Οι ενεργειακές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης με ιδιαίτερο βάρος στα θέματα πετρελαίου, φυσικού αερίου, ηλεκτρισμού και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας απασχόλησαν τις εργασίες της πρώτης ημέρας σύγκλισης του 2ου Ενεργειακού Διαλόγου Νοτιοανατολικής Ευρώπης, που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης(ΙΕΝΕ) για δεύτερη συνεχή χρονιά στη Θεσσαλονίκη, σε συνεργασία με το Διεθνές Συμβούλιο Ενέργειας (WEC) και με την υποστήριξη των υπουργείων Ανάπτυξης και Εξωτερικών.
Ως σπάταλο και ρυπογόνο χαρακτήρισε το ενεργειακό σύστημα της Ελλάδας ο Γενικός Γραμματέας Ανάπτυξης
κ.Κωνστ.Μουσουρούλης, εγκαινιάζοντας με την ομιλία του την έναρξη των εργασιών της συνόδου. Όπως τόνισε, εάν η κατάσταση παραμείνει ως έχει μετά το 2013 η χώρα μας θα καταβάλει 2,2 δις.ευρώ το χρόνο σε δικαιώματα εκπομπών ρύπων, γεγονός που συνεπάγεται αυξήσεις στα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος κατά 45%. Τα προβλήματα ενεργειακής επάρκειας έως το 2010 και η αλματώδης άνοδος της ζήτησης σε ενέργεια μετά το 2015, καταδεικνύουν την ανάγκη για ένα μακροπρόθεσμο ενεργειακό σχεδιασμό, επισήμανε ο κ Μουσουρούλης και πρόσθεσε ότι σχετικό σχέδιο αναμένεται να υποβληθεί σύντομα στο ΥΠΑΝ από το Εθνικό Συμβούλιο Ενεργειακής Στρατηγικής και επί αυτού θα υπάρξει εκτενής διάλογος.
Αναφερόμενος ο κ. Μουσουρούλης στις διεθνείς ενεργειακές διασυνδέσεις που προχωρούν χαρακτήρισε συμπληρωματικά έργα, με τα οποία δημιουργούνται προϋποθέσεις ασφαλούς τροφοδοσίας της αγοράς σε φυσικό αέριο, τους αγωγούς φυσικού αερίου SOUTH STREAM και TGI (Ελλάδας –Τουρκίας -Ιταλίας).Σήμερα επισήμανε ο κ. , η ετήσια κατανάλωση της χώρας ανέρχεται σε 4,7 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου και το 2010 θα ανέλθει στα 7 δισ. κυβικά μέτρα. Είναι φανερός ο λόγος για τον οποίο η Ελλάδα οφείλει να προχωρά σε τέτοιου είδους συνεργασίες και συμφωνίες.
Δεν είναι προσόν για τη χώρα η έλλειψη εθνικού ενεργειακού σχεδιασμού σε βάθος χρόνου, επισήμανε από το βήμα της συνόδου του ΙΕΝΕ οΥπεύθυνος του Τομέα Ανάπτυξης του ΠΑΣΟΚ
κ. Μιχ.Χρυσοχοίδης και αναρωτήθηκε ποιός θα επιβαρυνθεί το κόστος της εκπομπής ρύπων απο λιθανθρακικές μονάδες για τις οποίες γνωμοδότησε θετικά η ΡΑΕ. «Είτε οι καταναλωτές με αυξήσεις τιμολογίων ρεύματος έως 45% είτε οι επιχειρήσεις» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Χρυσοχοϊδης.
Ο Υπεύθυνος του Τομέα Ανάπτυξης του ΠΑΣΟΚ κάλεσε την κυβέρνηση να προχωρήσει στην υλοποίηση μιας περιβαλλοντικής πολιτικής που θα προάγει τη βιώσιμη ανάπτυξη και πρότεινε δραστήρια βήματα στην κατεύθυνση της διάδοσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας επισημαίνοντας ότι δεν τιμά την Ελλάδα η έστω προσωρινή αποβολή της από το Σύμφωνο του Κυότο λόγω μη συμμόρφωσης της ως προς τις εκπομπές ρύπων. Τέλος ο κ. Χρυσοχοϊδης τόνισε ότι στην υπόθεση των φωτοβολταϊκών η κυβέρνηση επέδειξε έλλειμμα σχεδιασμού, θεσμικού πλαισίου και οργάνωσης.
Η ανάδειξη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης ως «Νοτίου Διαδρόμου» για την ενεργειακή τροφοδοσία των ευρωπαϊκών αγορών προωθεί δραστικά την περιφερειακή συνεργασία, επισήμανε στην ομιλία του ο Πρόεδρος του ΙΕΝΕ
κ.Κωνσταντίνος Μανιατόπουλος.
Καθώς οι νέοι ενεργειακοί διάδρομοι θα διασχίζουν κάποιες από τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης θα συμβάλουν –τόνισε ο κ.Μανιατόπουλος- στη βελτίωση της ενεργειακής ασφάλειας, διαφοροποίησης και παροχής ενεργειακών υλών σε λογικό κόστος για τις χώρες αυτές. Παράλληλα εξασφαλίζουν οφέλη για τις οικονομίες τους και τη σταθερότητά τους, προσελκύοντας επενδύσεις και δημιουργώντας θέσεις εργασίας. Ενεργειακά έργα κοινού ενδιαφέροντος δημιουργούν ευκαιρίες συνεργασιών μεταξύ γειτονικών χωρών και προωθούν την περιφερειακή συνεργασία.
