Οι παραγωγοί χάρτινων συσκευασιών για ποτά έχουν δεσμευτεί να κατασκευάζουν τις συσκευασίες αυτές από 100% ανανεώσιμα και ανακυκλωμένα υλικά και να μειώσουν την κατανάλωση πλαστικού μέχρι το 2030, ώστε να αυξήσουν τη βιωσιμότητά τους και να συμβάλουν στην επίτευξη των παγκόσμιων κλιματικών στόχων. Οι παραπάνω δεσμεύσεις αποτελούν μέρος του οδικού χάρτη της βιομηχανικής

ομάδας «Alliance for Beverage Cartons and the Environment» (Συμμαχία για τις χάρτινες συσκευασίες ποτών και το περιβάλλον) για το 2030.

Το σχέδιο περιλαμβάνει την επίτευξη ποσοστού ανακύκλωσης 70% και ποσοστού συλλογής 90% μέχρι το τέλος της δεκαετίας, καθώς και τη βελτίωση του σχεδιασμού των προϊόντων για την αύξηση της κυκλικότητας και την απαλλαγή της αλυσίδας αξίας από τον άνθρακα.

«Πιστεύουμε ακράδαντα ότι οι συσκευασίες μπορούν και πρέπει να συμβάλλουν πραγματικά στον μετριασμό των δύο μεγαλύτερων προκλήσεων στις μέρες μας κατά την άποψή μας, οι οποίες είναι η κλιματική αλλαγή αλλά και η ασφάλεια των τροφίμων και η υγεία και η ασφάλεια», δήλωσε στη EURACTIV η Annick Carpentier, γενική διευθύντρια της «Alliance for Beverage Cartons and the Environment».

Σύμφωνα με την ίδια, ο κλάδος έχει ήδη αρχίσει να κάνει σημαντικά βήματα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει τώρα να δημιουργήσει ένα περιβάλλον που να οδηγεί την καινοτομία. Ωστόσο πρέπει να αφήνει τα χρονικά περιθώρια για την πραγματοποίηση της στην αναθεώρηση της νομοθεσίας για την κυκλική οικονομία στις αρχές του επόμενου έτους.

Υλικά που προέρχονται από βιώσιμες πηγές

Ένας νόμος που θα αναθεωρηθεί το επόμενο έτος είναι η οδηγία για τις συσκευασίες και τα απόβλητα συσκευασίας. Αυτό θα πρέπει να τον ευθυγραμμίσει με τον στόχο της εκτελεστικής εξουσίας της ΕΕ, ώστε όλες οι συσκευασίες που κυκλοφορούν στην αγορά της ΕΕ να είναι επαναχρησιμοποιήσιμες ή ανακυκλώσιμες με οικονομικά βιώσιμο τρόπο έως το 2030.

Όμως η Επιτροπή αντιμετωπίζει το πρόβλημα μόνο κατά το ήμισυ, σύμφωνα με την Carpentier. Παράλληλα με τη δυνατότητα ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης των τελικών προϊόντων, ζητά να δοθεί έμφαση στην προμήθεια των υλικών.

«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή λέει ότι, έως το 2030, όλες οι συσκευασίες θα πρέπει να είναι είτε ανακυκλώσιμες είτε επαναχρησιμοποιήσιμες. Πιστεύουμε ότι αυτή η διατύπωση δεν είναι ολοκληρωμένη. Πιστεύουμε ότι οι συσκευασίες, μέχρι το 2030, θα πρέπει να προέρχονται από βιώσιμες πηγές, να έχουν χαμηλές εκπομπές άνθρακα και να είναι ανακυκλώσιμες ή/και επαναχρησιμοποιήσιμες», εξήγησε.

«Η προμήθεια του υλικού συσκευασίας έχει αντίκτυπο στην κλιματική αλλαγή, αλλά έχει επίσης αντίκτυπο συνολικά στη βιωσιμότητα της συσκευασίας», πρόσθεσε.

Η «Zero Waste Europe», μια ομάδα περιβαλλοντικής εκστρατείας, υποστηρίζει την κίνηση της βιομηχανίας για τη βελτίωση της βιωσιμότητας, αλλά επιμένει επίσης στη μείωση της ποσότητας των πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται κατά τη διαδικασία παραγωγής.

«Συμφωνούμε ότι όλες οι συσκευασίες, όλα τα προϊόντα στην πραγματικότητα, θα πρέπει να χρησιμοποιούν υλικά που προέρχονται από βιώσιμες πηγές, αλλά είναι επίσης ζωτικής σημασίας να μειωθεί η χρήση πρώτων υλών και πόρων εξαρχής», δήλωσε η Dorota Napierska, υπεύθυνη πολιτικής για την Κατανάλωση και Παραγωγή χωρίς Τοξικά στην «Zero Waste Europe».

Αυτή είναι μια πρόκληση για τη βιομηχανία χάρτινων συσκευασιών ποτών, η οποία βασίζεται σε παρθένες ίνες για τα προϊόντα της χάρη στη σύνθεσή τους και στους αυστηρούς νόμους σχετικά με τα υλικά που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα.

