Σαφή στροφή των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης στην παραγωγή ηλεκτρισμού από φυσικό αέριο και από την αιολική ενέργεια δείχνουν οι τελευταίες εξελίξεις και τα επενδυτικά σχέδια που δρομολογούνται στον ενεργειακό τομέα, με φόντο και τις αλλαγές που επέρχονται στο καθεστώς εκπομπής ρύπων από το 2013 και μετά για τις επιχειρήσεις ηλεκτροπαραγωγής.
Σύμφωνα με στοιχεία της περιοδικής έκδοσης «Energy in Eastern Europe» του Platts , αυτήν την στιγμή σε συνολικά 21 χώρες της ευρύτερης περιοχής βρίσκονται σε κατασκευή μονάδες ηλεκτροπαραγωγής συνολικής ισχύος κάτω των 4.000 μεγαβάτ καύσεως άνθρακα, άνω των 10.000 μεγαβάτ χρήσεως πυρηνικής ενέργειας και άνω των 16.000 μεγαβάτ καύσεως φυσικού αερίου. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι μέχρι το 2012 αναμένται να έχουν κατασκυαστεί αιολικά πάρκα ισχύος άνω των 8.000 μεγαβάτ, όταν αυτήν την στιγμή δεν είναι εγκατεστημένα περισσότερας από 1.000 μεγαβάτ!
Στα νούμερα αυτά δεν περιλαμβάνονται οι σχεδιασμοί που αφορούν την Ελλάδα, ενώ οι ενεργειακοί αναλυτές κάνουν λόγο για τον ανασχεδιασμό του ενεργειακού χαρτοφυλακίου της περιοχής με επίκεντρο το φυσικό αέριο και την αιολική ενέργεια, καθώς η ανάπτυξη των πυρηνικών, παρά τους αυξανόμενους σχεδιασμούς, θεωρείται ότι υπόκειται σε αρκετούς αστάθμητους παράγοντες που σχετίζονται κυρίως με την πολιτική των κυβερνήσεων απέναντι στις ευαισθησίες των τοπικών κοινωνιών.
Το 2007 είχαν προστεθεί συνολικά στις χώρες της ΝΑ. Ευρώπης μόλις 2.400 μεγαβάτ σε παραγωγική ισχύ. Μία ερμηνεία για τον φτωχό απολογισμό - αλλά και για τα φειδωλά νεά σχέδια με εξαιρέσεις τα πλάνα χωρών όπως η Βουλγαρία, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Ρωσία και η Τουρκία – αναφέρεται στον συνδυασμό της γενικότερης οικονομικής αβεβαιότητας που εμποδίζει την λήψη αποφάσεων για σημαντικές επενδύσεις προς την διαπίστωση ότι έχει διαχρονικά υπερτονισθεί το πιθανό πρόβλημα στην προσφορά ηλεκτρισμού σε σχέση με την αυξανόμενη ζήτηση.
«Με φόντο τις συγκεκριμένες συνθήκες της αγοράς, η ανάπτυξη ενός ισορροπημένου παραγωγικού μίγματος φαίνεται ότι είναι η βασική στρατηγική των κυβερνήσεων καθώς και των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας στην περιοχή» αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ανάλυση του Platts. Και ο κυρίαρχος ρόλος του φυσικού αερίου και της αιολικής ενέργειας αναδεικνύεται και από τα νέα δεδομένα που χαρακτηρίζουν την ενεργειακή πολιτική της Κομισιόν τόσο σε σχέση με την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όσο και στην δρομολογημένη αλλαγή στο σύστημα εκπομπών ρύπων του διοξειδίου του άνθρακα, αφού μετά το 2013 οι επιχειρήσεις ηλεκτροπαραγωγής δεν θα έχουν δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων.
Ως πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα «συμπεριφοράς» παραγωγών ηλεκτρισμού στη νεά αυτή λογική αναφέρεται η περίπτωση της CEZ. Η κυρίαρχη τσέχικη εταιρεία παραγωγής ηλεκτρισμού έχει σχεδιάσει να κατασκευάσει εργοστάσια καύσεως φυσικού αερίου συνολικής ισχύος 3.200 μεγαβάτ προς αντικατάσταση και υποκατάσταση μονάδων παραγωγής που χρησιμοποιούν τον άνθρακα.
Οι Τσέχοι μάλιστα έχουν δρομολογήσει σχέδια για κατασκευή μονάδων φυσικού αερίου στην Βουλγαρία, στα διυλιστήρια της MOL στην Ουγγαρία καθώς και σε Σλοβακία, Σλοβενία, Κροατία αλλά και Πολωνία. Επιπλέον, χώρες όπως η Λιθουανία, η Λετονία, η Σερβία αλλά και η Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας έχουν ανακοινώσει σχέδια για την κατασκευή νέου παραγωγικού δυναμικού με βάση το φυσικό αέριο. Ανάλογα σημαντικά επενδυτικά projects έχουν αναλάβει μεγάλες εταιρείες της Δυτικής Ευρώπης όπως η E.ONκαι η Verbund στην Τουρκία και στην Ουγγαρία.
Όλος αυτός ο επενδυτικός οργασμός, βεβαίως, ειδικά στον τομέα του φυσικού αερίου εξηγεί σε έναν μεγάλο βαθμό και τον πόλεμο των αγωγών μεταξύ Ρωσίας και Αμερικής. Αλλά αναδεικνύει και μία σαφή προσέγγιση των ενεργειακών εξελίξεων σε όλες αυτές τις χώρες, την ώρα που η Ελλάδα επιχειρεί να ισορροπήσει ανάμεσα σε θεωρητικές προτάσεις ειδικών του χώρου και σε αντιμαχόμενα συμφέροντα ισχυρών επιχειρηματικών κύκλων.
Πηγή Platts