Συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν βεβαίως δεν υπήρξε, ούτε καν για λίγα δευτερόλεπτα κατά την κοινή φωτογράφηση των ηγετών, εφόσον πρόσφατη είναι η διακήρυξη του Τούρκου ηγέτη ότι για αυτόν ο Έλληνας πρωθυπουργός "έχει τελειώσει" ως συνομιλητής. Όμως τα χαρτιά ανοίχτηκαν ενώπιον όλων, μετά την πρωτοβουλία του ισχυρού άνδρα της Άγκυρας να λάβει τον λόγο πριν από την έναρξη του δείπνου των 43, απευθύνοντας κατηγορητήριο κατά της Ελλάδας. Έδωσε, έτσι, στον Κυριάκο Μητσοτάκη την ευκαιρία να δώσει τη δική του απάντηση, η οποία, σύμφωνα με όσα ο ίδιος δήλωσε την επομένη στους δημοσιογράφους, συνίστατο στο ότι "δεν νοείται σήμερα να κατηγορείται η Ελλάδα ότι αυξάνει την ένταση στο Αιγαίο, όταν η Τουρκία είναι αυτή η οποία θέτει ευθέως ζητήματα που αφορούν μέχρι και την κυριαρχία των ελληνικών νησιών".
Οι λεονταρισμοί συνεχίζονται
Εκτός του δείπνου ο Ταγίπ Ερντογάν επέλεξε να δώσει συνέχεια, φανερώνοντας ωστόσο εκνευρισμό. "Ο κύριος φαίνεται πως ενοχλήθηκε πολύ από την ομιλία μου", ήταν το σχόλιό του για την απάντηση Μητσοτάκη, ενώ επανήλθε στο κατηγορητήριο κατά της Ελλάδας, λέγοντας: "Η πολιτική τους βασίζεται πάνω στο ψέμα. Δεν υπάρχει εντιμότητα. Όταν λέμε να συναντηθούμε όλες οι παράκτιες χώρες, δεν έρχονται. Όμως περιμένουν να κάνει η Τουρκία το βήμα. Βάζουν πολλές χώρες ως ενδιάμεσους".
Στη δε συνέντευξη Τύπου της Παρασκευής, απαντώντας σε ερώτηση Ελληνίδας δημοσιογράφου για τις πρόσφατες αλλεπάλληλες πολεμικές απειλές του τύπου "θα έρθουμε νύχτα", ανέφερε: "Δεν μιλάμε μόνο για την Ελλάδα, αλλά για οποιαδήποτε χώρα μάς προκαλέσει ή μας επιτεθεί. Μπορεί όντως ένα βράδυ να έρθουμε και αυτό που καταλάβατε εσείς το έχουν καταλάβει και αυτοί".
Πρόσθεσε δε ότι η χώρα του δεν εποφθαλμιά το έδαφος καμίας άλλης, δεν θέλει εντάσεις με τους γείτονές της, αγωνίζεται για να προστατεύσει τα δικαιώματά της, καθώς και αυτά των Τουρκοκυπρίων (στη βάση, όπως υπενθύμισε, της "πολιτικής ισότητας" των δύο κοινοτήτων της Κύπρου), και ότι αναμένει από την Ε.Ε. "να καλέσει τους συνομιλητές μας σε διάλογο σε διμερή βάση, αντί να υποστηρίζει παράνομες πρωτοβουλίες επικαλούμενη την αλληλεγγύη". Με άλλα λόγια, ζήτησε από την Ελλάδα να αποποιηθεί την κάλυψη που της προσφέρει η ευρωπαϊκή της ένταξη και να υποταχθεί στον συσχετισμό ισχύος, όπως τον αντιλαμβάνεται η Τουρκία.
Παρεμβολή Μακρόν
Ωστόσο, ακόμα και έτσι, μια υποστολή των τόνων είναι ορατή. Συμβαδίζει δε με τις πρόσφατες, περισσότερες της μίας, δηλώσεις του Τούρκου υπουργού Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ, περί "δίκαιης μοιρασιάς" στο Αιγαίο. Και πάντως, δεν συναντά "τοίχο", αν κρίνουμε από τη χαρακτηριστική διατύπωση Μητσοτάκη: "Κλείνουμε όλα τα παράθυρα σε κάθε πρόκληση. Αφήνουμε ανοιχτή την πόρτα του διαλόγου".
Αλλά όλα αυτά μπορεί και να αποτελούν απλώς ένα παιχνίδι επίρριψης ευθυνών ενώπιον του διεθνούς ακροατηρίου. Με αναπάντητο το τεράστιο ερώτημα ποιο μπορεί να είναι το αντικείμενο διαλόγου όταν η τουρκική πλευρά έχει το τελευταίο διάστημα αλλάξει δραματικά την ατζέντα, διασυνδέοντας την ελληνική κυριαρχία επί των νησιών του ανατολικού Αιγαίου με την αποστρατιωτικοποίησή τους και προχωρώντας παράλληλα σε νέες κινήσεις, όπως η υπογραφή του τελευταίου τουρκολιβυκού μνημονίου.