Η Napierska ασκεί επίσης κριτική στον οδικό χάρτη της βιομηχανίας, λέγοντας ότι δεν παρέχει πολλές πληροφορίες σχετικά με το πώς θα επιτευχθούν οι στόχοι της.

«Ορισμένες από αυτές τις υποσχέσεις ακούγονται προκλητικές όσον αφορά την υλοποίηση. Για παράδειγμα, η βιομηχανία υπόσχεται να χρησιμοποιεί περισσότερες ίνες και λιγότερο πλαστικό. Αυτό αυτόματα ασκεί μεγαλύτερη πίεση στην προμήθεια παρθένων ινών- από την άλλη πλευρά, η βιομηχανία υπόσχεται επίσης να ενισχύσει τη βιοποικιλότητα και να αυξήσει την ανάπτυξη των δασών. Αυτές οι δύο δεσμεύσεις ακούγονται κάπως αντιφατικές», δήλωσε στη EURACTIV.

Σύμφωνα με την Carpentier, ο κλάδος εστιάζει έντονα στη βιωσιμότητα και την προστασία της βιοποικιλότητας. Από το 2015, όλες οι ίνες που χρησιμοποιούνται στις χάρτινες συσκευασίες ποτών προέρχονται από δάση με βιώσιμη διαχείριση και πιστοποίηση, είπε.

Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει παράνομη υλοτομία και σεβασμός στην ανάπτυξη των δασών, ενώ παράλληλα επιτρέπονται οικονομικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες, δήλωσε στη EURACTIV.

Ξεπερνώντας τις προκλήσεις στην ανακύκλωση

Ένας από τους στόχους της βιομηχανίας χάρτινων συσκευασιών για ποτά – και κάτι που θα τονιστεί στον επερχόμενο νόμο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις συσκευασίες – είναι η ανάγκη σχεδιασμού προϊόντων σύμφωνα με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας.

Το 2019, οι χάρτινες συσκευασίες ποτών είχαν ποσοστό ανακύκλωσης 51%, σύμφωνα με τη βιομηχανία. Αυτό είναι πιθανό να μειωθεί καθώς θα τεθεί σε εφαρμογή μια νέα μεθοδολογία της ΕΕ για τη μέτρηση των ποσοστών ανακύκλωσης με μεγαλύτερη ακρίβεια. Σύμφωνα με την «Zero Waste Europe», τα πραγματικά ποσοστά ανακύκλωσης ήταν στην πραγματικότητα χαμηλότερα από αυτό.

Λόγω της σύνθεσής τους, οι χάρτινες συσκευασίες είναι δύσκολο να ανακυκλωθούν. Αποτελούνται κυρίως από ίνες ξύλου στο εξωτερικό τους, αλλά τα εσωτερικά στρώματα περιέχουν επίσης πλαστικά και αλουμίνιο για να εξασφαλίζουν την ασφάλεια και τη μεγαλύτερη διατήρηση των ποτών.

Αυτά είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους, γεγονός που καθιστά δύσκολο το διαχωρισμό τους για ανακύκλωση και επεξεργασία. Στην Ευρώπη, ωστόσο, η βιομηχανία αρχίζει να επενδύει σε τρόπους ανακύκλωσης του αλουμινίου και του πλαστικού από τις χάρτινες συσκευασίες.

Η μείωση των παρθένων πλαστικών είναι επίσης δύσκολη, επειδή η αγορά ανακυκλωμένου πλαστικού απλώς δεν είναι αρκετά ανεπτυγμένη, πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχει αρκετή προσφορά και ότι οι τιμές είναι μη ανταγωνιστικές σε σύγκριση με το παρθένο υλικό, σύμφωνα με την Carpentier.

Η ίδια τόνισε ότι η Επιτροπή θα πρέπει να το αντιμετωπίσει αυτό με τη θέσπιση στόχων ανακυκλωμένου περιεχομένου για τα πλαστικά στην επικείμενη αναθεώρηση της οδηγίας για τις συσκευασίες και τα απόβλητα συσκευασίας, ενώ υπογράμμισε ότι το ανακυκλωμένο περιεχόμενο δεν είναι απαραίτητο σε ολόκληρο τον τομέα της συσκευασίας.

«Το υποχρεωτικό ανακυκλωμένο περιεχόμενο για όλα τα υλικά δεν είναι απαραίτητο. Επιτρέψτε μου να πάρω το παράδειγμα των ινών, όπου κατά μέσο όρο περίπου το 80% των υλικών συσκευασίας από ίνες ανακυκλώνεται σήμερα και αυτές οι ανακυκλωμένες ίνες βρίσκουν το δρόμο τους σε νέα προϊόντα. Υπάρχει, λειτουργεί, η αλυσίδα αξίας της ανακύκλωσης λειτουργεί», κατέληξε.

euractiv.gr