Η κυβέρνηση των ΗΠΑ ανησυχεί βαθύτατα για την ολοένα αυξανόμενη ενεργειακή εξάρτηση της χώρας μας από την Ρωσία και μας συμβουλεύει ότι θα πρέπει με κάθε τρόπο να επιδιώξομε την διαφοροποίηση των ενεργειακών μας προμηθειών. Σύμφωνα με τις Αμερικανικές θέσεις θα πρέπει να επιδιώξουμε την σταδιακή απεξάρτησή μας από το Ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο ώστε να μην συμβάλουμε στην περαιτέρω ισχυροποίηση της Ρωσίας ως βασικού ενεργειακού προμηθευτή της Ευρώπης, με ότι αυτό συνεπάγεται.
Ως γνωστό η Ουάσιγκτον αντιτίθεται στην στρατηγική σχέση των Ευρωπαίων με τη Μόσχα με το επιχείρημα ότι θα εξαρτηθούν υπέρμετρα ενεργειακά από αυτήν, γεγονός που θα οδηγήσει τελικά και στην πολιτική εξάρτηση τους. Μία φαινομενικά απλοϊκή Αμερικανική θέση – που ασφαλώς υποκρύπτει βαθύτερες σκοπιμότητες – αφού είναι εμφανές ότι η Γηραιά Ήπειρος έχει ζωτική ανάγκη τους ενεργειακούς πόρους της Ρωσίας, και η Ρωσία την τεχνολογία, την τεχνογνωσία, τα προϊόντα και τις υπηρεσίες της Ευρώπης. Επίσης η γεωγραφική γειτνίαση αποτελεί μία αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα. Με άλλα λόγια, όπως παρατηρούν οι περισσότεροι μελετητές διεθνών σχέσεων «υπάρχει ισχυρή βάση αμοιβαίου συμφέροντος».
Ως μεταφέρων τις Αμερικάνικες θέσεις εμφανίσθη την περασμένη εβδομάδα στην Αθήνα ο γνωστός στην περιοχή μας (από πολλές άλλες προηγούμενες επισκέψεις του) κ. Μάθιου Μπράιζα, βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ ο οποίος έχει το portfolio των ενεργειακών θεμάτων Κεντρικής Ασίας και Ν.Α Ευρώπης. Πιστός σε μία μονομερή, και όχι ιδιαίτερα φιλική, πολιτική έναντι της Ελλάδος ο κ. Μπράιζα επανέλαβε για μία ακόμη φορά την γνωστή ατάκα του ότι «η χώρα σας πρέπει να αναζητήσει εναλλακτικές πηγές τροφοδοσίας φυσικού αερίου, με βασική προτίμηση το Αζερμπαϊτζάν» προσθέτοντας ότι «η περαιτέρω ενεργειακή εξάρτηση από το ρωσικό αέριο δεν ευνοεί τον ανταγωνισμό μιας χώρας».
Ο κ. Μπράιζα επιπλέον διατύπωσε τις αμφιβολίες του για την δυνατότητα υλοποίησης του Ρώσικου αγωγού South Stream και ήτο ανοικτά κατά της πιθανολογούμενης Ελληνικής συμμετοχής στο μεγάλο αυτό τεχνικό έργο. Ολοκληρώνοντας την τοποθέτησή του για τα ενεργειακά δρώμενα της περιοχής ο κ. Μπράιζα αναφέρθηκε και στην παράκαμψη των Δαρδανελίων ανακαλύπτοντας αίφνης ότι εκτός του υπό υλοποίηση πετρελαιαγωγού Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη υπάρχουν τρεις ή και τέσσερις ακόμη παρακαμπτήριοι αγωγοί που συμφέρουν περισσότερο, και άρα η Ελλάδα δεν θα έπρεπε να εξαρτάται από ένα μόνο αγωγό, που είναι ουσιαστικά Ρωσικής ιδιοκτησίας! Ακόμη, ο κ. Μπράιζα εξέφρασε την ισχυρή αντίθεσή του στην προοπτική του South Stream (επειδή ισχυροποιεί την Ρωσική παρουσία στην περιοχή) αλλά και της χρήσης Ιρανικού αερίου για τους αγωγούς Nabbuco, TGI και TAP μέσω των οποίων επιχειρεί η Ευρώπη την αποδέσμευσή από την Ρωσία.
