ανεμογεννήτριας συζητήθηκαν από μια πλειάδα κορυφαίων επιστημόνων και ειδικών. Εξετάστηκαν τρόποι ανάληψης δράσης προς αυτή την κατεύθυνση, καθώς τα αμέσως επόμενα χρόνια πολλά αιολικά πάρκα στη χώρα θα φθάσουν στο τέλος του κύκλου ζωής τους.
Το δελτίο Τύπου που εξέδωσε η ΕΛΕΤΑΕΝ αναφέρει:
Σε μια ημέρα ζοφερή για την παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια, πραγματοποιήθηκε την χθες, Πέμπτη 24 Φεβρουαρίου, η προγραμματισμένη ημερίδα της ΕΛΕΤΑΕΝ για την ανακύκλωση των ανεμογεννητριών. Εκπρόσωποι της πολιτικής ηγεσίας, της βιομηχανίας από την Ελλάδα και το εξωτερικό και της κοινωνίας των πολιτών συνομίλησαν για το πώς ανακυκλώνονται οι ανεμογεννήτριες, ποιες είναι οι προκλήσεις σε τεχνολογικό και θεσμικό επίπεδο και ποιος είναι ο σχεδιασμός του αιολικού κλάδου για να υπηρετεί 100% την κυκλική οικονομία.
Εισαγωγικές ομιλίες και χαιρετισμούς απηύθυναν η Γενική Γραμματέας Ενέργειας κα Αλεξάνδρα Σδούκου, ο Γενικός Διευθυντής της WindEurope κ. Giles Dickson, ο Γενικός Γραμματέας Διαχείρισης Αποβλήτων κ. Μανώλης Γραφάκος, ο Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων κ. Πέτρος Βαρελίδης, ο Πρόεδρος και Δ/νων Σύμβουλος ΔΑΠΕΕΠ κ. Γιάννης Γιαρέντης και ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ κ. Δημήτρης Παπαστεργίου.
Στη συνεδρία για τις τεχνολογίες ανακύκλωσης μίλησαν ο κ. Alexander Vandenberghe από τη WindEurope, η κα Mie Elholm Birkbak από τη Vestas, ο κ. Jonas Pagh Jensen από τη Siemens Gamesa Renewable Energy και ο κ. Matthew Geraghty από το DNV.
Στη τελευταία συνεδρία συμμετείχαν ο Γενικός Διευθυντής του ελληνικού γραφείου της Greenpeace κ. Νίκος Χαραλαμπίδης, ο Πρόεδρος της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης κ. Φίλιππος Κυρκίτσος, το μέλος του ΔΣ της ΕΛΕΤΑΕΝ και Διευθυντής στη ΔΕΗ Ανανεώσιμες κ. Άγγελος Κασίμης και το στέλεχος της Polyeco κ. Παύλος Φιλίππου.
Τις συνεδρίες συντόνισαν εκ μέρους της ΕΛΕΤΑΕΝ ο Παναγιώτης Λαδακάκος, ο Παναγιώτης Παπασταματίου και η Έφη Καρρά.
Στην ομιλία της, η κα Σδούκου επικεντρώθηκε σε ορισμένες σταθερές που αναδεικνύουν, όπως είπε, απόλυτα την ανάγκη να αναπτυχθούν στρατηγικές και πολιτικές για την ανακύκλωση ανεμογεννητριών. Είναι ξεκάθαρο, τόνισε, ότι η στροφή προς τις ΑΠΕ είναι η μεγάλη πραγματικότητα του καιρού μας. Το τελευταίο report του παγκόσμιου συμβουλίου αιολικής ενέργειας εκτιμά ότι για την επίτευξη του net zero σεναρίου όπως αυτό έχει τεθεί, η ετήσια εγκατεστημένη ισχύς των αιολικών σταθμών θα πρέπει να φτάσει τα 180GW μέχρι το 2025 και τα 280GW μέχρι το 2030.
Αυτό σημαίνει 3 φορές πάνω από την ετήσια εγκατεστημένη ισχύ του 2020 η οποία κυμάνθηκε στα 93GW και συνολικά το 2030, η εγκατεστημένη ισχύς από αιολικά να εκτοξεύεται από τα 743GW στα 2000GW. Επενδύσεις δηλαδή που θα φτάσουν τα 1.6 τρισ. ευρώ και θα συντελέσουν σε διείσδυση 30% των αιολικών στο παγκόσμιο ενεργειακό μείγμα.
