Πριν καλά – καλά στεγνώσει το μελάνι από την υπογραφή της Έλληνο – Ρωσικής διακρατικής συμφωνίας για τον αγωγό South Stream, που υπεγράφη στην Μόσχα την περασμένη Τετάρτη 30/4 (βλέπε σχετικό ρεπορτάζ στο energia.gr) και θα μεταφέρει φυσικό αέριο στην Ιταλία μέσω Ελλάδος από το 2014 και μετά, ξέσπασε καταιγισμός αντιδράσεων, επισήμων και μη, από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Σε διάστημα λιγότερο των 24 ωρών τα δημοσιογραφικά γραφεία κατακλύσθηκαν από μία σειρά επισήμων δηλώσεων, από τον υφυπουργό Εξωτερικών για θέματα Κεντρικής Ασίας, γνωστό και μη εξαιρετέο Matthew Bryza, όσο και από ανεπίσημες δηλώσεις υπό μορφή non – paper.
Η δημιουργία της στρατηγικής σχέσης Αθήνας – Μόσχας με κύριο άξονα αναφοράς την ενέργεια, και οι δυνατότητες που αυτή προσφέρει μακροπρόθεσμα για την περαιτέρω ανάπτυξη των Ρωσικών εξαγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου προς την Ευρώπη και τις διεθνείς αγορές έχει ενοχλήσει βαθύτατα την Ουάσινγκτον, η οποία πλέον δεν κρατεί καν τα προσχήματα μιας πολιτικά ορθής διπλωματικής συμπεριφοράς. Εδώ και δύο 24ωρα η Αμερικανική κυβέρνηση έχει επιδοθεί σε μία άνευ προηγουμένου προσπάθεια επηρεασμού της διεθνούς κοινής γνώμης χρησιμοποιώντας όλα τα γνωστά και μη μέσα.
Το κέντρο βάρους της Αμερικανικής αντίδρασης είναι ο κίνδυνος που δήθεν διατρέχει η χώρα μας από την αύξηση της ενεργειακής της εξάρτησης από την Ρωσία αλλά και η διευκόλυνση που προσφέρουμε για τις εξαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Ακόμη, η Αμερικανική κυβέρνηση επικρίνει την κυβέρνηση Καραμανλή ότι με την σύσφιξη των οικονομικών μας σχέσεων με την Ρωσία υποστηρίζει ένα καθεστώς το οποίο λόγω της σχεδόν μονοπωλιακής διαχείρισης των ενεργειακών του πόρων και της έλλειψης ανταγωνισμού αποτελεί μεγάλο κίνδυνο για την Ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Ακόμη, η Αμερικανική κυβέρνηση κατηγορεί την Μόσχα, και έμμεσα την Αθήνα λόγω της ενεργειακής σχέσης που αναπτύσσει μαζί της, για έλλειψη διαφάνειας, αλλά και την Ρωσία για εκβιαστικές τακτικές, απέναντι στους γείτονές της και στην Ε. Ένωση, στις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου. Το State Department, μέσω των ανακοινώσεων του συμβουλεύει και νουθετεί την Ελληνική κυβέρνηση, ως η τελευταία ν’ αποτελεί μία πλήρως οικονομικά εξαρτημένη χώρα ή προτεκτοράτο της, για την ανάγκη διαφοροποίησης των ενεργειακών της πηγών ώστε να μη βρεθεί αύριο στη δυσάρεστη θέση πλήρους υποταγής στην Ρωσία.
Βέβαια οι Αμερικανικές αιτιάσεις, που έχουν πλέον λάβει τη μορφή τελεσιγράφου, ένα βήμα πριν την επίδοση διπλωματικής νότας, αποφεύγουν ενδελεχώς να προτείνουν εναλλακτικές λύσεις για την ενεργειακή τροφοδοσία της χώρας, πλην της αφελούς τοποθέτησης ότι υπάρχουν και άλλες χώρες που διαθέτουν φυσικό αέριο και πετρέλαιο υπονοώντας σαφώς το Αζερμπαϊτζάν. Λες και η Ελληνική κυβέρνηση και οι εταιρείες ζουν σε άλλο κόσμο και περιμένουν από την Αμερικανική κυβέρνηση να τους ανοίξει τα μάτια. Οι Αμερικανικές επίμονες παραινέσεις είναι τουλάχιστον περίεργες, για να μην πούμε αποπροσανατολιστικές, αφού είναι τοις πάση γνωστό ότι τα αποθέματα φυσικού αερίου στον Αζερικό τομέα της Κασπίας, είναι περιορισμένα και για την επόμενη δεκαετία δια της βίας θα καλύπτουν τις ανάγκες της περιοχής (δηλαδή Αζερμπαϊτζάν, Γεωργία, Αρμενία, Τουρκία).
Όπως παρατηρεί ο Dr. David Stern, Διευθυντής του Προγράμματος Φυσικού Αερίου του Oxford Institute of Energy Studies, σε αποκλειστικές δηλώσεις του προς το energia.gr, «Το Αζερμπαϊτζάν, δηλ. οι εταιρείες που εκμεταλλεύονται το γνωστό κοίτασμα Shah Deniz, αδυνατούν πριν του 2017 να εξάγουν σημαντικές ποσότητες αερίου προς την Ευρωπαϊκή αγορά. Σύμφωνα με απόλυτα διασταυρωμένα στοιχεία», παρατηρεί ο κ. Stern, «οι πρώτες σοβαρές ποσότητες αερίου που θα μπορούν να κατευθυνθούν στην Ευρωπαϊκή αγορά θα είναι της τάξεως των 10 δισεκ. κυβ. μέτρων κατ' έτος που σταδιακά θα αυξηθούν στα 20 δισεκ. κυβ. μέτρα σε ορίζοντα δεκαετίας».
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ επισείοντας τον κίνδυνο της ενεργειακής εξάρτησης από την Ρωσία και θέλοντας να ενισχύσει τον στενό της σύμμαχο στην περιοχή επιθυμεί προφανώς όπως η Ελλάδα δεσμευθεί οικονομικά με το Αζερμπαϊτζάν με μακροπρόθεσμη σύμβαση που θα πρέπει όμως να σπεύσει να υπογράψει τώρα, αλλά με προοπτική να αρχίσει να παραλαμβάνει ποσότητες μετά από 10 – 15 χρόνια! Άρα το ενδιαφέρον της Ουάσινγκτον είναι όψιμο και κρύβει σοβαρά οικονομικά συμφέροντα, εις βάρος της Ελληνικής οικονομίας η οποία αποβλέπει στις προμήθειες φυσικού αερίου και πετρελαίου με ανταγωνιστικούς όρους (που προσφέρουν σήμερα οι Ρωσικές εταιρείες) για την ενίσχυση της περαιτέρω ανάπτυξής της.
Θα περίμενε κάποιος μία πιο πειστική, πιο ρεαλιστική και περισσότερο πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική από τις ΗΠΑ, προσαρμοσμένη στις ιδιαιτερότητες της περιοχής. Η ανάσυρση από τα κιτάπια της ιστορίας του ψυχροπολεμικού μπαμπούλα για τον εκφοβισμό των ιθαγενών είναι κάτι περισσότερο από κιτς. Όχι μόνο τα Αμερικανικά επιχειρήματα και συμβουλές δεν πείθουν αλλά προκαλούν ειρωνεία και γέλωτα με την απλοϊκότητά τους και την εξόφθαλμη στόχευση τους πλήττοντας έτσι τα ίδια τα συμφέροντα της υπερδύναμης. Ίσως, τελικά, η Ουάσινγκτον να μην έχει αντιληφθεί ότι οι οικονομίες της περιοχής έχουν ξεφύγει προ πολλού και για καλά από την ψυχροπολεμική τους μιζέρια όπου το Αμερικανικό όνειρο, και οι διάφορες εκφάνσεις του, αποτελούσαν πράγματι όραμα και στόχο για επίτευξη. Σήμερα η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική για αυτό και η Ελληνική κυβέρνηση αξιολογώντας όλες τις δυνατές option για τον μακροπρόθεσμο ενεργειακό εφοδιασμό της χώρας επέλεξε την πλέον οικονομικά και πολιτικά συμφέρουσα λύση.