Η ενασχόληση της πολιτικής ηγεσίας την τελευταία πενταετία με θέματα που έχουν σχέση με την μεταφορά πετρελαίου και φυσικού αερίου μέσω αγωγών πέριξ και δια μέσω της Ελλάδος, και η συστηματική προβολή τους μέσω των ΜΜΕ, έχουν δώσει την ψευδαίσθηση ότι η χώρα μας διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στα ενεργειακά δρώμενα της ευρύτερης περιφέρειας. Επίσης απατηλή είναι η εντύπωση που έχει δημιουργηθεί στην κοινή γνώμη ότι υπάρχει διαμορφωμένη μία εξωστρεφής ενεργειακή πολιτική της χώρας μας, η οποία μάλιστα προωθείται δυναμικά στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης. Αν και κάτι τέτοιο θα ήτο λίαν επιθυμητό και ενδεδειγμένο, αφού η Ελλάδα σε σύγκριση με τις γύρω χώρες ευρίσκεται ακόμη σε πλεονεκτική θέση από άποψη οικονομικής και πολιτισμικής ανάπτυξης, η αλήθεια είναι ότι μία στοχευμένη ενεργειακή στρατηγική σε περιφερειακό επίπεδο δεν υφίσταται καν.
Εάν εξαιρέσουμε την δραστηριοποίηση της εταιρείας «Ελληνικά Πετρέλαια» τόσο στα Ανατολικά όσο και στα Δυτικά Βαλκάνια με την δημιουργία αλυσίδας πρατηρίων υγρών καυσίμων και αποθηκευτικών χώρων και τον έλεγχο ενός απαρχαιωμένου διυλιστηρίου στα Σκόπια, δεν υπάρχει άλλη αξιόλογη Ελληνική δραστηριότητα στην περιοχή. Ο δε Ελληνο-Τουρκικός αγωγός αερίου θα παραμείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα ένα έργο περιορισμένης εμβέλειας, όσο δεν αποτελεί μέρος μίας αλυσίδας αγωγών που θα αποτελέσουν τον Ευρω-Ασιατικό διάδρομο για την μεταφορά σοβαρών ποσοτήτων αερίου προς την Ευρώπη. Εξ’ άλλου ο συγκεκριμένος αγωγός από την ημέρα των εγκαινίων του τον περασμένο Νοέμβριο μέχρι σήμερα υπολειτουργεί αφού η Τουρκία, για πραγματικούς ή μη λόγους, αδυνατεί να εξασφαλίσει μίαν ομαλή ροή τροφοδοσίας.
Ο πολυδιαφημισμένος πετρελαιαγωγός Μπουργκάς- Αλεξανδρούπολης αν και ιδιαίτερης στρατηγικής σημασίας για τη χώρα μας, αφού μέσω της παράκαμψης των Δαρδανελίων εξασφαλίζει μία επιπλέον πύλη πετρελαϊκού εφοδιασμού των Δυτικών αγορών, παραμένει ακόμη στα χαρτιά με προοπτική έναρξης κατασκευής του το Β’ εξάμηνο του 2009. Όμως αυτός ο αγωγός αποτελεί ουσιαστικά ένα Ρωσικό έργο, αφού Ρωσικές ενεργειακές εταιρείες έχουν την πλειοψηφία και τον έλεγχο της εταιρείας που έχει αναλάβει την κατασκευή και λειτουργία του.
Σε αντίθεση με τους τομείς των Τραπεζών και των Τηλεπικοινωνιών, ακόμη και του λιανικού εμπορίου και της εστίασης, όπου οι ελληνικές εταιρείες ελέγχουν αξιόλογα τμήματα της αγοράς, στον ενεργειακό κλάδο η παρουσία της χώρας μας στην ΝΑ Ευρώπη είναι μηδαμινή. Και αυτό διότι, σε αντίθεση με την προς την έξω εικόνα που έχει έντεχνα καλλιεργηθεί σε επικοινωνιακό επίπεδο, η πολιτική ηγεσία ουδέποτε ασχολήθηκε σοβαρά με τη διείσδυση και δραστηριοποίηση ελληνικών επιχειρηματικών ενεργειακών ομίλων στην ευρύτερη περιοχή.
Σ’ έναν ιδιαίτερα ευαίσθητο τομέα, ο οποίος ως γνωστό άπτεται θεμάτων εθνικής ασφάλειας, μέσω της διασφάλισης και διακίνησης ενεργειακών αποθεμάτων, η εμπλοκή και υποστηρικτική παρουσία κυβερνήσεων για την προώθηση σχετικών επενδύσεων είναι απαραίτητη. Και όσο δεν υπήρξε μία τέτοια υποστήριξη από πλευράς ελληνικής πολιτείας ουδεμία ελληνική επιχείρηση ετόλμησε να ασχοληθεί σοβαρά και να επεκτείνει τις δραστηριότητές της στην περιοχή (με εξαίρεση τα ΕΛΠΕ και την Jetoil οι οποίες αντιμετώπισαν και αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στο κάθε τους βήμα).
Προς επίρρωση των ανωτέρω δεν έχουμε παρά να ανατρέξουμε στο παράδειγμα της ΔΕΗ της οποίας όλες οι προσπάθειες την τελευταία 4ετία για δραστηριοποίηση, μέσω της εξαγοράς σταθμών ηλεκτροπαραγωγής σε γειτονικές χώρες, απέβησαν άκαρπες. Στην προκειμένη περίπτωση, ακόμα και εάν έγιναν μεμονωμένα διαβήματα σε διπλωματικό επίπεδο, δεν υπήρξε ουδεμία σοβαρή υποστήριξη από κυβερνητικής πλευράς στο πλαίσιο μίας γενικευμένης προσπάθειας εισόδου της χώρας μας στην ενεργειακή αγορά της ΝΑ Ευρώπης.
Εάν πράγματι το ζητούμενο είναι η δραστηριοποίηση ελληνικών ενεργειακών επιχειρήσεων στην ευρύτερη περιοχή και η κατάκτηση μεριδίου των τοπικών αγορών (δηλ. στα υγρά καύσιμα, το φυσικό αέριο, τον ηλεκτρισμό και τις ΑΠΕ) τότε θα πρέπει κατ’ αρχάς ν’ αναγνωρισθεί το σοβαρό έλλειμμα που έχουμε ως χώρα στον συγκεκριμένο τομέα και προπαντός η απουσία στρατηγικής. Αυτό και θα αποτελέσει το πρώτο ουσιαστικό βήμα σε μία προσπάθεια εξωστρέφειας, εάν όντως επιθυμούμε ν’ αποκτήσουμε μία μετρήσιμη παρουσία στον ενεργειακό τομέα έξω από τα σύνορά μας. Το να υποστηρίζουμε μετά παρρησίας ότι η Ελλάδα διαθέτει ειδικό ενεργειακό βάρος στην περιοχή φανερώνει μία τραγική έλλειψη αυτογνωσίας.