Η Γενική Γραματέας Ενέργειας ανέφερε ακόμη πως αντίστοιχα υψηλοί και φιλόδοξοι είναι οι στόχοι που έχει θέσει η Ελλάδα έως το 2030 στο νέο ΕΣΕΚ, το οποίο και αναθεωρείται.
«Στόχος μας όπως γνωρίζεται είναι το 2030 να έχουμε 19GW εγκατεστημένη ισχύ από σταθμούς ΑΠΕ, με τα αιολικά συγκεκριμένα να φτάνουν τα 7GW, δηλαδή εγκατεστημένη ισχύ διπλάσια σε σχέση με το 2020 και που σήμερα αγγίζει τα 4.5GW. Λαμβάνοντα υπόψη, και τις προβλέψεις για το μειωμένο κόστος, όπου για τα χερσαία αιολικά η μείωση το 2030 εκτιμάται στο 25% από τα επίπεδα του 2018 και για τα θαλάσσια αιολικά στο 55%, οι συνθήκες καθίσταται ιδιαίτερα ευνοϊκές για την εγκατάσταση μεγάλου αριθμού ανεμογεννητριών τα επόμενα χρόνια. Γεγονός που σαφώς μας χαροποιεί ιδιαίτερα αλλά την ίδια στιγμή θα πρέπει να μας κινητοποιήσει και να δράσουμε proactively καθορίζοντας την πορεία όλων αυτών των ανεμογεννητριών μετά το πέρας της λειτουργίας τους», είπε.
Η κα Σδούκου μίλησε ακόμη για το πλήθος ανεμογεννητριών που όχι μόνο θα εγκαθίστανται τα επόμενα χρόνια αλλά και και θα χρειαστεί να αποσύρονται και παρέθεσε λεπτομέρειες:
Στην Ευρώπη 34,000 ανεμογεννήτριες συνολικής ισχύος 36GW είναι 15ετίας και πάνω, ξεπερνώντας ορισμένες και τα 20 ή 25 έτη λειτουργίας, με τις παλιότερες ανεμογεννήτριες κυρίως να εντοπίζονται στη Γερμανία, καθώς και σε Ισπανία, Ιταλία Γαλλία και Πορτογαλία. Έως το 2024, υπολογίζεται περίπου 12,000 ανεμογεννήτριες να σταματήσουν την λειτουργία τους και να αποσυρθούν, ενώ ήδη αιολικά πάρκα συνολικής ισχύος 4GW έχουν ήδη παύσει να λειτουργούν αντιπροσωπεύοντας χιλιάδες τόνους αποβλήτων. Ειδικότερα κάθε χρόνο 25,000 τόνοι πτερυγίων θα φτάνουν στο τέλος της λειτουργίας τους μέχρι το 2025 ενώ αριθμός αυτός θα διπλασιαστεί σε 52,000 ετησίως μέχρι το 2030. Από το 2018 μέχρι σήμερα έχουν λήξει οι άδειες λειτουργίας σε 26 σταθμούς συνολικής ισχύος 200MW, ενώ μέχρι το 2030 αναμένεται ο αριθμός των σταθμών να φτάσει τους 105 και το 1.5GW σε ισχύ.
«Δημιουργείται πλέον η υποχρέωση αποξήλωσης σε πάνω από 1000 ανεμογεννήτριες, και αν δεν θέλουμε σε λίγα χρόνια να βλέπουμε παρατημένα και στοιβαγμένα πτερύγια σε διάφορα μέρη της χώρας μετατρέποντας κάθε θετική συνεισφορά της αιολικής ενέργειας σε ένα τεράστιο περιβαλλοντικό ζήτημα είναι επιτακτική ανάγκη να βρούμε τρόπους και να ενισχύσουμε με κίνητρα αλλά και ένα αυστηρό πλαίσιο την επαναχρησιμοποίηση ή την ανακύκλωση των ανεμογεννητριών» πρόσθεσε η Γενική Γραμματέας Ενέργειας.
Από την πλευρά της, η ΕΛΕΤΑΕΝ κατέγραψε τα βασικά συμπεράσματα της ημερίδας ως εξής:
Ήδη, τα υλικά μιας ανεμογεννήτριας ανακυκλώνονται με αποτελεσματικό τρόπο κατά 85-90%. Σε αυτά περιλαμβάνονται τα θεμέλια, ο πυλώνας, η άτρακτος, ο ηλεκτρολογικός εξοπλισμός, τα καλώδια κλπ. Πρόκληση αποτελούν τα πτερύγια μιας ανεμογεννήτριας, λόγω των σύνθετων υλικών που απαιτούνται για την κατασκευή τους.
Τα πτερύγια ανεμογεννητριών δεν αποτελούν την κύρια πηγή αποβλήτων σύνθετων υλικών. Εκτιμάται ότι το 2025 το μερίδιο των αποβλήτων σύνθετων υλικών από ανεμογεννήτριες θα είναι μικρότερο από 10% της συνολικής μάζας τους, παρά τη μεγάλη ανάπτυξη του αιολικού κλάδου. Οι μεγαλύτερες συνεισφορές είναι από τις κατασκευές και τον κτιριακό τομέα, τις ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, τις μεταφορές και τη ναυτιλία.
Παρ’ όλα αυτά ο αιολικός κλάδος έχει δεσμευθεί και επενδύει ώστε να είναι πλήρως ανακυκλώσιμος.
Κατά τη διάρκεια της ημερίδας παρουσιάστηκαν οι τεχνικές ανακύκλωσης που ήδη υπάρχουν και συζητήθηκαν οι ιδιαιτερότητες και τα μειονεκτήματά τους. Για παράδειγμα, στην περίπτωση των υαλονημάτων οι τεχνικές της μηχανικής άλεσης ή της συνεπεξεργασίας είναι τεχνολογικά ώριμες και έχουν χαμηλό κόστος αλλά συνεπάγονται μεγάλη απώλεια της αξίας του αρχικού υλικού. Η πυρόλυση είναι λιγότερο ώριμη τεχνολογικά και με υψηλότερο κόστος.
Το δελτίο Τύπου που εξέδωσε η Ένωση αναφέρει ακόμη πως η συζήτηση επικεντρώθηκε σε συγκεκριμένες ερευνητικές δράσεις, αποτελέσματα και προοπτικές που παρουσιάστηκαν από τη WindEurope, τις κατασκευάστριες Vestas και Siemens Gamesa RE και το DNV σε δύο άξονες:
την ανάπτυξη νέων, πιο αποτελεσματικών τεχνικών και μεθόδων για την ανακύκλωση και διαχείριση των παλαιών πτερυγίων, την ανάπτυξη νέων υλικών και την κατασκευή νέων πτερυγίων που θα είναι πλήρως ανακυκλώσιμα με αποτελεσματικό τρόπο.
Στην Ελλάδα η ΔΕΗ Ανανεώσιμες έχει ήδη εκτελέσει ένα εκτεταμένο πρόγραμμα αποξήλωσης, ανακύκλωσης και διαχείρισης 101 παλαιών ανεμογεννητριών, αποκατάστασης των χώρων και εγκατάστασης στη θέση τους 23 νέων ανεμογεννητριών (repowering). Η αποξήλωση περιελάμβανε και την αποξήλωση των θεμελίων και των υπόγειων καλωδίων και φυσικά όλων των υπέργειων εγκαταστάσεων.
Τα υλικά των παλαιών ανεμογεννητριών (αδρανή, μέταλλα, πτερύγια κλπ.), τα παραλαμβάνουν και τα ανακυκλώνουν ή τα διαχειρίζονται εξειδικευμένες εταιρείες που είναι διαπιστευμένες και αδειοδοτημένες για αυτό το σκοπό ή διατίθενται στην αγορά.
Με στενή συνεργασία της πολιτείας, των επιχειρήσεων και της κοινωνίας μπορεί να εφαρμοσθεί με οικονομικά αποτελεσματικό τρόπο ένα σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης ανεμογεννητριών, που θα στηρίζεται στις βέλτιστες πρακτικές και θα αξιοποιεί ανάλογες εμπειρίες του παρελθόντος.
Σήμερα, η παραγωγή της αιολικής ενέργειας υπόκειται σε όλες τις διατάξεις της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τις υποχρεώσεις των επιχειρήσεων σχετικά με την αποκατάσταση του χώρου όπου εγκαθίστανται και τη διαχείριση των υλικών που απομένουν μετά τη λειτουργία τους. Επιπλέον, η ειδική ενεργειακή νομοθεσία και το χωροταξικό πλαίσιο περιέχει πρόσθετες διατάξεις για τη διασφάλιση των υποχρεώσεων αυτών. Η ουσία των διατάξεων αυτών ενσωματώνεται και στους όρους της περιβαλλοντικής άδειας των αιολικών πάρκων.