Ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Χρ. Φώλιας είναι υποχρεωμένος να πάρει τις προσεχείς ημέρες μια δύσκολη απόφαση, αφού πρέπει να πάρει θέση στην αναμέτρηση ανάμεσα στη ΔΕΗ και τον Ομιλο Μυτιληναίου, τα συμφέροντα του οποίου απειλούν τη ΔΕΗ. Το θέμα ανέκυψε όταν στα τέλη της περασμένης εβδομάδας η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (PAE) δικαίωσε το αίτημα του Ομίλου Μυτιληναίου για τον αποχαρακτηρισμό της μονάδας της «Αλουμίνιον της Ελλάδος», (ΑτΕ) ισχύος 335 MW, από «αυτοπαραγωγό - συμπαραγωγό» σε συμπαραγωγό. Ο κ. Μυτιληναίος, δηλαδή, που πήρε άδεια και κρατικές επιδοτήσεις για να κατασκευάσει μια ενεργειακή μονάδα που θα τροφοδοτούσε την εταιρεία της «Αλουμίνιον της Ελλάδος», δικαιούται τώρα, με την αλλαγή της άδειας, να πουλάει το ρεύμα στο εθνικό σύστημα σε υψηλή τιμή και ο ίδιος να τροφοδοτεί την Αλουμίνιον με το φθηνό ρεύμα που θα αγοράζει από τη ΔΕΗ. Η οποία Αλουμίνιον, με την αποικιακή σύμβαση του ’60, έχει απομυζήσει τη ΔΕΗ επί 50 ολόκληρα χρόνια!
Το δίλημμα για τον κ. Φώλια είναι όντως δύσκολο, διότι ναι μεν με βάση την κοινοτική νομοθεσία η διάκριση συμπαραγωγού και ανεξάρτητου παραγωγού δεν έχει σημασία, από την άλλη πλευρά, όμως, δεν είναι δυνατόν εκ των υστέρων να δικαιωθούν ανορθόδοξες επιχειρηματικές αλλαγές συμπεριφοράς, όταν μάλιστα καταλήγουν να ζημιώνουν τη ΔΕΗ, μια κρατική κατά το ήμισυ εταιρεία, που ασκεί, υπό κυβερνητική μάλιστα πίεση, τιμολογιακή πολιτική με κοινωνικά κριτήρια.
Από το δικό μου πάντως ρεπορτάζ σε πολλές και αντικειμενικές πηγές συνέλεξα τα εξής στοιχεία, που νομίζω ότι επιβάλλουν στην κυβέρνηση προσοχή στη λήψη της κρίσιμης απόφασης:
- Εάν ο υπουργός Ανάπτυξης εγκρίνει την απόφαση της ΡΑΕ για την αλλαγή της άδειας παραγωγής της μονάδας της «Αλουμίνιον της Ελλάδος» (ΑτΕ), τότε η εταιρεία αυτή θα πουλάει ρεύμα στη ΔΕΗ και στη συνέχεια θα το αγοράζει κερδίζοντας έτσι σε βάρος της ΔΕΗ 85 εκατ. ευρώ ετησίως, σε σχέση με τον αρχικό προγραμματισμό που ήθελε τη μονάδα αυτή να καλύπτει τις ανάγκες της ΑτΕ και μόνον.
- Ο πρόεδρος της ΡΑΕ για να δικαιολογήσει την απόφασή του επικαλέστηκε ότι και η ΔΕΗ θα ωφεληθεί από μειώσεις εισαγωγών. Παρέλειψε όμως να εξηγήσει ότι η ΔΕΗ αναγκάζεται να εισάγει ενέργεια λόγω των προβλημάτων που της δημιουργεί η ΑτΕ που δεν βάζει τη μονάδα της να λειτουργήσει στο σύστημα, προκειμένου να επιτύχει εκβιαστικά την αλλαγή της άδειας του αυτοπαραγωγού που διαθέτει.
- Η σύμβαση της ΔΕΗ με την ΑτΕ χρονολογείται από τα μέσα της δεκαετίας του ’60 και έληξε στις 31 Μαρτίου 2006.
- Το έτος 2000 η ΑτΕ, με τιμή πετρελαίου 25 έως 30 δολάρια, το βαρέλι είχε προβάλλει το επιχείρημα ότι το κόστος παραγωγής από δική της μονάδα θα ήταν μικρότερο από την τιμή που διεκδικούσε η ΔΕΗ. Στη συνέχεια έλαβε από τη ΡΑΕ άδεια αυτοπαραγωγού με βάση την οποία κατασκεύασε μια μονάδα συμπαραγωγής θερμότητας και ηλεκτρικού ρεύματος για να καλύψει πλήρως τις θερμικές και ηλεκτρικές ανάγκες της. Μάλιστα, η μονάδα αυτή χρηματοδοτήθηκε με τριπλή κρατική επιδότηση και προγραμματίστηκε να μπει σε λειτουργία τρεις μήνες μετά τη λήξη της σύμβασης, δηλαδή τον Ιούλιο 2006.
