η «Ε» την περασμένη Τετάρτη, το μνημόνιο ΔΕΗ-RWE αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο η ΔΕΗ να επιτρέψει να εισέλθει και η RWE στο 30% του μετοχικού κεφαλαίου της Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου, επί του οποίου έχει δικαίωμα προαίρεσης (option). Η διοίκηση της ΔΕΗ επιχείρησε να το διαψεύσει.
Ωστόσο το κείμενο του μνημονίου περιγράφει ως μοναδικό αντικείμενο επί του οποίου μπορούν να συνεργαστούν οι δύο εταιρείες στον τομέα του φυσικού αερίου, την εξαγορά των μετοχών της ΔΕΠΑ. Τα άλλα θέματα αφορούν συμμετοχή της RWE σε επενδυτικά προγράμματα, που βρίσκονται ακόμη σε αρχικά στάδια σχεδιασμού, χωρίς καμία βεβαιότητα υλοποίησης.
Μεταβίβαση
Επιπλέον η σύμβαση μεταξύ ΔΕΗ και Ελληνικού Δημοσίου που υπεγράφη στις 12 Φεβρουαρίου του 2003, επιτρέπει στη ΔΕΗ, εφόσον αγοράσει τις μετοχές της ΔΕΠΑ, να τις μεταβιβάσει ακόμη και σε θυγατρική εταιρεία.
Εν τέλει πρόθεση εμπλοκής της ΔΕΗ στο φυσικό αέριο δείχνει να αποτελεί στρατηγική της επιλογή.
Οπως αναφέρουν πληροφορίες, είναι διατεθειμένη εφόσον δεν τελεσφορήσουν τα παραπάνω σχέδια, να προχωρήσει στην ίδρυση ανεξάρτητης θυγατρικής σε συνεργασία με την RWE, η οποία θα εμπορεύεται φυσικό αέριο για την ίδια τη ΔΕΗ, αλλά και για άλλους πελάτες. Ετσι δεν αποκλείεται να δούμε τη ΔΕΗ ανταγωνιστή της ΔΕΠΑ, με κύριο όπλο της τις δικές της υψηλές καταναλώσεις σε φυσικό αέριο, που υπολογίζονται σε περίπου 2,2 δισ. κυβικά το χρόνο.
Τέλος, σε περίπτωση που δεν προχωρήσει η εξαγορά του 30% της ΔΕΠΑ από τη ΔΕΗ, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι είναι έτοιμη να κάνει προσφορά στο ελληνικό Δημόσιο, για το ίδιο ποσοστό, ευρωπαϊκή ενεργειακή εταιρεία, η οποία έχει προγραμματίσει επενδύσεις στην Ελλάδα.