Στις 7 Μαρτίου 2004, όταν ο κ. Καραμανλής εξελέγη με το πανηγυρικό 45,4% και την άνετη πλειοψηφία των 165 εδρών, ήταν πολιτικά πανίσχυρος. Το ίδιο και μέχρι το τέλος του 2004, μετά την επιτυχή τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων, αλλά και την ανακοίνωση της υποψηφιότητος Παπούλια γιά το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας. Τότε ο Πρωθυπουργός έφθασε στο απόγειο της δημοτικότητός του.
Ηταν παντοδύναμος
Ομως ο κ. Καραμανλής δεν αξιοποίησε τότε την παντοδυναμία του. Ισως και να μην την είχε συνειδητοποιήσει. Ολόκληρη η Ελλάς κρεμόταν από τα χείλη του. Οταν είπε το περίφημο εκείνο περί "σεμνότητος και ταπεινότητος", άγγιξε και τους ψηφοφόρους των άλλων κομμάτων. Διότι αυτοί που εντυπωσιάσθηκαν περισσότερο από την δήλωση εκείνη, ήταν όσοι είχαν καταψηφίσει την Νέα Δημοκρατία στις εκλογές. Διεπίστωσαν ότι ο Καραμανλής ήταν καλύτερος από ό,τι είχαν νομίσει.
Τότε λοιπόν, ο Πρωθυπουργός μπορούσε να κάνη τα πάντα. Μπορούσε να δρομολογήση αμέσως την μεταρρύθμιση στην Παιδεία. Οι όποιες αντιδράσεις θα προσέκρουαν στην τεράστια απήχηση που είχε ο ίδιος στο εκλογικό σώμα. Μπορούσε να προχωρήση -επίσης αμέσως- σε τομές στο Ασφαλιστικό. Κάποιες συντεχνίες θα αντιδρούσαν, αλλά ποιός θα τις άκουγε; Η κοινωνία είχε επίγνωση του προβλήματος και της ανάγκης αντιμετωπίσεώς του. Μπορούσε ο κ. Καραμανλής να εξαγγείλη εν μιά νυκτί το κλείσιμο ή ό,τιδήποτε άλλο γιά την Ολυμπιακή. Κανένας δεν θα είχε το σθένος να αντιδράση. Διότι ο Πρωθυπουργός είχε την κοινή γνώμη μαζί του.
Αντ' αυτών όμως, επελέγη η "ήπια προσαρμογή". Η αντίληψις ήταν πως δεν έπρεπε να αποτολμηθή τίποτε, αν δεν ήταν απολύτως σίγουρο ότι η κοινωνία είναι ώριμη να το αποδεχθή. Κάτι που υπό άλλες συνθήκες ίσως ευσταθεί, όχι όμως υπό αυτές που επικρατούσαν το 2004. Τότε η συγκυρία ήταν μοναδική. Οι προσδοκίες γιά μεταρρυθμίσεις ήταν έντονες, η κοινωνία κατά βάθος τις επιζητούσε, ο δε Πρωθυπουργός διέθετε μεγάλη πολιτική ισχύ ώστε να τις πραγματοποιήση. Δυστυχώς όμως, η συγκυρία αυτή δεν αξιοποιήθηκε όσο θα έπρεπε.
Σήμερα λοιπόν, φοβούμεθα ότι οι όροι έχουν αντιστραφή. Η Κυβέρνησις έχει χάσει την πολιτική ισχύ που διέθετε προ τετραετίας. Αυτό επ' ουδενί λόγω σημαίνει ότι δεν πρέπει να προχωρήση στις μεταρρυθμίσεις που έχει εξαγγείλει. Παράλληλα όμως, πρέπει να προσαρμοσθή στην νέα πραγματικότητα. Αλλο είναι να διαθέτη νωπή εντολή από το 45,4% του ελληνικού λαού και 165 έδρες στην Βουλή και άλλο να διαθέτη εντολή από το 41,8% και μόλις 151 -πλέον- έδρες στην Βουλή. Είναι προφανές ότι δεν μπορεί να κυβερνήση με την ίδια άνεση.
Αναγκαίες πρωτοβουλίες
Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός δηλώνει ότι η Κυβέρνησις διαθέτει "ισχυρή" λαϊκή εντολή. Ομως η πραγματικότης είναι διαφορετική. Και είναι προς όφελος πρωτίστως του κ. Καραμανλή να συνειδητοποιήση την νέα κατάσταση. Ατυχώς δεν είναι πλέον πανίσχυρος, όπως ήταν το 2004. Δεν μπορεί να πραγματοποιήση με την ίδια άνεση που διέθετε τότε, αυτά που δεν έγιναν την πρώτη τετραετία. Και πάντως τώρα δεν μπορούν να γίνουν, αν δεν υπάρξη στοιχειώδης πολιτική συναίνεσις.
Προ εβδομάδος γράψαμε ότι εκεί που έφθασαν τα πράγματα, απαιτείται συνεννόησις μεταξύ του Πρωθυπουργού και του αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολιτεύσεως. Αν αυτή δεν είναι εφικτή, ο Πρωθυπουργός ας προβή σε άλλα πολιτικά ανοίγματα. Στην Γαλλία, ο Σαρκοζύ δεν εδίστασε να χρησιμοποιήση στην Κυβέρνηση ακόμη και σοσιαλιστές. Στην Ελλάδα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν εξωκοινοβουλευτικές προσωπικότητες. Σε κάθε περίπτωση, κάτι πρέπει να γίνη. Αν τα πράγματα παραμείνουν ως έχουν, σε λίγο θα αμφισβητείται κάθε κυβερνητική ενέργεια.
Ο Πρωθυπουργός δεν έχει πολλές επιλογές. Στην λαϊκή ετυμηγορία δεν μπορεί να προσφύγη άμεσα. Αφ' ενός διότι δεν το επιτρέπει το Σύνταγμα και αφ' ετέρου διότι το αποτέλεσμα μπορεί να είναι χειρότερο. Οι πολιτικοί χειρισμοί είναι περιορισμένοι. Ομως αποτελούν μονόδρομο: Απαιτούνται γενναίες πολιτικές πρωτοβουλίες πέραν των ορίων της Νέας Δημοκρατίας. Και βεβαίως ριζική ανασύνταξις της Κυβερνήσεως.
(δημοσιεύητκε στην ΕΣΤΙΑ στις 4/2/2008)