Είναι βέβαιο ότι μια Νοτιοευρωπαϊκή «ενεργειακή γέφυρα» θα συμβάλει δραστικά στην ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής και στην αναβάθμιση της γεωπολιτικής σπουδαιότητας των χωρών της περιφέρειάς μας, κατέληξε ο κ.Μανιατόπουλος.
Τα βασικά σημεία μελέτης που εκπονεί το ΙΕΝΕ και η οποία αφορά στις εσωτερικές ενεργειακές αγορές σε 11 χώρες της ευρύτερης περιοχής μας ,συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου και της Τουρκίας, παρουσίασε ο Εκτελεστικός Διευθυντής του ΙΕΝΕ
κ.Κωστής Σταμπολής.
Οπως διαπιστώνει η μελέτη στα επόμενα 5 χρόνια η ενεργειακή κατάσταση στις χώρες αυτές θα διαφοροποιηθεί δραστικά με την ολοκλήρωση μεγάλων ενεργειακών έργων με κύριους άξονες το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο ενώ σημαντικό ρόλο θα έχει η ανάπτυξη πυρηνικών σταθμών.
Στις πρωτοβουλίες που λαμβάνουν οι Η.Π.Α προκειμένου να συμβάλουν στην αντιμετώπιση του φαινομένου του θερμοκηπίου και των κλιματικών αλλαγών αναφέρθηκε στην ομιλία του στο γεύμα της συνόδου του ΙΕΝΕ ο Πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα
κ. Ντάνιελ Σπέκχαρντ. Οπως ανέφερε οι Η.Π.Α ήταν μέχρι προσφάτως στην πρώτη θέση παγκοσμίως στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ενω απο το 2006 σημειώνεται μείωση αυτών των εκπομπών.
Διαθέτοντας το 5% του παγκόσμιου πληθυσμού οι Η.Π.Α παράγουν το 25% του παγκόσμιου πλούτου . Οι εκπομπές ρύπων που έχουμε συνδέονται άμεσα με το μέγεθος της οικονομίας μας, πρόσθεσε ο κ.Σπέκχαρντ.
Απευθυνόμενος στους συμμετέχοντες στη σύνοδο, εκπροσώπους ενεργειακών οργανισμών και αξιωματούχους από 20 χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, ο Πρέσβης των Η.Π.Α στάθηκε στο θέμα των αγωγών φυσικού αερίου. Οπως επισήμανε «Η Ελλάδα έχει υπογράψει μια συμφωνία για να συμμετάσχει στον αγωγό φυσικού αερίου SOUTH STREAM, έναν αγωγό σχεδιασμένο να ακολουθεί διαδρομές πολύ κοντά σε αυτές που έχουν σχεδιαστεί για το Ναμπούκο και για τον TGI.»
Ο ίδιος αναφέρθηκε στην πρόσφατη αντίδραση του αμερικανού βοηθού αναπληρωτή υπουργού εξωτερικών Μάθιου Μπράϊζα, υποστηρίζοντας πως εκείνος είπε ότι: « αναφορές περί του ότι είμαστε κατά κάποιο τρόπο ενοχλημένοι είναι φαντασίες. Πρόκειται για κατασκευασμένες αναφορές. Δεν είμαστε καθόλου ενοχλημένοι. Εναπόκειται στην Ελλάδα να πράξει ό,τι επιθυμεί με τον ενεργειακό της εφοδιασμό.».
Και ο κ.Σπέκχαρντ κατέληξε:
«Στην πραγματικότητα εμείς σεβόμαστε το δικαίωμα της ελληνικής κυβέρνησης να δημιουργήσει τη δική της ενεργειακή πολιτική. Κατά τη δική μας άποψη ο πρωταρχικός στόχος του Σάουθ Στρήμ είναι να καθυστερήσει ή να εμποδίσει τη δημιουργία του αγωγού Ναμπούκο, τον οποίο οι Βρυξέλλες και όχι η Ουάσιγκτον χαρακτήρισαν έργο προτεραιότητας για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Δεν πρόκειται για μια «διαβολιά» της Γκάζπρομ. Δεν είναι μια συνωμοσία. Πρόκειται για ξεκάθαρο, ορθολογικό συμφέρον της Γκάζπρομ. Ακόμη κι αν , όπως άλλωστε είναι αναμενόμενο, ο Σάουθ Στρήμ αποβεί ο πιο ακριβός αγωγός φυσικού αερίου που κατασκευάστηκε ποτέ-ως αποτέλεσμα της πορείας του σε μεγάλα θαλάσσια βάθη- εφόσον μπορέσει να λειτουργήσει επί πολλά χρόνια χωρίς να έχει τον ανταγωνισμό από τον Ναμπούκο, θα αυξήσει την κυριαρχία της Γκαζπρομ στην αγορά, όχι μόνο στο σκέλος της τελικής κατανάλωσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και στο σκέλος της παραγωγής φυσικού αερίου στην Κεντρική Ασίας.»