Για τους παλαιότερους το παιχνίδι του κ. Μπράιζα και της Αμερικάνικης κυβέρνησης γενικότερα είναι σαν μια παλαιά κλασσική ταινία του Χόλιγουντ που την έχουμε ξαναδεί. Το ίδιο σκηνικό το ζήσαμε την περίοδο του 1985 – 1987 όταν η τότε Αμερικάνικη κυβέρνηση προσπαθούσε με χιλιάδες τρόπους να εμποδίσει την υπογραφή της πρώτης συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και Ρωσίας για την εισαγωγή φυσικού αερίου. Εάν τότε είχε περάσει η γραμμή των Αμερικανών η Ελλάδα δεν θα είχε σήμερα φυσικό αέριο και η εξάρτησή μας από τις εισαγωγές πετρελαίου και από τον ρυπογόνο λιγνίτη θα ήτο απόλυτη.
Αυτό που δεν μας εξήγησε ο πολύς κ. Μπράιζα είναι από πού θα βρει το Αζερμπαϊτζάν τις επιπλέον τεράστιες ποσότητες αερίου που θα χρειασθεί η Ευρώπη τα επόμενα 20 χρόνια αφού βάσει στοιχείων των εταιρειών που εκμεταλλεύονται τα εκεί κοιτάσματα είναι ζήτημα εάν θα περισσέψουν 10 δισεκ. κυβ. μέτρα αερίου, και αυτά μετά το 2017, για εξαγωγές στην Ευρώπη. Την ίδια στιγμή που η Ευρώπη θα χρειασθεί 75-100 δισεκ. κυβ. μέτρα αερίου επιπλέον ποσοτήτων μέχρι 2020. Ούτε ασφαλώς μπορεί να μας δώσει στοιχεία ο κ. Μπράιζα για τις τεράστιες επιπλέον ποσότητες πετρελαίου που αίφνης, βάσει των όσων υποστήριξε, θα εμφανισθούν στα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας μετά το 2010 οπότε κατά τις εκτιμήσεις του θα χρειασθούν δύο, τρεις ή και τέσσερις ακόμη νέοι αγωγοί με αποκλεισμό φυσικά του Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη. Εκτός βεβαίως εάν ο ταλαντούχος κ. Μπράιζα πιστεύει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να στραφεί αποκλειστικά προς εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG, το οποίο θεωρείται premium fuel και είναι πολύ πιο ακριβό από το αέριο που μεταφέρεται μέσω αγωγών. Μήπως υπάρχει κάποιο κρυφό Αμερικανικό σχέδιο οικονομικής επιδότησης εισαγωγών LNG που το αγνοούμε; Γιατί πως αλλιώς προτείνει ο πολυπράγμων κ. Μπράιζα να επιλύσει τα βασικά θέματα ενεργειακής τροφοδοσίας της χώρας.
Ευτυχώς που οι απόψεις και παραινέσεις του κ. Μπράιζα δεν βρίσκουν σύμφωνη την Ελληνική κυβέρνηση η οποία με κάθε τρόπο επιδιώκει την ενεργειακή αναβάθμιση της χώρας για αυτό και προωθεί συμφωνίες με όποια χώρα, (συμπεριλαμβανομένης και της Ρωσίας) μπορεί να συμβάλλει στην εξασφάλιση ενεργειακών προμηθειών με ανταγωνιστικούς όρους. Για αυτό εξ’ άλλου ο πρωθυπουργός κος. Κώστας Καραμανλής μεταβαίνει στη Μόσχα στα τέλη Απριλίου σε μία ακόμη προσπάθεια ισχυροποίησης της ενεργειακής συνεργασίας των δύο χωρών. Εν όψει των ανωτέρων ίσως θα ήτο φρόνιμο για τον κ. Μπράιζα να ξανασκεφτεί πολύ προσεκτικά πριν αποφασίσει να επισκεφθεί εκ νέου την Αθήνα μεταφέροντας την ίδια ατζέντα και κουβαλώντας τα ίδια μυαλά.