Σε κάθε περίπτωση, οι ενδιαφερόμενοι τρίτοι δεν μένουν αδρανείς. Χαρακτηριστικές ήταν οι ιδιαίτερες συναντήσεις που είχε στην Πράγα ο Εμανουέλ Μακρόν τόσο με τον Κυριάκο Μητσοτάκη όσο και με τον Ταγίπ Ερντογάν. Στον τελευταίο ο Γάλλος πρόεδρος εξέφρασε την "ανησυχία" του για την κατάσταση στο Αιγαίο, σύμφωνα με το σχετικό ανακοινωθέν των Ηλυσίων, ενώ "κάλεσε για επανέναρξη του διαλόγου μεταξύ των πλευρών ώστε να αποφευχθεί η κλιμάκωση και να διαφυλαχθεί ο σεβασμός στο διεθνές δίκαιο".
Γιατί η Τουρκία στρέφει το ενδιαφέρον της δυτικότερα
Ο Γάλλος πρόεδρος έχει περισσότερους του ενός λόγους να ανησυχεί για τις δραστηριότητες της Τουρκίας – όχι μόνο στο Αιγαίο, αλλά πλησιέστερα προς τα δικά του σύνορα.
Διότι, ασφαλώς, η συμφωνία που υπέγραψε στις 3 Οκτωβρίου ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, με την προσωρινή κυβέρνηση της Λιβύης για την εξασφάλιση από την Τουρκία αδειών πραγματοποίησης ερευνών για υδρογονάνθρακες σε περιοχές που καλύπτονται από το ευφάνταστο τουρκολιβυκό μνημόνιο οριοθέτησης θαλάσσιων δικαιοδοσιών του 2019, δεν αφήνει απαθή ούτε την Γαλλία ούτε την Ιταλία.
Η νέα αυτή τουρκική "σφήνα" στην κεντρική Μεσόγειο δεν απειλεί μόνο την επιρροή ευρωπαϊκών δυνάμεων με παλαιότερη σχέση με την περιοχή, αλλά και ανατρέπει τις εσωτερικές ισορροπίες της Λιβύης, αποδεικνύοντας ότι η Άγκυρα έχει εγκαταλείψει την προσπάθεια να λειτουργήσει ως συμφιλιωτής της κυβέρνησης του Αμπντούλ Χαμίντ Ντμέιμπα στην Τρίπολη με το λιβυκό Κοινοβούλιο στη Βεγγάζη. Ήδη ο πρόεδρος του τελευταίου, Ακίλα Σάλεχ, κατήγγειλε τη συμφωνία της 3ης Οκτωβρίου, υποστηρίζοντας ότι η κυβέρνηση Ντμπέιμπα δεν δικαιούται να δεσμεύει κατ' αυτόν τον τρόπο τη χώρα, διότι είναι προσωρινή, αλλά και διότι η εντολή της έχει εκπνεύσει εφόσον δεν πραγματοποιήθηκαν οι προβλεπόμενες για τον περασμένο Δεκέμβριο εκλογές. Το ίδιο υποστήριξε και ο Φάθι Μπάσαγα, άλλοτε σύμμαχος της Άγκυρας και τώρα επικεφαλής της εναλλακτικής κυβέρνησης την οποία έχει συστήσει το Κοινοβούλιο της Βεγγάζης.
Αναπάντεχο ραντεβού με Σάλιβαν
Είναι, ωστόσο, χαρακτηριστικό ότι της μετάβασης του Τσαβούσογλου στη Λιβύη προηγήθηκε κατά ένα 24ωρο η αναπάντεχη συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη ανάμεσα στον σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, Τζέικ Σάλιβαν, με τον Ιμπραήμ Καλίν, εξ απορρήτων του Τούρκου προέδρου.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης συζητήθηκαν οι πολιτικές και οικονομικές σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ, οι τομείς συνεργασίας στην αμυντική βιομηχανία, ο πόλεμος στην Ουκρανία, οι διαδικασίες ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, το πρόγραμμα αγοράς μαχητικών F-16 και οι εξελίξεις σε Αιγαίο, Μεσόγειο και Νότιο Καύκασο.
Παράλληλα, η Τουρκία ανακοίνωσε τον διορισμό (για πρώτη φορά έπειτα από "κενό" τεσσάρων ετών) νέου πρεσβευτή της στο Ισραήλ – και μάλιστα του πεπειραμένου Σακίρ Οζκάν Τουρουνλάρ, άλλοτε προξένου στην Ιερουσαλήμ.
Με άλλα λόγια, η Άγκυρα συνεχίζει να "κλείνει μέτωπα" στη μεσανατολική γειτονιά της και συνεχίζει να εκβιάζει μια ευρύτερη αποκατάσταση των σχέσεών της με τις ΗΠΑ, αξιοποιώντας τη συγκυρία του νέου ψυχρού πολέμου, την ίδια ώρα που ευέλικτα στρέφει το ενδιαφέρον της σε νέες διεκδικήσεις προς Δυσμάς.
(από capital.gr)