- Ομως, από τις αρχές του 2006 οι τιμές πετρελαίου υπερτριπλασιάστηκαν και έφθασαν σε επίπεδα 80 έως 100 δολάρια το βαρέλι και έγινε φανερό ότι η σύμβαση με τη ΔΕΗ, με τη χαμηλή τιμή χρέωσης που προβλέπει για την ΑτΕ, ήταν πολύ περισσότερο συμφέρουσα από ό, τι ήταν η παραγωγή της μονάδας συμπαραγωγής για ίδια χρήση. Ετσι, η ΑτΕ επέτυχε με ασφαλιστικά μέτρα την παράταση ισχύος της σύμβασης, ώστε να συνεχίσει να προμηθεύεται ρεύμα από τη ΔΕΗ σε τιμές περίπου 40 ευρώ/MWH, δηλαδή, πολύ χαμηλότερες τους κόστους της και επεδίωξε παράλληλα την αλλαγή της άδειας αυτοπαραγωγού σε άδεια ανεξάρτητου παραγωγού, προκειμένου να πουλάει το ρεύμα στο σύστημα, δηλαδή, στη ΔΕΗ, με όφελος 75 ευρώ/MWH, σε σχέση με τον αρχικό προγραμματισμό της, αποκομίζοντας με τον τρόπο αυτό ετήσια κέρδη 85 εκατ. ευρώ σε βάρος της ΔΕΗ.
- Με την τελευταία απόφαση της ΡΑΕ, εφόσον εγκριθεί από τον υπουργό Ανάπτυξης, θα ολοκληρωθεί η παραπάνω επιδίωξη της ΑτΕ. Η τακτική αγωγή προβλέπεται να εκδικασθεί στο τέλος του μηνός εάν δεν αναβληθεί. Η ΔΕΗ ζήτησε την ανάκληση των ασφαλιστικών μέτρων και επίκειται η έκδοση της σχετικής απόφασης.
- Η θέση της ΔΕΗ στα παραπάνω, όπως συνάγεται από τις ανακοινώσεις της, είναι ότι η μονάδα της ΑτΕ θα έπρεπε να ενταχθεί κανονικά στο σύστημα ως αυτοπαραγωγός, σύμφωνα με το γράμμα και το πνεύμα της άδειας που έχει και για την οποία είχε εισπράξει τρεις κρατικές επιχορηγήσεις. Στη συνέχεια, εφόσον επιθυμούσε να ωφεληθεί από τις υφιστάμενες διαφορές μεταξύ του χαμηλού τιμολογίου Α-150 της ΔΕΗ για όλες τις μεγάλες βιομηχανίες και των υψηλών οριακών τιμών συστήματος, θα μπορούσε να ζητήσει από τη ΡΑΕ και το ΥΠΑΝ την ανεξαρτητοποίηση της παραγωγής της. Και θα ήταν δικαίωμα της πολιτείας να εγκρίνει ή όχι την αλλαγή της άδειας παραγωγής της ΑτΕ. Οπως πρόνοια της πολιτείας είναι και να καθορίζει τους κανόνες λειτουργίας της απελευθερωμένης αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να είναι δίκαιοι προς όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά και ιδιαίτερα προς όφελος των τελικών καταναλωτών.
- Η ΔΕΗ ανέμενε τη λήξη της Σύμβασης προκειμένου να ελευθερώσει την ισχύ που διέθετε στην ΑτΕ για να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες των τελικών πελατών της, αφού δεν της δίνεται άδεια για νέα ισχύ. Με την παράταση της Σύμβασης, η ΔΕΗ αναγκάζεται να καλύπτει τις ανάγκες αυτές με αυξημένο κόστος εισαγωγών. Εξάλλου, η ένταξη της ΑτΕ στο τιμολόγιο Α-150, με το οποίο χρεώνονται όλες οι μεγάλες βιομηχανίες, αποτελεί το κατ’ ελάχιστο δίκαιο αίτημα της ΔΕΗ στο σημερινό ρυθμιστικό περιβάλλον και στο πλαίσιο της αρχής της ίσης μεταχείρισης των μεγάλων πελατών της. Χρεώνοντας την ΑτΕ με την ειδική τιμή της Σύμβασης έναντι του τιμολογίου Α-150, που ισχύει για τις μεγάλες βιομηχανίες, η ΔΕΗ ζημιώνεται 38 εκατ. ευρώ ετησίως. Τιμολογούμενη η ΑτΕ με το βιομηχανικό τιμολόγιο Α-150, θα ωφελείται και πάλι εις βάρος της ΔΕΗ με 47 εκατ. ευρώ τον χρόνο, σε σχέση με τα 85 εκατ. ευρώ που θα ωφελείται, αν επιτύχει να εντάξει τη μονάδα της ως ανεξάρτητος παραγωγός και να ηλεκτροδοτείται από τη ΔΕΗ με το ειδικό μόνο γι’ αυτήν τιμολόγιο.