Η απόσχισις του Κοσσυφοπεδίου

Το μεταψυχροπολεμικό δόγμα ότι τα σύνορα πρέπει να παραμείνουν αμετάβλητα, από χθες έχει εν τοις πράγμασι παύσει να ισχύη. Η απόσχισις του Κοσσυφοπεδίου και ακόμη χειρότερα η πρόσθεσις αναγνωρίσεώς του ως ανεξαρτήτου κράτους από τις ΗΠΑ και τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, εσήμανε το τέλος του. Αποτελεί δε, κορυφαία εκδήλωση πολιτικής υποκρισίας, η αναγνώρισις της αποσχίσεως αυτής, από τις χώρες εκείνες που πριν λίγα μόλις χρόνια πρωτοστατούσαν στην υποστήριξη του δόγματος περί μη μεταβολής των συνόρων…
του Ευθ. Π. Πέτρου/ΕΣΤΙΑ
Τρι, 19 Φεβρουαρίου 2008 - 00:36

Το μεταψυχροπολεμικό δόγμα ότι τα σύνορα πρέπει να παραμείνουν αμετάβλητα, από χθες έχει εν τοις πράγμασι παύσει να ισχύη. Η απόσχισις του Κοσσυφοπεδίου και ακόμη χειρότερα η πρόσθεσις αναγνωρίσεώς του ως ανεξαρτήτου κράτους από τις ΗΠΑ και τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, εσήμανε το τέλος του. Αποτελεί δε, κορυφαία εκδήλωση πολιτικής υποκρισίας, η αναγνώρισις της αποσχίσεως αυτής, από τις χώρες εκείνες που πριν λίγα μόλις χρόνια πρωτοστατούσαν στην υποστήριξη του δόγματος περί μη μεταβολής των συνόρων…

Σε κάποιες άλλες εποχές, εξελίξεις όπως η χθεσινή, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε επικίνδυνες κλιμακώσεις με κατάληξη ανεξέλεγκτες συρράξεις. Κατά τούτο η απόσχισις του Κοσσυφοπεδίου καταδεικνύει ότι εκτός της πολιτικής συνεπείας έχει εκλείψει και η ιστορική μνήμη.

Έχει παρέλθει ένας αιώνας περίπου από την εποχή που ένα επεισόδιο, όχι πολύ μακρυά από το Κοσσυφοπέδιο, οδήγησε στην έκρηξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Τότε, η Αυστρία θέλησε να τιμωρήση την Σερβία για την δολοφονία του Αρχιδουκός Φερδινάνδου. Παρενέβη η Ρωσία υπέρ της Σερβίας, οπότε εκινήθη και η Γερμανία υπέρ της Αυστρίας και εφθάσαμε στον Μεγάλο Πόλεμο.

Σήμερα η Σερβία αντιδρά στην απόσχιση της νοτιοδυτικής επαρχίας της έχοντας και πάλι την πλήρη υποστήριξη της Ρωσίας, ενώ οι δυτικές πρωτεύουσες δέχονται τις ευχαριστίες των Κοσσοβάρων για την υποστήριξή τους. Αν η Σερβία δεν ήταν κατεστραμμένη και αν η Ρωσία δεν ήταν ακόμη πολύ ανέτοιμη για να διεκδικήση ρόλο ανάλογό με το μέγεθός της στην διεθνή σκακιέρα, θα μπορούσαμε και πάλι να οδηγηθούμε σε εξελίξεις καταστροφικές.

Και όμως, από μιαν άλλη οπτική γωνία, η απόσχισις του Κοσσυφοπεδίου θα μπορούσε να αναγνωρισθή ως πράξις πολιτικού ρεαλισμού. Η πρώην σερβική επαρχία κατοικείται από συμπαγή πληθυσμό Αλβανών, οι οποίοι ανέκαθεν επεδίωκαν να αποσπασθούν από τον κορμό της πρώην Γιουγκοσλαβίας και μετέπειτα της Σερβίας. Η παραχώρησις αυτονομίας στο Κοσσυφοπέδιο, αν και ουδέποτε εφηρμόσθη κανονικά, ελειτούργησε ως πρώτο βήμα προς την απόσχιση, ενώ από την ημέρα που διεθνείς στρατιωτικές δυνάμεις εγκατεστάθησαν στο έδαφός του, ουσιαστικώς είχε παύσει να αποτελεί έδαφος της Δημοκρατίας της Σερβίας. Αυτή την πραγματικότητα επισφραγίζει η χθεσινή διακήρυξις της ανεξαρτησίας.

Βεβαίως έχει ανοίξει ο ασκός του Αιόλου. Αντιστοίχως προς το Κοσσυφοπέδιο, ανεξαρτησία θα μπορούσε να διεκδικήση η κατεχομένη βόρειος Κύπρος αλλά και περιοχές όπως ο αρμενικός θύλακας του Ναγκόρνο Καραμπάχ στο Αζερμπαϊτζάν. Κάποιοι ενδεχομένως να υποστηρίξουν ότι και τέτοιες αποσχίσεις δεν θέτουν σε κίνδυνο την διεθνή σταθερότητα. Απλώς αντίκεινται σε ζητήματα αρχών.

Η αντίληψις αυτή, καταδεικνύει πόσο μικρή σημασία αποδίδεται στις ημέρες μας σε θέματα αρχών. Ίσως να είναι και αυτός ένας από τους λόγους για τους οποίους δεν κινδυνεύουμε πλέον να δούμε καταστάσεις να κλιμακώνονται ανεξελέγκτως. Δεν διακινδυνεύουμε την καλοπέρασή μας για να υπερασπισθούμε ζητήματα αρχών. Είναι άραγε αυτή η συμπεριφορά "ρεαλιστική";

Πάντως ανταποκρίνεται στον νεόκοπο προσδιορισμό του "πολιτικώς ορθού"… Τον οποίο επενόησαν οι ίδιοι, οι οποίοι μέχρι πριν από λίγα χρόνια υπεστήριζαν το αμετάβλητο των συνόρων.

Ανεξαρτήτως όμως των ανωτέρω, η Ελλάς, έπρεπε ήδη να έχη σχεδιάσει την πολιτική της για την "επομένη ημέρα". Που πρέπει να είναι πολιτική λεπτών ισορροπιών. Διότι εκ των πραγμάτων θα πρέπει να συμπαραταχθούμε με την Κύπρο οπότε όχι μόνον να αρνηθούμε να αναγνωρίσουμε το νέο κράτος αλλά θα ευρεθούμε και πάλι να είμεθα με τους "κακούς" που δεν επιτρέπουν την διαμόρφωση μιας κοινής πολιτικής από την ΕΕ για το ζήτημα. Και αυτό την στιγμή κατά την οποία είναι σε εξέλιξη το ζήτημα της αιτήσεως των Σκοπίων για ένταξη στο ΝΑΤΟ, κάτι που έχει επαναφέρει στην επιφάνεια το ζήτημα της ονομασίας της γειτονικής χώρας. Επί του οποίου και πάλι ευρισκόμεθα σε αντίθεση με τους περισσοτέρους των εταίρων και συμμάχων μας. Αλλά και με τους Ρώσους, που εκ των πρώτων είχαν σπεύσει να αναγνωρίσουν τα Σκόπια με το όνομα "Μακεδονία". Σε πόσα μέτωπα άραγε, αντέχουμε να θεωρούμεθα "κακοί";