Νεντ Πράις. «Η διαδικασία αυτή δεν μπορεί να διαρκέσει επ’ άπειρον», πρόσθεσε, χωρίς ωστόσο να θέσει κάποιο «τελεσίγραφο». Αλλά και στην ΕΕ εμφανίζονται έτοιμοι για την επανέναρξη των κρίσιμων συνομιλιών.
Ο διαπραγματευτής της ΕΕ για το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας της Ισλαμικής Δημοκρατίας, Ενρίκε Μόρα εξέφρασε την εκτίμηση ότι η κυβέρνηση του Ιράν είναι έτοιμη να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις για το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας της χώρας και οι συνομιλίες ενδέχεται να επαναληφθούν στην Βιέννη στις αρχές Σεπτεμβρίου.
Ο Μόρα ήταν παρών την Πέμπτη στην τελετή ορκωμοσίας του νέου Ιρανού προέδρου, και ταξίδεψε στην Τεχεράνη με την ιδιότητα του αντιπροσώπου του Τζουζέπ Μπορέλ, του επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας και συντονιστή της μεικτής επιτροπής του ΚΟΣΔ, του Κοινού Ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης, κατά την επίσημη ονομασία της διεθνούς συμφωνίας που είχε επιτευχθεί -κα αποχώρησαν οι ΗΠΑ επί Τραμπ- για το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας της Τεχεράνης. «Ζήτησε να γίνει συζήτηση σχετικά με το ΚΟΣΔ και συνομιλητής του ορίστηκε ο Χοσέιν Αμίρ Αμπντολαχιάν», που ενδέχεται να αναλάβει υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, ανέφερε ο Ευρωπαίος αξιωματούχος. «Οι συζητήσεις που είχε ήταν πολύ χρήσιμες, καθώς του επιτράπηκε να επιδώσει μηνύματα, ειδικά για την ανησυχία που έχουν προκαλέσει οι ιρανικές δραστηριότητες στο πεδίο της πυρηνικής ενέργειας τις τελευταίες εβδομάδες». «Οι Ιρανοί του είπαν πως είναι έτοιμοι να επιστρέψουν στη Βιέννη, αλλά δεν θέλουν να συζητήσουν απλά για να συζητούν. Θέλουν να κλειστεί συμφωνία, θέλουν μια επιτυχία», πρόσθεσε. Ο νέος Ιρανός πρόεδρος έχει δηλώσει πως είναι ανοικτός σε «κάθε διπλωματικό σχέδιο» που θα οδηγούσε στην άρση των κυρώσεων οι οποίες στραγγαλίζουν την οικονομία της χώρας του, επεσήμανε ωστόσο ότι η Τεχεράνη δεν θα υποκύψει «στην πίεση, ούτε στις κυρώσεις».
Ο υπερσυντηρητικός νέος πρόεδρος
Το γεγονός πάντως ότι ο μετροπαθής Ρουχανί αντικαταστάθηκε από τον υπερσυντηρητικό Ράισι από μόνο του προβληματίζει. Η μεγάλη αποχή στις ιρανικές εκλογές σημαίνει αυτομάτως μικρή νομιμοποίηση για τον Ράισι αλλά και ακόμη μεγαλύτερη εξάρτησή του από τον ανώτατο θρησκευτικό ηγέτη Αλί Χαμενεΐ. Ήταν κατά τη διάρκεια της προεδρίας του ίδιου του Χαμενεΐ που ο Ράισι βγήκε από την αφάνεια ως νέος κληρικός και διορίστηκε εισαγγελέας. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, ο Ραϊσί ήταν ήδη ένας από τους προστατευόμενους του Χαμενεΐ και η καριέρα του άρχισε να απογειώνεται ταχέως. Όταν η πρώτη υποψηφιότητα του Ραϊσί για την προεδρία το 2017 δεν ευοδώθηκε, ο Χαμενεΐ τον διόρισε επικεφαλής της δικαστικής εξουσίας της χώρας. Στο Ιράν εικάζεται ευρέως ότι ο Ραϊσί είναι ο διάδοχος του Χαμενεΐ και ότι η προεδρία είναι απλώς ένα εφαλτήριο για την ανώτατη ηγεσία της χώρας. Το 2019 το αμερικανικό ΥΠΟΙΚ επέβαλε κυρώσεις στον Ραϊσί για την εμπλοκή του στις μαζικές εξωδικαστικές εκτελέσεις-εκκαθαρίσεις μαρξιστών και αριστερών πριν από περίπου 30 χρόνια, το 1988. Εκείνη την εποχή ήταν αναπληρωτής εισαγγελέας του επαναστατικού δικαστηρίου της Τεχεράνης. Όταν ρωτήθηκε το 2018 και το 2020 για αυτή τη μαύρη σελίδα στην ιστορία του Ιράν, ο Ραϊσί αρνήθηκε ότι ενεπλάκη, όμως χαιρέτισε "την εντολή" την οποία, όπως δήλωσε, έδωσε ο Αγιατολάχ Χαμεϊνί, για τις εκκαθαρίσεις αυτές.
Όπως ο Χαμενεΐ, έτσι και ο Ραΐσι είναι εχθρικός απέναντι σε κάθε ουσιαστική μεταρρύθμιση αλλά και στις δυτικές επιρροές . Ο Ραϊσί είναι υπέρμαχος της "οικονομίας της αντίστασης", πιστεύοντας ότι η αυτάρκεια στα πάντα είναι η καλύτερη προστασία έναντι της "ληστρικής Δύσης". Όπως και ο Χαμενεΐ, έτσι και ο Ραΐσι θέλει οι ΗΠΑ να χαλαρώσουν τις οικονομικές κυρώσεις που επέβαλαν στο Ιράν κυρίως επειδή αυτό θα έδινε στην κυβέρνησή του πρόσβαση σε παγωμένα περιουσιακά της στοιχεία, καθώς και σε ξένες αγορές για το ιρανικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Σε αντίθεση, ωστόσο, με τον Ρουχανί, ο Ραϊσί δεν επιθυμεί την προσέλκυση ξένων επενδύσεων, ούτε την παρουσία πολυεθνικών εταιρειών στο Ιράν.
Σε μια πρώτη ένδειξη των προθέσεών του, ο Ιρανός πρόεδρος διόρισε την Δευτέρα ως πρώτο αντιπρόεδρο τον διευθυντή ενός ισχυρού ιδρύματος σε βάρος του οποίου έχουν επιβληθεί κυρώσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Μοχαμάντ Μοχμπέρ διηύθυνε από το 2017 το Ίδρυμα της Τάξης του Ιμάμη (Setad). Το ίδρυμα Setad όπως και ο Μοχμπέρ περιλαμβάνονται από τον Ιανουάριο στη μαύρη λίστα του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών, με την Ουάσινγκτον να δηλώνει πως το Setad "είχε τμήματα σχεδόν σε όλους τους τομείς της ιρανικής οικονομίας, κυρίως στην ενέργεια, τις τηλεπικοινωνίες και τις οικονομικές υπηρεσίες". Επίσης ο πρόεδρος Ραΐσι επέλεξε τον Γκολαμχοσεΐν Εσμαΐλί, μέχρι τώρα εκπρόσωπο της Δικαστικής Αρχής, ως επικεφαλής του γραφείου του. Πρώην εισαγγελέας, ο Εσμαΐλί περιλαμβάνεται μεταξύ των προσώπων στα οποία έχει επιβάλει κυρώσεις η Ευρωπαϊκή Ένωση και ήταν από το 2011 στη μαύρη λίστα της, ενόσω ήταν επικεφαλής του οργανισμού φυλακών, για "σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων".