Αυτές οι επιχειρήσεις κυρίως πρέπει να επινοήσουν τρόπους επιβίωσης πέραν των προσωρινών επιδοτήσεων και προς αυτή την κατεύθυνση μειώνουν την κατανάλωση της ενέργειας, κλείνουν μονάδες, απολύουν προσωπικό, εστιάζουν σε προϊόντα με υψηλά περιθώρια κέρδους και στοιχηματίζουν ότι οι προσεκτικά επιλεγμένες συμφωνίες προμήθειας καυσίμου ενδεχομένως θα τις κρατήσουν στη ζωή. Οπως σημειώνουν οι Financial Times, η σκληρότερη δοκιμασία θα είναι το δριμύ ψύχος των επόμενων μηνών, όταν και οι πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και τα πιθανά μπλακάουτ θα εντείνουν περαιτέρω τις πιέσεις και θα αμφισβητήσουν ακόμη και την ύπαρξή τους.
Η ιταλική Μουράνο
Η ιταλική υαλουργία New Murano Gallery ιδρύθηκε πριν από 22 χρόνια στο μικρό νησί Μουράνο, πλησίον της Βενετίας, και ακολουθεί τη μακρά παράδοση 800 ετών, που έκανε διάσημη την τοποθεσία αυτή. Τα υπέροχα βάζα, τα κηροπήγια και τα άλλα φινετσάτα αντικείμενα είναι παντού γνωστά και αγαπητά, αλλά φέτος το δίλημμα του κλάδου είναι θεμελιώδες: η εξεύρεση πόρων για την κάλυψη των διογκούμενων τιμών αερίου, αναγκαίου καυσίμου να καίνε 24 ώρες το 24ωρο οι φούρνοι στους 1.000 βαθμούς. Το μηνιαίο κόστος έφθανε σε 7.000 ευρώ πριν από τη ρωσική εισβολή και τώρα είναι 110.000 ευρώ. Κατά τον συνιδρυτή της New Murano Gallery, Αντρέα Περότα, αυτή η κατάσταση είναι αδύνατον να καταστεί διαχειρίσιμη. «Το βασικό μας θέμα είναι η ενέργεια, αλλά και οι πρώτες ύλες, η συσκευασία και τα μεταφορικά. Ολων οι τιμές αυξήθηκαν κι εμείς ζούμε σίγουρα τη χειρότερη κρίση στην ιστορία μας», τονίζει ο έτερος συνιδρυτής Φραντσέσκο Σκάρπα. Το 1966, επί των ημερών τού επίσης υαλουργού πατέρα του, οι τότε εγκαταστάσεις πλημμύρισαν, η εταιρεία χρεοκόπησε, αγοράστηκαν νέοι φούρνοι και σε 10 μέρες όλα λειτουργούσαν ξανά.
«Τώρα δεν υπάρχει φως στην άκρη του τούνελ», λέει. Αν και αμφότεροι αναγνωρίζουν πόσο σημαντικές είναι οι κρατικές επιδοτήσεις με φοροαπαλλαγές έως και 40% επί των λογαριασμών ενέργειας, το ζητούμενο της επιβίωσης είναι η απεξάρτησή τους από το φυσικό αέριο. Πάντως, χρειάστηκε να λάβουν δραστικές αποφάσεις όσον αφορά τον σχεδιασμό των προϊόντων τους. Και εξηγεί στους FT ο Περότα: «Εάν δημιουργήσουμε μία συλλογή οκτώ χρωμάτων, απαιτούνται οκτώ φούρνοι, οπότε αντί να διακόψουμε την παραγωγή, μειώσαμε τους φούρνους και τις συλλογές». Επίσης, στράφηκαν σε αντικείμενα υψηλότερου περιθωρίου κέρδους. «Αντί να παράγουμε 300 ποτήρια, δημιουργούμε τρία ποτήρια-γλυπτά», προσθέτει ο Σκάρπα. Ενα απλό ποτήρι ξεκινάει από 50 ευρώ, ενώ ένα γλυπτό από 700 έως 2.000 ευρώ.
