Σε ένα νέο κόσμο, στο «Σημείο Κορύφωσης», μας φέρνουν τα σημερινά επίπεδα των τιμών του πετρελαίου, όπου η ερώτηση που τίθεται δεν είναι μόνο «πόσο υψηλά μπορούν να φθάσουν», αλλά επίσης «ποια θα είναι η αντίδραση», υποστηρίζει ο Ντάνιελ Γέργκιν, πρόεδρος της αμερικανικής εταιρείας συμβούλων σε θέματα ενέργειας Cambridge Energy Research Associates (CERA), σε άρθρο του στους Financial Times.
«Πρόκειται για το σημείο όπου το πετρέλαιο αρχίζει να χάνει την καθολική κυριαρχία του στις μεταφορές;», διερωτάται ο Ντάνιελ Γέργκιν, ο οποίος αποδίδει τα σημερινά υψηλά επίπεδα των τιμών αφενός σε ένα «σοκ ζήτησης», το οποίο πυροδοτήθηκε από τους εξαιρετικούς ρυθμούς ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας επί σειρά ετών – ένα σοκ πιο ήπιο από τα «σοκ προσφοράς», τα οποία προκάλεσαν οι διακοπές της προσφοράς της δεκαετίας του 1970 – αφετέρου σε αυτό που ο ίδιος αποκαλεί «σοκ δολαρίου», το οποίο προκλήθηκε από την πτώση του δολαρίου και από το γεγονός ότι οι επενδυτές χρησιμοποιούν το πετρέλαιο και άλλα εμπορεύματα ως χρηματοοικονομικό εργαλείο.
Ο Γέργκιν προειδοποιεί πως το γεγονός ότι ο κόσμος κατάφερε να αντεπεξέλθει με άνεση στα 80 δολάρια το βαρέλι σε ένα περιβάλλον ισχυρών ρυθμών οικονομικής ανάπτυξης, δεν σημαίνει ότι θα απορροφηθεί τόσο εύκολα μια τιμή, η οποία έχει αυξηθεί κατά 60% σε μία συγκυρία πιστωτικής κρίσης. Το βαρύ τίμημα έχει αρχίσει ήδη να καταβάλλεται, καθώς οι αεροπορικές εταιρείες βρίσκονται σε κατάσταση σοκ, προχωρώντας σε νέες χρεώσεις, οι αυτοκινητοβιομηχανίες κλυδωνίζονται και οι εταιρείες λιανικών πωλήσεων παρακολουθούν τη συρρίκνωση των πορτοφολιών των πελατών τους, επισημαίνει ο πρόεδρος της CERA.
Ο Γέργκιν διαπιστώνει τρία εμπόδια στην ανταπόκριση της προσφοράς στο πρόβλημα. Κατ΄ αρχήν, το πρόβλημα του χρόνου, καθώς οι τιμές του πετρελαίου επιμένουν σε υψηλά επίπεδα για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, ενώ απαιτούνται πολλά χρόνια για την ανάπτυξη νέων πηγών προσφοράς. Ο δεύτερος παράγοντας είναι η πρόσβαση σε νέες πηγές και ο τρίτος παράγοντας είναι η αύξηση του κόστους, καθώς ενώ οι πολίτες εστιάζουν την προσοχή τους στο τι συμβαίνει στις αντλίες στα πρατήρια, αυτό που απασχολεί τις πετρελαϊκές εταιρείες είναι η αύξηση του δικού τους κόστους. Σημειώνεται ότι το κόστος ανάπτυξης νέων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου έχει υπερδιπλασιαστεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια.
Αναζητώντας τρόπους βελτίωσης της εικόνας της προσφοράς, ο Γέργκιν επισημαίνει ότι το πρόσφατο μήνυμα, το οποίο έστειλε ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) για τον βαθμό επάρκειας της μελλοντικής προσφοράς δεν έχει να κάνει με τη διαπίστωση ότι δεν υπάρχουν οι πόροι, αλλά με τον πιθανό κίνδυνο να μην προχωρήσουν οι απαιτούμενες επενδύσεις έγκαιρα, λόγω της αύξησης του κόστους ανάπτυξης και του ότι οι κυβερνήσεις θέτουν περιορισμούς στην πρόσβαση ή αναβάλλουν αποφάσεις.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της CERA, η βασική ανάγκη σε μια περίοδο «πετρελαϊκού σοκ» είναι η ενθάρρυνση έγκαιρων επενδύσεων που θα εκτονώσουν τις πιέσεις, η ενθάρρυνση αποτελεσματικής λήψης αποφάσεων εκ μέρους των χωρών που κατέχουν τους ενεργειακούς πόρους καθώς και η διευκόλυνση πολύπλοκων προγραμμάτων που θα φέρουν επιπρόσθετη προσφορά.