Όταν πριν τρία χρόνια μέσα από αυτή την στήλη υποστηρίξαμε για πρώτη φορά ότι εάν οι υποκείμενοι λόγοι που οδηγούσαν τότε την άνοδο του αργού δεν άλλαζαν σε κάτι ριζικά, θα έσπρωχναν μέσα σε δυο - τρία χρόνια το πετρέλαιο πάνω από τα 100 δολάρια, κατηγορηθήκαμε από πολλούς ως υπερβολικοί. Η πεποίθηση των περισσοτέρων παραγόντων της αγοράς εκείνη την περίοδο (2004) ήτο ότι η άνοδος των τιμών του πετρελαίου ήταν ένα συγκυριακό φαινόμενο και είχε να κάνει κυρίως με τον πόλεμο στο Ιράκ. Μπορεί να πέσαμε ελαφρώς έξω στις προβλέψεις μας κατά μερικούς μήνες ήμαστε όμως μέσα σε ότι αφορά την δυναμική της αγοράς και το επίπεδο των τιμών. Αλήθεια, τώρα ποιος διανοείται να μας κατηγορήσει για Κασσάνδρες;
Τότε δεν είχε γίνει επαρκώς αντιληπτό ότι η μεγάλη δύναμη που ωθούσε τις τιμές ανοδικά ήταν η διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση αργού και προϊόντων σε παγκόσμιο επίπεδο και ότι η παραγωγή δεν επαρκούσε να καλύψει την κατανάλωση. Όμως η μελέτη και η ανάλυση των θεμελιωδών αρχών που διέπουν την λειτουργία της αγοράς, όπως της παραγωγής, της ζήτησης, των αποθεμάτων και των διυλιστικών περιθωρίων οδηγούσε από τότε σε ορισμένες εκτιμήσεις και συμπεράσματα περί μιας σταθερής και ανοδικής τάσης στην αγορά. Εν τω μεταξύ προστέθηκαν και διάφοροι αποσταθεροποιητικοί γεωπολιτικοί παράγοντες (βλέπε Ιράν, Νιγηρία, ρήξη Ουκρανίας – Ρωσίας για το φυσικό αέριο, κλπ), ήρθαν θεομηνίες και καταστροφές (Ν. Ορλεάνη 2005) ενώ επιδεινώθηκαν περαιτέρω οι τάσεις αυτές μέσα από την υποτίμηση του Αμερικάνικου νομίσματος, απόρροια της μεγάλης κρίσης στην δευτερογενή αγορά στεγαστικών δανείων των ΗΠΑ. Με άλλα λόγια «ήταν στραβό το κλίμα και απόγινε» όπως λέει μια υπέροχη Ελληνική παροιμία.
«Αντιμετωπίζουμε ήδη μία σφικτή αγορά με την προσφορά να μην μπορεί να παρακολουθήσει την ζήτηση και με τους παραγωγούς, βλέπε OPEC, να μην μπορούν ή να μην επιθυμούν ν’ αυξήσουν την ροή του αργού. Το χειρότερο δε είναι ότι δεν προβλέπεται αναστροφή των περιοριστικών αυτών συνθηκών μέσα στους επόμενους μήνες», τονίζει γνωστός ναυτιλιακός παράγοντας στον Πειραιά με εμπειρία και γνώση στον τομέα μεταφοράς του πετρελαίου.
Εν τω μεταξύ απειλώντας να ξεπεράσει τα 110 δολάρια το βαρέλι, η τιμή του πετρελαίου κινήθηκε χθες (11/3) ανοδικά για πέμπτη συνεχή ημέρα, καταγράφοντας νέο ρεκόρ στα 109,72 δολάρια πριν υποχωρήσει από τα αρχικά υψηλά επίπεδα μετά από συντονισμένες κινήσεις των κεντρικών τραπεζών για την εξομάλυνση της ρευστότητας. Ενδοσυνεδριακά η τιμή του αμερικανικού αργού κυμάνθηκε χθες μεταξύ 109,72 και στα 107,79 δολάρια το βαρέλι, ενώ η ποικιλία Brent κινήθηκε στο υψηλό των 105,82 δολαρίων πριν υποχωρήσει στα 104,27 δολάρια από 104,16 δολάρια.
