Όλα δείχνουν, όλα βεβαιώνουν ότι η χώρα έχει εισέλθει σε βαθιά κρίση. Καμιά δύναμη επιρροής, όσο ισχυρή και αν είναι, δεν μπορεί πλέον να συνωμοτεί για την παράταση της σιωπής γύρω από αυτήν την πραγματικότητα. Το τέλος της εμπιστοσύνης σε αυτό το πολιτικό σύστημα έχει ήδη επέλθει. Κουρασμένοι και ανήμποροι πολιτικοί εκφραστές –πλην ολίγων φωτεινών και ελπιδοφόρων εξαιρέσεων– παρακολουθούν ακίνητοι στην όχθη τη ροή των πραγμάτων. Η κοινωνία με τους τρόπους που διαθέτει ορθώνεται όσο μπορεί και απαιτεί, άλλοτε με χαμηλή και άλλοτε με δυνατή φωνή, την ανατροπή αυτής της κατάστασης.
Η ανατροπή είναι σήμερα ο μόνος δρόμος. Από πού να ξεκινήσουμε; Από την ανατροπή του δουλοκτητικού κράτους.
Στην Ελλάδα του 2008 και ενώ ο κόσμος εξελίσσεται, οι σχέσεις αλλάζουν, η τεχνική καταλαμβάνει τη ζωή μας και νέα αιτήματα εγείρονται απαιτητικά, ο εχθρός σε κάθε μορφή νέας έκφρασης, δικαιωμάτων και ελευθερίας είναι το κράτος. Εκεί βρίσκεται ο πυρήνας της νοσηρότητας. Ότι μπορούμε να ονομάσουμε σήμερα κράτος στην Ελλάδα και δεν χρειάζονται αναλύσεις –συνεννοούμεθα όλοι– υπάρχει και λειτουργεί εις βάρος των ανθρώπων, προσβάλλει καθημερινά την αξιοπρέπειά τους και αναιρεί τα δικαιώματα και την ελευθερία τους. Είναι ένα κράτος απαγορεύσεων.
Είναι ένα κράτος – «όχι». Μόνο «όχι» έχει να πει στους πολίτες. Και αφού ορθώσει την άρνησή του, το παγερό πρόσωπο των απαγορεύσεων καλεί τους πολίτες σε έναν διαρκή καθημερινό ταπεινωτικό συμβιβασμό. Όπου και αν ρίξει κανείς το βλέμμα του (δημόσιες υπηρεσίες, γραφειοκρατία, πολεοδομικές ρυθμίσεις, υγεία κ.λπ.), ένα κράτος απαγορεύσεων συναντά ο πολίτης μπροστά του.
Το δουλοκτητικό κράτος θέλει την κατάργηση του αυτοσεβασμού των ανθρώπων. Επιδιώκει την ταπείνωσή τους. Η ανυπαρξία κανόνων που εκτρέφει το δουλοκτητικό κράτος –τους υπάρχοντες τους καθιστά ευέλικτους και προσαρμόσιμους– διαμορφώνει μια ατμόσφαιρα ανομίας. Η ατμόσφαιρα ανομίας οδηγεί σε συμπεριφορές αυτοαπαξιωτικές για τους ίδιους τους ανθρώπους, οι οποίοι σε έναν δεύτερο κύκλο γεύονται τους πικρούς καρπούς της παράλληλης συμπεριφοράς των άλλων, αλλά και της δικής τους.
Το κράτος των απαγορεύσεων είναι ένα δουλοκτητικό κράτος, το οποίο στην πράξη υπερασπίζεται, με κάθε τρόπο, αυτή η ανήμπορη και κουρασμένη πολιτική τάξη. Το δουλοκτητικό κράτος αναιρεί τα δικαιώματα, καταργεί τις ελευθερίες και παγιώνει τις εξαρτήσεις.
Απέναντι σε αυτό το δουλοκτητικό κράτος ορθώνονται, άλλοτε με μικρή φωνή, άλλοτε με δυνατή, η κοινωνία και οι άνθρωποι. Σήμερα ένας είναι ο δρόμος της ανατροπής και ορίζεται από την πρόταση: απέναντι στο δουλοκτητικό κράτος, η κοινωνία των δικαιωμάτων. Όποιος υπερασπίζεται το δουλοκτητικό κράτος, παρά τη ρητορική των μεταβολών και των μεταρρυθμίσεων, αποτελεί σήμερα την έκφραση της συντήρησης. Όσοι βρίσκονται απέναντί του καλούνται σήμερα να διαμορφώσουν σιγά σιγά έναν πολιτικό χώρο δημιουργίας, που θα υπερασπίζει την κοινωνία, τους ανθρώπους και την ελευθερία τους.
Αυτός –ας μου επιτραπεί να σημειώσω– πιστεύω πως είναι ο δρόμος.
(Από την εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 24/02/2008)