H Ελλάδα, το 2020 είχε 39% εξάρτηση από το φυσικό αέριο και 18% από το πετρέλαιο.
Αύξηση εισαγωγών αερίου από Αφρική
Η Αφρική θα μπορούσε να είναι εναλλακτική πηγή τροφοδοσίας της Ε.Ε. με φυσικό αέριο. Η κύρια τροφοδότρια χώρα είναι η Αλγερία με 17% των εισαγωγών και ακολουθεί η Νιγηρία με 4%. Με τον υπό κατασκευήν αγωγό Galsi με δυνατότητα μεταφοράς αερίου 8 bcm/έτος προς την Ευρώπη και το 2027, του NIGAL, με δυνατότητα μεταφοράς στην Αλγερία 30 bcm/έτος, με σύνδεση στο υπάρχον δίκτυο από Αλγερία προς Ευρώπη, μπορεί να αυξηθεί το μερίδιο εισαγωγών από την Αφρική.
Υπερτριπλάσια ζήτηση για LNG
Η πορεία εισαγωγών φυσικού αερίου της Ευρώπης παρουσιάζει ενδιαφέρον τα έτη 2020, 2021. Η τροφοδοσία από τη Ρωσία σε ημερήσια βάση παρουσίασε την ισχυρότερη πτώση στα τέλη 2021 – αρχές 2022, ενώ η (μικρή) τροφοδοσία από Αζερμπαϊτζάν και Λιβύη σταθερότητα. Η Αλγερία εμφανίζει σοβαρή μείωση αρχές του 2022. Το εντυπωσιακότερο όλων είναι η εκτόξευση της τροφοδοσίας της Ευρώπης με LNG, που από περίπου 150 εκατ. κυβ. μέτρα/ημέρα στα μέσα του 2021, υπερτριπλασιάζεται στις αρχές του 2022 ξεπερνώντας τα 500 εκατ. κυβ. μέτρα/ημέρα.
Συνέπειες μιας επισιτιστικής κρίσης
Η επαπειλουμένη επισιτιστική κρίση, λόγω μειώσεων των εξαγωγών σιταριού από Ρωσία και Ουκρανία, αναμένεται να επηρεάσει σημαντικά μερικές από τις πιο φτωχές χώρες του πλανήτη. Υπάρχουν τουλάχιστον 8 χώρες με εξάρτηση 64%-100%, γεγονός που αναμφισβήτητα θα δημιουργήσει τεράστια κοινωνικά και επισιτιστικά προβλήματα στους τοπικούς πληθυσμούς, με συνακόλουθες κοινωνικές αντιδράσεις ή/και δημιουργία κυμάτων μετανάστευσης προς την Ευρώπη. Ειδικά αν αναλογιστεί κανείς ότι ο συνολικός πληθυσμός τους αγγίζει τα 350 εκατ.
Διαφορετικές ταχύτητες στα κράτη της Ε.Ε.
Οι ροές του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Ισπανία, στη Μεγάλη Βρετανία και στη Γαλλία κινήθηκαν στο ύψος των 200 TWh (τεραβατώρες) ανά έτος. Η Ισπανία διαθέτει υψηλό δυναμικό υποδοχής υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Αντίστοιχα, αναφορικά με την κατανομή των εργοστασίων ηλεκτρισμού που χρησιμοποιούν ως καύσιμο το φυσικό αέριο υπάρχει υψηλή διασπορά στην Κεντρική και στη Νότια Ευρώπη, ενώ είναι σημαντικά μικρότερη στα ανατολικά κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η Γαλλία (εύλογα, λόγω των πυρηνικών) παρουσιάζει μικρή συμμετοχή στη χρήση φυσικού αερίου.
Αποτροπή κοινωνικών εκρήξεων
H εκτόξευση των τιμών των τροφίμων αποτελεί σημαντική αιτία εξεγέρσεων ιδιαίτερα στις φτωχές χώρες του πλανήτη. Η χρηματοοικονομική κρίση του 2008-2009 και στη συνέχεια η Αραβική Ανοιξη το 2011 συνδέονται άρρηκτα με σοβαρές αυξήσεις των τιμών των τροφίμων. Σήμερα (Φεβρουάριος 2022), σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), οι τιμές των τροφίμων έχουν ήδη ξεπεράσει τις αυξήσεις των προηγούμενων περιόδων αναταραχών. Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι πρέπει –εκ μέρους της Δύσης– να ληφθούν οι κατάλληλες πρωτοβουλίες αποτροπής νέων κοινωνικών εκρήξεων.
*Eρευνα – Ανάλυση: καθ. Γιάννης Μανιάτης
Με τη συνεργασία των μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών: Ιωάννας Βούλγαρη, Φάνη Ζωγράφου, Αφροδίτης Μανώλη
(Αναδημοσίευση από την Καθημερινή)