Τιμές αδιανόητες μέχρι και προ ολίγων μηνών! Ώθηση στην τελευταία αυτή άνοδο της τιμής του πετρελαίου προσέφερε η υποχώρηση του δολαρίου, το οποίο βρέθηκε σε νέα χαμηλά επίπεδα έναντι του ευρώ. Η ισοτιμία ευρώ/δολαρίου έφτασε μέχρι το 1,5494, μετά τη θετική πορεία του δείκτη επενδυτικής εμπιστοσύνης στη Γερμανία και τις χθεσινές δηλώσεις του μέλους της ΕΚΤ, Αλεξ Βέμπερ, ο οποίος εμμέσως απομάκρυνε το ενδεχόμενο μείωσης των ευρωπαϊκών επιτοκίων.
Οι τιμές του πετρελαίου υποχώρησαν ελαφρώς μετά την ανακοίνωση του ΙΕΑ ότι η παγκόσμια ζήτηση θα είναι μικρότερη του αναμενόμενου το τρέχον έτος λόγω της προβλεπόμενης χαμηλότερης οικονομικής ανάπτυξης στις βιομηχανοποιημένες χώρες και των υψηλών τιμών. Στη μηνιαία έκθεσή του, ο ΙΕΑ υπογράμμισε ότι η επιβράδυνση της αμερικάνικης οικονομίας σε συνδυασμό με τις υψηλές τιμές μειώνουν την κατανάλωση καυσίμων σε κάποιες από τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου. Σύμφωνα με τις νέες του εκτιμήσεις, η παγκόσμια κατανάλωση φέτος θα ανέλθει στα 87,5 εκατ. βαρέλια ημερησίως δηλ., 80.000 βαρέλια λιγότερα σε σχέση με την προηγούμενη πρόβλεψη του. Ο ΙΕΑ υπογράμμισε ακόμη τη σημαντική άνοδο των αποθεμάτων των καταναλωτριών χωρών, κάτι που, όπως είπε, θα συνεχιστεί και στους επόμενους μήνες. Προέβλεψε ακόμη ότι οι τιμές θα υποχωρήσουν αισθητά μόνο αν υπάρξει μια σοβαρή παγκόσμια ύφεση. Στις ΗΠΑ, πάντως, παρά την απογοητευτική πορεία της οικονομίας η τιμή της βενζίνης χτύπησε χθες νέο ρεκόρ. Η μέση τιμή έπιασε τα 3,227 δολάρια ανά γαλόνι.
Είναι κοινή πλέον η πεποίθηση στις αγορές ότι όσο θ’ αποδυναμώνεται το δολάριο έναντι του ευρώ και άλλων νομισμάτων τόσο θα ενισχύεται η τιμή του πετρελαίου. Η δε εμφανής αδυναμία, (ή και κρυφή επιθυμία) της Αμερικάνικης κυβέρνησης και των μεγάλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων των ΗΠΑ να μην στηρίξουν το δολάριο προσθέτει στην αποφασιστικότητα των επενδυτών να στραφούν ομαδικά πλέον προς άλλους πιο ασφαλείς, κατά την εκτίμησή τους, προορισμούς. «Έχει καταστεί πλέον φανερό και πέρα κάθε αμφιβολίας ότι η απότομη άνοδος των διεθνών τιμών πετρελαίου τις τελευταίες εβδομάδες, είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ραγδαία υποτίμηση του Αμερικάνικου δολαρίου, έτσι που το παιχνίδι στις χρηματαγορές αλλά και στις παραγγελίες των εταιρειών (βλέπε διυλιστήρια) τα πάντα να καθορίζονται από την σχέση δολαρίου/ευρώ», παρατηρεί ανώτερο στέλεχος διεθνούς πετρελαϊκής εταιρείας με έδρα στο Λονδίνο.