Ίσως μάλιστα το ζήτημα το οποίο κατεξοχήν επηρεάζεται από τις εκλογές της Βραζιλίας να είναι αυτό το οποίο συζητήθηκε λιγότερο μεταξύ των δύο μονομάχων κατά την προεκλογική περίοδο: οι σχέσεις της χώρας με την Κίνα.
Η προηγούμενη προεδρική θητεία του ηγέτη του Κόμματος των Εργατών την περίοδο 2003-2010 σημαδεύθηκε από τρεις παράλληλες κινήσεις: την εφαρμογή προγραμμάτων αναδιανομής, σε μία συγκυρία ανόδου των τιμών των εμπορευμάτων, την προώθηση της λατινοαμερικάνικης ενότητας (υπό υπονοούμενη πρωτοκαθεδρία της Βραζιλίας και πάντως σε σχετική απόκλιση από τις υπαγορεύσεις του Μεγάλου Βορειοαμερικανού Γείτονα) και το άνοιγμα, καταρχήν οικονομικό, στις ευρασιατικές δυνάμεις και κατεξοχήν στην Κίνα. Άλλωστε η μετατροπή του επενδυτικού ακρωνυμίου BRICS σε πραγματική πολιτική πρωτοβουλία των αναδυόμενων οικονομιών χρονολογείται από εκείνη την περίοδο.
Στο Πεκίνο έχουν κάθε λόγο να χαίρονται που στην Μπραζίλια αναλαμβάνει, έστω και χωρίς δική του κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ένας παλαιός γνώριμος. Η Βραζιλία, που από το 2009 έχει την Κίνα ως τον μεγαλύτερο εμπορικό της εταίρο, αντιπροσωπεύει περίπου το ήμισυ της έκτασης, του πληθυσμού και του ΑΕΠ όλης της Λατινικής Αμερικής, προς την οποία δεν παύει να έχει στραμμένο το βλέμμα της η κινεζική ηγεσία.
Το 2020 η Βραζιλία ήταν η έκτη μεγαλύτερη πηγή εισαγωγών εν γένει, η πρώτη σε ό,τι αφορά τη σόγια (εκτοπίζοντας τις ΗΠΑ), η δεύτερη ως προς το σιδηρομετάλλευμα και η πέμπτη ως προς το αργό πετρέλαιο.
Σε ό,τι αφορά τις κινεζικές επενδύσεις, πάλι με βάση το ίδιο έτος αναφοράς, η Βραζιλία είχε απορροφήσει το ήμισυ των προοριζόμενων για τη Λατινική Αμερική, ήτοι περίπου 66 δισ. δολάρια, εκ των οποίων τα τρία τέταρτα κατευθύνθηκαν στην ενέργεια και τα υπόλοιπα στον αγροτικό τομέα και τις υποδομές.
Η εκλογή του ακροδεξιού Μπολσονάρου το 2018 είχε ανησυχήσει το Πεκίνο, λόγω της αντικινεζικής, "τραμπικής” ρητορικής του (η οποία επανήλθε κατά το ξέσπασμα της πανδημίας), ωστόσο οι σχέσεις του με ισχυρά επιχειρηματικά συμφέροντα επέβαλαν "πραγματισμό” και οι διμερείς οικονομικές σχέσεις παρέμειναν έκτοτε λίγο πολύ αδιατάρακτες. Ωστόσο, ο ρόλος της Βραζιλίας στην ομάδα BRICS σαφώς υποβαθμίσθηκε. Με τον Λούλα, πρόκειται να προκύψει περισσότερη "προβλεψιμότητα”.
Η Βραζιλία αποτελεί σημαντικό κόμβο στο γενικότερο σχέδιο της Κίνας να προσεταιρισθεί τον παγκόσμιο Νότο. Άλλωστε το αναπτυξιακό της μοντέλο δεν είναι πλέον απλώς αυτό της "διπλής κυκλοφορίας”, όπως έχει επισήμως αποκληθεί, δηλ. της ενίσχυσης της εγχώριας ζήτησης παράλληλα με τις εξαγωγές, αλλά και ο εξωστρεφής τομέας της κινεζικής οικονομίας έχει υποδιαιρεθεί σε δύο σφαίρες, τον ευαρωαμερικανικό Βορρά και τον παγκόσμιο Νότο, στον οποίο δίνεται όλο και μεγαλύτερη έμφαση. Για την ακρίβεια, οι κινεζικές εξαγωγές προς τον Νότο (συν την Νότιο Κορέα και την Ταϊβάν), μόλις ξεπέρασαν αυτές προς τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.
Κατά τον οικονομολόγο και αρθρογράφο David Goldman, η καλλιέργεια των σχέσεων με αυτό το "δεύτερο κύκλωμα” στηρίζεται αφενός στην επιδίωξη εξεύρεσης επαρκούς εργατικής δύναμης και αφετέρου στην προώθηση κυρίως ψηφιακής τεχνολογίας, η οποία δεν ανταγωνίζεται τις υφιστάμενες θέσεις εργασίας στις χώρες υποδοχής, ώστε να δημιουργεί εντάσεις. Προβάλλοντας τον εαυτό της ως πρότυπο επίτευξης ευημερίας, η Κίνα κατορθώνει να πείθει ακόμη και χώρες που πολιτικά στέκουν πολύ επιφυλακτικές απέναντί της να της εμπιστευθούν την τεχνολογική τους αναβάθμιση, λ.χ. με το 5G της Huawei.
Ο Λούλα, τον οποίο κάποτε ο Μπαράκ Ομπάμα είχε αποκαλέσει τον "δημοφιλέστερο πολιτικό στη γη”, είχε συναντηθεί οκτώ φορές κατά τη διάρκεια της προεδρίας του με τον Κινέζο τότε ομόλογό του Χου Ζιντάο και είχε αποκαλέσει την επίσκεψή του στο Πεκίνο το 2004 ως τη σημαντικότερη της προεδρίας του. Ο αυριανός Λούλα θα επιμείνει βέβαια στη στρατηγική αυτή σχέση, αλλά οι επιτελείς του τονίζουν ότι αυτό δεν πρόκειται να συμβεί εις βάρος των σχέσεων με τις ΗΠΑ. Ο πραγματισμός πλέον κυριαρχεί, όπως άλλωστε και η επίγνωση ότι η νέα διεθνής τάξη την οποία επιδιώκει ο νικητής των βραζιλιάνικων εκλογών αποβλέπει να εξασφάλιση μεγαλύτερου ειδικού βάρους στην Βραζιλία και όχι την μετατροπή της σε δορυφόρο μιας κινεζικής ηγεμονίας.
(από capital.gr)