Όλο και περισσότερο ανήσυχοι εμφανίζονται οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενώσεως για το ενδεχόμενο διαταραχής της ροής φυσικού αερίου από τον μοναδικό προμηθευτή τους, την Ρωσία. Μόλις τον Ιανουάριο του 2006 οι ρωσικοί αγωγοί είχαν προσωρινά κλείσει λόγω της διαμάχης της χώρας με την Ουκρανία, ενώ η δυτική Ευρώπη ετοιμαζόταν για το χειρότερο.
Η επέτειος που θα σημειωθή την ερχόμενη εβδομάδα αποτελεί ενδεχομένως και το κλειδί για την αντιμετώπιση αυτής της απειλής. Τα χαράματα της 26ης Μαΐου 1908, μια ομάδα υπό βρεταννική καθοδήγηση που έκανε εξορύξεις στην Περσία αντίκρισε με δέος το έδαφος να σείεται και να ξεπηδά ένας μαύρος πίδακας. Οι επιπτώσεις εκείνων των γεγονότων ήταν συνταρακτικές, όχι μόνο για την Περσία και την ευρύτερη Μέση Ανατολή αλλά και για χώρες όπως η Βρεταννία, που βρισκόταν σε ένταση εκείνη την εποχή με την Γερμανία.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της βρεταννικής εφημερίδος «Γκάρντιαν», το περσικό πετρέλαιο έμοιαζε να προσφέρη ασφάλεια στην βρεταννική οικονομία και το Βασιλικό Ναυτικό, γεγονός που οδήγησε την κυβέρνηση να επιδιώξη, και τελικά να αποκτήση, τον έλεγχο της Αγγλο-Περσικής Εταιρείας Πετρελαίου. Μάλιστα, το 1916, η Περσία ικανοποιούσε το ένα πέμπτο των αναγκών του Πολεμικού Ναυτικού.
Έναν αιώνα αργότερα, οι φυσικοί πόροι του Ιράν εκτιμάται ότι μπορεί να παίξουν και πάλι αποφασιστικό ρόλο στην αναζήτηση ενεργειακής ασφαλείας από την δυτική Ευρώπη. Αυτή την φορά τα δεδομένα είναι διαφορετικά. Η Ρωσία είναι η πηγή του 40% του φυσικού αερίου που εισάγει η Ευρωπαϊκή Ένωσις, και το Κρεμλίνο είναι αποφασισμένο να συντηρήση, αν όχι να αυξήση, αυτήν την εξάρτηση. Η ρωσο-ουκρανική διαμάχη του 2006 που επηρέασε όλη την Ευρώπη κατέστησε σαφές ότι η ΕΕ πρέπει να αναζητήση και άλλους προμηθευτές.
Όπως γράφει στην «Γκάρντιαν» ο Ρότζερ Χάουαρντ, συγγραφέας του βιβλίου «Οι κυνηγοί του πετρελαίου», η ΕΕ θα μπορούσε να επενδύση στην κατασκευή του αγωγού Nabucco, ο οποίος θα μεταφέρη αέριο από το Αζερμπαϊτζάν και το Τουρκμενιστάν προς την Τουρκία και την νότια Ευρώπη. Και υπάρχει μόνο ένας προμηθευτής που θα μπορούσε να καταστήση τον Nabucco εμπορικά βιώσιμο: το Ιράν. Οι φυσικοί πόροι του Ιράν θα μπορούσαν να παίξουν για την ΕΕ έναν εξίσου στρατηγικό ρόλο με αυτόν που έπαιξαν πριν από έναν αιώνα για την Βρεταννία. Τα αποθέματα φυσικού αερίου της χώρας αυτής είναι δεύτερα σε μέγεθος μετά τα ρωσικά, και θα μπορούσαν να τροφοδοτήσουν την δυτική Ευρώπη μέσα από την επέκταση του υπάρχοντος αγωγού Ταμπρίζ-Άγκυρας.
Αντιρρήσεις σε αυτό το ενδεχόμενο εκφράζει η Ουάσιγκτων. Το Ιράν δεν μπορεί να εξάγη αέριο χωρίς μεγάλες ξένες επενδύσεις, και την περασμένη εβδομάδα η Shell και η Repsol ανακοίνωσαν ότι δεν θα συνεχίσουν την προσπάθεια να εκμεταλλευτούν τα ιρανικά αποθέματα. Και όμως το Ιράν είναι η μόνη χώρα, υποστηρίζει ο Χάουαρντ, που θα μπορούσε να αντισταθμίση την επιρροή ενός άλλου ανταγωνιστή της Ουάσιγκτων, της Ρωσίας.
Εκτός από φυσικό αέριο, το Ιράν έχει βέβαια και πετρέλαιο. Πρόκειται για την δεύτερη χώρα του ΟΠΕΚ σε εξαγωγές, η οποία μάλιστα θα μπορούσε να εξάγη ακόμη περισσότερο αν είχε τις επενδύσεις τις οποίες εμποδίζουν οι κυρώσεις της Ουάσιγκτων. Το παράδοξο λοιπόν είναι ότι την ώρα που η τιμή του πετρελαίου αγγίζει τα 135 δολλάρια το βαρέλι, ο πρόεδρος Μπους από την μια ζητεί από τον ΟΠΕΚ να αυξήση την παραγωγή και από την άλλη εμποδίζει αυτή την εξέλιξη με την αδιάλλακτη πολιτική του απέναντι στον Ιράν.
(Από την εφημερίδα ΕΣΤΙΑ, 24/05/2008)