Η γερμανική Follmann
Για τη γερμανική χημική βιομηχανία Follmann Chemie, που ιδρύθηκε το 1955, οι κρατικές επιδοτήσεις, αν και καθυστέρησαν, είναι ευπρόσδεκτες. Η μονάδα απασχολεί 900 άτομα και ο επικεφαλής της Χένρικ Φόλμαν είναι η τρίτη γενιά βιομηχάνων, και αποτελεί την επιτομή των ιστορικών γερμανικών μεσαίων επιχειρήσεων. Ο Φόλμαν λέει ότι πρόσφατα ο πατέρας του τού υπενθύμισε ότι η εταιρεία του επιβίωσε της ενεργειακής κρίσης στη δεκαετία του 1970, η οποία ήταν τόσο δεινή, ώστε η κυβέρνηση απαγόρευσε την οδήγηση τις Κυριακές. «Κάθε γενιά περνάει τις δικές της δυσκολίες και το πώς αντιδρούμε σε αυτές μάς διαμορφώνει ως προσωπικότητες κιόλας», προσθέτει. Ωστόσο, δεν παύει να προβληματίζεται με την τύχη της γερμανικής χημικής βιομηχανίας. Ηδη η πανδημία προκάλεσε τρομερή έκρηξη στις τιμές των πρώτων υλών, την οποία η Follmann Chemie μετακύλισε στην πελατεία της. Σήμερα, το μείζον ερώτημα είναι πόσο οι πελάτες της γερμανικής χημικής βιομηχανίας θα θελήσουν να επωμιστούν το βάρος της ακριβότερης ενέργειας, προτού αρχίσουν να αναζητούν νέους προμηθευτές στη ΝΑ Ασία ή στη Β. Αμερική. Προς το παρόν πληρώνει το προσωπικό με πλήρεις αποδοχές, αν και μειώθηκαν οι ώρες τους, ενώ το ενεργειακό κόστος από 2% του τζίρου φτάνει το 6%.
Ισπανικά πλακάκια
Η ισπανική εταιρεία Realonda που κατασκευάζει πλακάκια ιδρύθηκε το 1952. Η κάμινος που διαθέτει έχει 180 σωλήνες, οι οποίοι διοχετεύουν αδιαλείπτως φυσικό αέριο για να δημιουργηθεί θερμοκρασία 1.200 βαθμών, να ψηθεί ο πηλός και να παραχθούν πλακάκια. Και μόνο η υποχρέωση που έχει ο γενικός διευθυντής της Νταβίντ Φερνάντεθ-Βαγιαδάρες να κρατάει πάντα αναμμένο το καμίνι, τον κάνει να αγωνιά πολύ. Αν και η μονάδα εξακολουθεί να είναι κερδοφόρος, τα περιθώρια κέρδους έχουν συρρικνωθεί δραστικά σχεδόν κατά 75% το 2021. Αρκεί να σκεφθεί κανείς ότι το ένα δέκατο της συνολικής βιομηχανικής κατανάλωσης αερίου προέρχεται από όσους κατασκευάζουν πλακάκια. Η Realonda έχει έδρα την πόλη Οντα, όπου βρίσκονται και άλλες συναφείς μονάδες. Η ενεργειακή κρίση υποχρέωσε εργοστάσια να κλείσουν στην ευρύτερη επαρχία Καστεγιόν, ενώ 9.000 από τους 17.000 απασχολουμένους στον κλάδο ειδοποιήθηκαν ότι ίσως τεθούν σε αναστολή – εκατοντάδες απολύθηκαν. Ο Φερνάντεθ-Βαγιαδάρες είναι αποφασισμένος να μη χάσει ούτε έναν από τους 100 εργαζομένους του. Επισημαίνει ότι μέρος των υψηλότερων δαπανών του περνούν στην πελατεία του. Ενα συνηθισμένο πορσελάνινο πλακάκι μπάνιου με ματ φινίρισμα έκανε για το δίκτυο διανομής 8,75 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο προ του πολέμου και τώρα φθάνει τα 12,05 ευρώ. Το μεγαλύτερό του στοίχημα, όμως, είναι στα τέλη Δεκεμβρίου, όταν θα ανανεώσει το ετήσιο συμβόλαιο φυσικού αερίου και θα επιλέξει ανάμεσα σε μία πάγια τιμή ή σε τιμή συνδεδεμένη με την αγορά, χωρίς να γνωρίζει τι τον συμφέρει από τα δύο.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ")