Παρατηρώντας το παγκόσμιο ενεργειακό τοπίο, εύκολα μπορεί να διαπιστώσει κανείς ότι μετά τις έντονες οικολογικές προκλήσεις και την συνθήκη του Κιότο, το όλο και πιο έντονο ενδιαφέρον για το φυσικό αέριο και τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας, την διαρκή άνοδο των τιμών του πετρελαίου αλλά παράλληλα και την αβεβαιότητα για την πορεία της αμερικανικής οικονομίας, οι αλλαγές που συντελούνται στον τομέα της ενέργειας είναι ραγδαίες με απρόσμενα αποτελέσματα μέσα σ’ ένα ακόμα πιο απρόβλεπτο μέλλον. Μέσα σ’ αυτό το δυσδιάκριτο τοπίο οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χώρο της ενέργειας, καλούνται να αναπτύξουν πρωτοβουλίες, να ανοίξουν καινούργιους δρόμους και να προτείνουν καινοτόμες ιδέες για να μπορέσουν αφενός να αυξήσουν τα κέρδη τους, αφετέρου να επιβιώσουν μέσα σ’ ένα ανταγωνιστικό και απαιτητικό περιβάλλον.
Η BP, μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες στον τομέα της ενέργειας, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει τις παραπάνω προκλήσεις και να δημιουργήσει ένα νέο status στην ενεργειακή αγορά πήρε την απόφαση, τα τελευταία χρόνια, παράλληλα με την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων να δραστηριοποιηθεί και στον χώρο των εναλλακτικών μορφών ενέργειας, επενδύοντας σημαντικά ποσά σε ΑΠΕ. Μόνο την περίοδο 2005 – 2007 ο βρετανικός κολοσσός υπολογίζεται ότι επένδυσε 1,5 δισεκατομμύρια δολάρια στην έρευνα και παραγωγή φωτοβολταϊκών συστημάτων και την κατασκευή αιολικών πάρκων ενώ το ίδιο περίπου ποσό αναμένεται ότι θα διατεθεί για ανάλογα σχέδια κατά το τρέχον έτος. Σύμφωνα μάλιστα με τον Tony Hayward, τον εκτελεστικό διευθυντή της BP, η συνολική αξία των επενδύσεων που έχουν γίνει για ΑΠΕ ξεπερνάει τα 7 δισεκατομμύρια δολάρια. με τα φωτοβολταϊκά συστήματα και τις ανεμογεννήτριες να κατέχουν την μερίδα του λέοντος ενώ τελευταία ένα αρκετά μεγάλο κεφάλαιο έχει διατεθεί σε τεχνολογίες φίλτρων που απορροφούν τις βλαπτικές για το περιβάλλον εκπομπές ρίπων καθώς και στην έρευνα και παραγωγή υγρών βιοκαυσίμων.
Εντούτοις όσο κι αν φαίνεται από μια πρώτη ματιά ότι η BP έχει επενδύσει σημαντικά ποσά σε εναλλακτικές μορφές ενέργειας, η αλήθεια είναι ότι το συγκεκριμένο ποσό των 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων αντιστοιχεί μόνο στο 3% της αξίας των συνολικών κεφαλαίων της εταιρείας όπως παρατηρεί χαρακτηριστικά η Vivienne Cox, αντιπρόεδρος της BP στον τομέα της εναλλακτικής ενέργειας. Πολλοί είναι εκείνοι που πιστεύουν ότι το μέλλον όχι μόνον της βρετανικής εταιρείας αλλά όλων των εταιρειών που θα θελήσουν να έχουν ένα αξιόλογο κομμάτι στην «ενεργειακή πίτα» θα κριθεί στο κατά πόσο θα μπορέσουν να παίξουν καθοριστικό ρόλο και να κυριαρχήσουν τελικά στην αγορά της εναλλακτικής ενέργειας, η οποία ναι μεν σήμερα είναι σαφώς περιορισμένη σε σχέση με το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο ή ακόμα και τον λιθάνθρακα στο μέλλον όμως πιθανότατα θα είναι ο κύριος παράγων που θα καθορίζει τις ενεργειακές εξελίξεις.
Δεν είναι βέβαια λίγοι εκείνοι που έχουν επικρίνει την BP για το έντονο ενδιαφέρον που αρχίζει να δείχνει αναφορικά με τις εναλλακτικές μορφές ενέργειας αφού στα μάτια των περισσοτέρων επενδυτών η βρετανική εταιρεία είναι κυριολεχτικά ταυτισμένη με την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων. Είναι αλήθεια βέβαια ότι ακόμα και οι πιο φανατικοί οπαδοί της εναλλακτικής στροφής της BP, παρόλο που οραματίζονται ένα μέλλον όπου οι ΑΠΕ θα κυριαρχούν, εντούτοις παραδέχονται ότι στην παρούσα φάση το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο πρέπει να είναι η βασική προτεραιότητα. Πράγματι, ο ακρογωνιαίος λίθος πάνω στον οποίον στηρίζεται αυτή τη στιγμή η βιωσιμότητα της εταιρείας είναι ο τομέας upstream, η έρευνα δηλαδή για καινούργια κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου και η ανάπτυξη – εκμετάλλευση αυτών των συγκεκριμένων πεδίων. Φαίνεται μάλιστα ότι παρά την δυσάρεστη εξέλιξη για την θυγατρική της, Elvary Neftegaz σχετικά με τα κοιτάσματα στην νήσο Σαχαλίνη και την πώληση από την TNK-BP των δικαιωμάτων εκμετάλλευσης του πλούσιου πεδίου Kovytka στον ρωσικό κολοσσό Gazprom, η BP είναι αρκετά αισιόδοξη ότι η παραγωγή της σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο δεν θα ελαττωθεί αλλά θα παραμείνει σταθερή, τουλάχιστον για τα επόμενα 12 χρόνια. Το προηγούμενο έτος η παραγωγή της σε πετρέλαιο έφτασε τα 3,82 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα ενώ τον επόμενο χρόνο η παραγωγή θα αντιστοιχεί σε 4 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως με σταθερή αύξηση μέχρι το 2012.
Ωστόσο οι υπεύθυνοι της BP παραδέχονται πως ο τομέας downstream και συγκεκριμένα αυτός της διυλίσεως παραμένει εδώ και καιρό αρκετά προβληματικός ενώ δεν έχουν γίνει οι ανάλογες επενδύσεις που θα έδιναν λύσεις και θα έκαναν την εταιρεία πάλι αξιόπιστη στα μάτια των επενδυτών. Σίγουρα ατυχή γεγονότα όπως ο τυφώνας Katrina που το 2005 κατέστρεψε το διυλιστήριο της BP στην πόλη του Τέξας ή η φωτιά στο διυλιστήριο της Indiana είναι απρόβλεπτες καταστάσεις που δημιουργούν επιπλέον προβλήματα. Παρ’ όλ’ αυτά όμως πολλοί είναι εκείνοι που θεωρούν ότι ο τομέας της διύλισης και της διακίνησης έχει βαλτώσει κυρίως λόγω γραφειοκρατικών εμποδίων και άλλων περίπλοκων διαδικασιών και για τον λόγο αυτό ο πρώτος στόχος της BP θα επικεντρώνεται στην προσπάθεια να ανακτήσει την αξιοπιστία της αναφορικά με τα διυλιστήρια στην Αμερική ενώ θα πρέπει σύμφωνα με τον Iain Conn, υπεύθυνο σε θέματα διύλισης και marketing της BP, να απλοποιηθούν οι μέθοδοι και οι τακτικές σε θέματα γραφειοκρατίας.
Σίγουρα το μέλλον της BP θα κριθεί στο κατά πόσο θα έχει την ικανότητα να ελιχθεί σε όλο το φάσμα της ενεργειακής αγοράς με ευελιξία και προνοητικότητα για το μέλλον. Η εκμετάλλευση καινούργιων πεδίων πετρελαίου ναι μεν αποτελεί μια αισιόδοξη προοπτική και μια δυναμική πολιτική αλλά το γεγονός και μόνον ότι σήμερα τα κράτη - παραγωγοί θέλουν να αναλάβουν μόνα τους την εκμετάλλευση του ενεργειακού τους πλούτου χωρίς την ανάμειξη ξένων πολυεθνικών, πρέπει να δημιουργήσει ερωτήματα και προβληματισμό. Από την άλλη όσο κι αν το τοπίο της ενεργειακής αγοράς δείχνει ότι οι υδρογονάνθρακες θα παραμείνουν αρκετό καιρό οι ρυθμιστές του παγκόσμιου ενεργειακού σκηνικού οι εταιρείες είναι μοιραίο να αρχίσουν να προσανατολίζουν την επενδυτική τους δράση στη εναλλακτική ενέργεια η οποία χωρίς αμφιβολία πρόκειται στο μέλλον να γίνει το νέο πεδίο δράσης και ανταγωνισμού μεταξύ των μεγάλων διεθνών εταιρειών που θα θελήσουν να εξασφαλίσουν ένα σημαντικό κομμάτι στην παγκόσμια ενεργειακή πίτα.