Η παραγωγή γαιάνθρακα έχει δεχθεί πλήγμα μετά το κλείσιμο ενός ορυχείου στην Κολομβία, τις πλημμύρες σε Ινδονησία και Αυστραλία και τη στρέβλωση των εμπορικών ροών που προκάλεσε η κινεζική απαγόρευση εισαγωγών αυστραλιανού άνθρακα. Ως εκ τούτου, οι τιμές του θερμικού άνθρακα - που καίνε οι σταθμοί παραγωγής ενέργειας για να βράσουν νερό σε ατμό, ώστε να περιστραφούν οι στρόβιλοι και να παραχθεί ηλεκτρισμός - έχουν υπερδιπλασιαστεί κατά το παρελθόν έτος.
Ειδικότερα για τις ποσότητες οπτάνθρακα (κωκ) υψηλής ποιότητας που παραδόθηκαν στην Κίνα, ας σημειωθεί ότι η τιμή αυξήθηκε για πρώτη φορά πάνω από 300 δολάρια τον τόνο από το 2017, σχεδόν κατά 150% σε σχέση με τον Οκτώβριο, λόγω της μείωσης της προσφοράς που έχει οδηγήσει τους Κινέζους χαλυβουργούς να πληρώνουν πολύ υψηλότερη τιμή από τους διεθνείς ανταγωνιστές τους.
Εξάλλου, όπως τονίζουν οι Financial Times, η άνοδος των τιμών υπογραμμίζει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Κίνα στην προσπάθεια της να «χαλιναγωγήσει» τις αγορές των βασικών εμπορευμάτων, τις οποίες έχει αναγνωρίσει ως βασικό κίνδυνο για την οικονομική ανάκαμψή της και τους στόχους της εξωτερικής πολιτικής της.
Η Κίνα έχει σχετική αυτάρκεια σε οπτάνθρακα, σε αντίθεση με τα περισσότερα άλλα προϊόντα, με τα εγχώρια ορυχεία να τροφοδοτούν περίπου το 80% των αναγκών της. Ωστόσο, το μέγεθος της εγχώριας βιομηχανίας χάλυβα την οδηγεί στο να εισάγει περίπου 65 εκατομμύρια τόνους κωκ το χρόνο. Ένα μεγάλο κομμάτι από αυτό το σύνολο προερχόταν από την Αυστραλία.
Ωστόσο, τον περασμένο Οκτώβριο, το Πεκίνο επέβαλε μια ανεπίσημη απαγόρευση των εισαγωγών αυστραλιανού άνθρακα λόγω της διπλωματικής διένεξης με την Καμπέρα σχετικά με την προέλευση του κοροναϊού. Ο οπτάνθρακας εξαιρετικής ποιότητας στην Αυστραλία διαπραγματεύεται σήμερα περίπου στα 180 δολ. τον τόνο.
Αύξηση των τιμών στις ποσότητες οπτάνθρακα (κωκ) που εισάγει η Κίνα (πηγή: Financial Times)
Οι ποσότητες γαιάνθρακα που παραδόθηκαν στη βορειοδυτική Ευρώπη νωρίτερα αυτό το μήνα πωλήθηκαν στην υψηλότερη τιμή για το συγκεκριμένο καύσιμο από τον Νοέμβριο του 2011, σημειώνοντας αύξηση κατά 64% το 2021. Οι τιμές του άνθρακα που εξήχθη από το Newcastle της Αυστραλίας, οι περισσότερες από τις οποίες κατευθύνονται προς τις αγορές της Ασίας, έχουν αυξηθεί 56%, σύμφωνα με το Argus Media.
Και τα δύο σημεία αναφοράς για τις τιμές του γαιάνθρακα έχουν ξεπεράσει τα κέρδη του πετρελαίου, του χαλκού και άλλων αγορών εμπορευμάτων που επωφελούνται από την έκρηξη οικονομικής δραστηριότητας που έχει προκαλέσει η έναρξη του εμβολιασμού για τον κορωνοϊό. Η άνοδος στις αγορές καυσίμων συμβάλλει στην αύξηση στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Οι κεντρικές τράπεζες βρίσκονται αντιμέτωπες με ένα άλμα στον πληθωρισμό που τροφοδοτείται εν μέρει από την αύξηση του κόστους των πρώτων υλών.
Η ραγδαία αύξηση των τιμών γαιάνθρακα δείχνει ότι οι προσπάθειες απογαλακτισμού των συστημάτων παραγωγής ενέργειας από γαιάνθρακα με στόχο τον περιορισμό των εκπομπών θέρμανσης πλανήτη βρίσκονται στα αρχικά τους στάδια και μπορεί ακόμη και να τελματωθούν καθώς το συγκεκριμένο το καύσιμο είναι παραμένει ανταγωνιστικό προς άλλες πηγές ενέργειας.
Η παγκόσμια ζήτηση γαιάνθρακα κορυφώθηκε το 2014 και είναι απίθανο να επιστρέψει στα προ κορωνοϊού επίπεδα, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας. Ωστόσο, οι αναλυτές λένε ότι οι αυξήσεις της ζήτησης, σε συνδυασμό με την έλλειψη επενδύσεων σε νέα κοιτάσματα, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μία περίοδο υψηλότερων τιμών για τον γαιάνθρακα.