Εξαίρετοι οι στόχοι, αλλά ενδεχομένως ανακόλουθοι ιστορικώς. Ισως διότι η Ευρώπη υπήρξε ένα σύστημα κρατών, που ο μεταξύ τους οικονομικός, τεχνολογικός, εμπορικός και πνευματικός ανταγωνισμός ήταν η κινητήριος δύναμη της ευρωπαϊκής προόδου.
Ενίοτε οι ανταγωνισμοί οδηγούσαν σε πόλεμο, όταν κάποιες από τις ισχυρές χώρες της ηπείρου απειλούσαν την ισορροπία δυνάμεων – η Γαλλία επί του Ναπολέοντος Βοναπάρτη και η Γερμανία του αυτοκράτορα Γουλιέλμου Β΄ και στη συνέχεια του Αδόλφου Χίτλερ. Σε αυτές τις περιπτώσεις δημιουργούνταν συμμαχίες, με τη Βρετανία να διαδραματίζει ρόλο ρυθμιστικό για την αποκατάσταση νέας ισορροπίας. Αυτά έγραφε πριν από λίγες ημέρες ομότιμος καθηγητής του LSE.
Το τόλμημα της Ευρωπαϊκής Ενώσεως ήταν ότι επιχείρησε να συγκροτήσει μια αυτοκρατορία με τη συναίνεση των εθνικών κρατών, διά της συνεννοήσεως. Ενδεικτικό ότι η ανώτατη τιμητική διάκριση της Ενώσεως είναι το παράσημο του Καρλομάγνου, ο οποίος εστέφθη αυτοκράτορας από τον Πάπα Λέοντα Γ΄ το 800 μ.Χ. Αλλά η εποχή των αυτοκρατοριών έχει παρέλθει ήδη από το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Σήμερα, η δημοκρατική Ευρώπη των ελευθέρων πολιτών εξακολουθεί να μη διαθέτει ανεξάρτητες ένοπλες δυνάμεις, αυτόνομη εξωτερική πολιτική και αυτό ακριβώς σημαίνει ότι είναι απλώς ένα παρακολούθημα της αμερικανικής πολιτικής, όπως αυτή προωθείται από τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν.
Και εάν έτσι έχουν τα πράγματα, δεν είναι άξια απορίας ούτε η ανάδειξη «αντισυστημικών» πολιτικών δυνάμεων ή παρακρατικών σχηματισμών στη «δημοκρατική Ευρώπη» ούτε, εντέλει, η εμφάνιση κρουσμάτων πολιτικής διαφθοράς στα ανώτατα όργανα της Ενώσεως ή μέλη του Ευρωκοινοβουλίου.
Πρόκειται απλώς για συμπτώματα αποδιοργανώσεως. Το ουσιώδες είναι ότι το ευρωπαϊκό σύστημα –εάν όχι η ανθρωπότητα– διέρχεται περίοδο ανατροπών της πλέον ριζοσπαστικής μορφής ενδεχομένως. Και θα απαιτηθούν χρόνια έως ότου αποκατασταθεί μια νέα ισορροπία. Κάποτε ο καγκελάριος της Γερμανίας Μπίσμαρκ, αναφερόμενος στην Ιταλία, έλεγε πως «έχει πολύ μεγάλη όρεξη αλλά αδύναμα δόντια». Ισως αυτό να ισχύει σήμερα για την Ε.Ε.
Κώστας Ιορδανίδης
Από την kathimerini.gr