Το «μοντέρνο» μοντέλο διοίκησης μιας πετρελαϊκής εταιρείας κατά την περίοδο των περιβαλλοντικών ευαισθησιών που διανύουμε κατέστη σαφές εδώ και λίγα χρόνια, όταν η βρετανική ΒΡ διακήρυξε ότι έχει ήδη «ξεπεράσει την εποχή του πετρελαίου» . Οι άλλες μεγάλες εταιρείες του κλάδου έσπευσαν ομοίως να διακηρύξουν τη στροφή τους προς τη λεγόμενη «πράσινη» ενέργεια. Και άρχισαν τις επενδύσεις στα βιοκαύσιμα, στην αιολική και στην ηλιακή ενέργεια.
Η Εxxon Μobil αδιαφόρησε για τη «μόδα». Το μόνο που έκανε ήταν να παραδεχθεί δημοσίως ότι- «εξαιτίας σας»...- ο πλανήτης πράγματι υπερθερμαίνεται. Η αντιοικολογική συμπεριφορά της μεγαλύτερης (σε όλα και από κάθε άποψη) εταιρείας στον κόσμο οφείλεται σε δύο ανθρώπους: στον Ρεξ Τίλερσον και στον Λι Ρέιμοντ.
Επί σειρά ετών στην ηγεσία της Εxxon Μobil, ο Ρέιμοντ παραιτήθηκε από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου το 2006 και τα καθήκοντά του ανέλαβε ο πρόεδρος Τίλερσον, που έμεινε πλέον μόνος για να παλεύει αντίθετα στο ρεύμα. Οι λόγοι για τους οποίους ο Τίλερσον αρνείται να διοικήσει την Εxxon Μobil με τον τρόπο που οι συνάδελφοί του διοικούν άλλες γιγαντιαίες πετρελαϊκές εταιρείες αποτελούν για πολλούς ανθρώπους το πιο ακατανόητο και ταυτόχρονα το πιο εξοργιστικό ερώτημα για την κορυφαία πετρελαϊκή εταιρεία στον κόσμο. Και οι αγανακτούντες με την εταιρεία δεν είναι μόνον περιβαλλοντολόγοι και... περιβαλλοντολογούντες, επιστήμονες και οικολογικώς ευαίσθητοι, μη κυβερνητικές οργανώσεις, ακτιβιστές, φυσιολάτρες και βεβαίως οι πολιτικοί που αποζητούν την ψήφο τους. Είναι και οι ίδιοι οι μέτοχοι της Εxxon Μobil!
Μια ομάδα μετόχων, με επικεφαλής μάλιστα τη θρυλική οικογένεια των Ροκφέλερ, κέρδισε χθες την υποστήριξη τεσσάρων θεσμικών επενδυτών από τη Βρετανία στην προσπάθειά της να προκαλέσει μια ριζική διοικητική αναδιάρθρωση του ομίλου να διώξει δηλαδή τον Τίλερμαν και τους ανθρώπους του από την επιχείρηση!
Oι Ροκφέλερ αποτελούν, ως γνωστόν, μια εμβληματική επιχειρηματική «δυναστεία» στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο πρόγονος των σημερινών μετόχων της Εxxon Μobil, Τζον Ροκφέλερ, ίδρυσε το 1911 τη Standard Οil Τrust, που με την πάροδο των δεκαετιών γιγαντώθηκε, μετονομάστηκε και μετεξελίχθηκε στον σημερινό εταιρικό κολοσσό.
«Αισθανόμαστε πολύ κοντά στην επιχείρηση αυτή και για αυτό έχουμε τόσο ισχυρή την επιθυμία να γίνει η καλύτερη από κάθε άποψη επιχείρηση του κλάδου,κάτι που η Εxxon Μobil μπορεί εύκολα να το κάνει» είχε δηλώσει στις αρχές Μαΐου στην εφημερίδα «Chicago Τribune» εκ μέρους της οικογενείας η οικονομολόγος Νίβα Ροκφέλερ Γκούντγουιν.
Ηταν η πρώτη επίσημη αντίθεση στα επιχειρηματικά σχέδια της διοίκησης της εταιρείας. Οι Ροκφέλερ έχουν επισημάνει ότι η σημερινή διοίκηση της εταιρείας αποφάσισε «κατόπιν ασφυκτικών πιέσεων από τους μετόχους» να χορηγήσει μόλις 100 εκατ. δολάρια στο πρόγραμμα μελετών της κλιματικής αλλαγής που έχει ξεκινήσει το Πανεπιστήμιο Stanford, ενώ την ίδια ώρα η εταιρεία προγραμματίζει κεφαλαιακές επενδύσεις ύψους 25 δισ. δολαρίων για την ανάπτυξη υδρογονανθράκων.
Σ ύμφωνα με πληροφορίες που δημοσίευσε χθες η βρετανική εφημερίδα «Τhe Guardian», η οικογένεια Ροκφέλερ απέκτησε ισχυρούς υποστηρικτές στην προσπάθειά της να διώξει τον Τίλερμαν και να εγκαταστήσει μια διοίκηση που θα αρχίσει πάραυτα επενδύσεις σε φιλικές προς το περιβάλλον πηγές ενέργειας: πρόκειται για τις εδρεύουσες στη Βρετανία εταιρείες επενδύσεων F&C Αsset Μanagement, Μorley Fund Μanagement και Co-Οperative Ιnsurance Society, καθώς και για το επίσης βρετανικό Ταμείο Συντάξεων West Μidlands Ρension Fund.
Οι «θεσμικοί» αυτοί υιοθετούν, συγκεκριμένα, την πρόταση των Ροκφέλερ να διοριστεί στην Εxxon Μobil ανεξάρτητος πρόεδρος που θα θέσει στο διοικητικό συμβούλιο το ζήτημα της στρατηγικής επενδύσεων της επιχείρησης. Αίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι και στις ΗΠΑ τρεις εταιρείες συμβούλων, η RiskΜetrics, η Glass Lewiss και η Ρroxy Governance, συνέστησαν στους διαχειριστές κεφαλαίων να στηρίξουν την προσπάθεια των Ροκφέλερ. Οχι τόσο λόγω οικολογικών ευαισθησιών, αλλά επειδή στις σύγχρονες επιχειρήσεις «νόμος είναι το δίκιο του μετόχου». Πόσο μάλλον αν ο μέτοχος λέγεται Ροκφέλερ...
(Από την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, 20/05/2008)