Όπως αναφέρουν οι FT, τα στατιστικά στοιχεία εισαγωγών από τους εμπορικούς εταίρους της Μόσχας δείχνουν ότι, σε όρους όγκου, οι πωλήσεις στο εξωτερικό από τον μεγαλύτερο εξαγωγέα λιπασμάτων στον κόσμο μειώθηκαν μόνο κατά 10% από την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους, σύμφωνα με ανάλυση του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ.
Αυτό συμβαίνει παρά τις προβλέψεις των αναλυτών στο ξέσπασμα του πολέμου τον Φεβρουάριο ότι οι αποστολές θα κατέρρεαν.
Οι εξαγωγές τροφίμων και λιπασμάτων από τη Ρωσία εξαιρούνται από τις δυτικές κυρώσεις προκειμένου να υποστηριχθεί η επισιτιστική ασφάλεια, ειδικά για τις φτωχότερες χώρες. Η Μόσχα αυξάνει τις εξαγωγές της σε χώρες όπως η Ινδία, η Τουρκία και το Βιετνάμ.
«Σαφώς χώρες όπως η Ινδία ήταν οι μεγαλύτεροι ωφελούμενοι [όσον αφορά τις εισαγωγές λιπασμάτων]», δήλωσε ο Josef Schmidhuber του FAO.
Οι Ρώσοι και οι αξιωματούχοι της ΕΕ ανησυχούν ότι ορισμένοι αγοραστές και οι τράπεζες και οι ασφαλιστές τους επιβάλλονταν στους εαυτούς τους και απέφευγαν να αγοράζουν προϊόντα από τη Ρωσία.
Η ΕΕ διευκρίνισε τον περασμένο μήνα την εξαίρεση από τις κυρώσεις για τη ρωσική γεωργία και τις εξαγωγές λιπασμάτων μετά από ισχυρισμούς μεταξύ κρατών μελών της ΕΕ ότι μερικές φορές οι αποστολές αναστέλλονταν λόγω ανησυχιών για πιθανή εμπλοκή ρωσικών εταιρειών ή ιδιωτών που έχουν επιβληθεί κυρώσεις.
Η ΕΕ εισήγαγε νέες εξαιρέσεις που επιτρέπουν σε μεμονωμένα κράτη μέλη της ΕΕ να ξεπαγώσουν τα χρήματα των υπό κυρώσεις ατόμων που εμπλέκονταν στους ρωσικούς τομείς λιπασμάτων και γεωργικών προϊόντων.
Διεθνείς τιμές Οι τιμές των λιπασμάτων άρχισαν να αυξάνονται ακόμη και πριν από τον πόλεμο, καθώς η Ρωσία περιόρισε τις προμήθειες φυσικού αερίου, της κύριας πρώτης ύλης για τα αζωτούχα λιπάσματα. Οι τιμές για την ποτάσα, ένα άλλο σημαντικό λίπασμα, εκτινάχθηκαν όταν οι δυτικές κυβερνήσεις επέβαλαν κυρώσεις στη Λευκορωσία, έναν από τους κορυφαίους παραγωγούς του θρεπτικού συστατικού των καλλιεργειών, αφού το Μινσκ κατέστειλε τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις.
Η απότομη αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου μετά τη ρωσική εισβολή οδήγησε σε κλείσιμο εργοστασίων στην Ευρώπη, γεγονός που ανέβασε τις τιμές των αζωτούχων λιπασμάτων, τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για την παραγωγή και την ποιότητα της παραγωγής τροφίμων.
Ωστόσο, η Ρωσία είναι απίθανο να συνεχίσει να επωφελείται από τις υψηλότερες τιμές φέτος. Οι πρόσφατες μειώσεις στις τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη, χάρη στον θερμότερο από τον κανονικό καιρό, οδήγησαν σε χαμηλότερες τιμές των λιπασμάτων, με τους παραγωγούς στην περιοχή να αυξάνουν την παραγωγή τους.
«Αυτό σημαίνει ότι οι εισαγωγές από τις χώρες της ΕΕ θα μειωθούν σημαντικά και είναι καλά νέα για τους αγρότες σε όλο τον κόσμο», δήλωσε ο Schmidhuber.
Οι ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου έχουν πλέον μειωθεί σε επίπεδα που δεν είχαν παρατηρηθεί πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
«Η ευρωπαϊκή παραγωγή είναι κερδοφόρα και οι παραγωγοί συνεχίζουν να παράγουν λιπάσματα», δήλωσε ο Chris Lawson, επικεφαλής λιπασμάτων στη συμβουλευτική CRU. «Τα παγκόσμια αποθέματα αζώτου είναι άφθονα και αναμένουμε συνεχείς μειώσεις στις τιμές των φωσφορικών αλάτων και της ποτάσας», πρόσθεσε για τα τρία βασικά θρεπτικά συστατικά.
Οι αποστολές σιτηρών έχουν επίσης επιστρέψει στα προπολεμικά επίπεδα. Ο όγκος των σιτηρών, συμπεριλαμβανομένου του σιταριού και του καλαμποκιού, που αποστέλλονται κατά τους τελευταίους τρεις μήνες του 2022 αυξήθηκε κατά 21 τοις εκατό σε σχέση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας παρακολούθησης σκαφών Sea/.
Ένα εμπόρευμα που δεν έχει δει ανάκαμψη στις εξαγωγές είναι η αμμωνία, μια πρώτη ύλη για αζωτούχα λιπάσματα, λόγω του κλεισίματος ενός αγωγού μέσω της Ουκρανίας. Η Ρωσία αντιπροσωπεύει περίπου το 12 τοις εκατό της παγκόσμιας εξαγωγικής αγοράς αμμωνίας και τα στοιχεία του FAO δείχνουν ότι οι ρωσικές εξαγωγές της χημικής ουσίας, η οποία χρησιμοποιείται επίσης σε βιομηχανίες όπως τα πλαστικά και τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, μειώθηκαν κατά 76% κατ' όγκο τους πρώτους εννέα μήνες του έτους, 2022 σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους.
Η συμφωνία για τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας μεταξύ Μόσχας και Κιέβου, με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ και ανανεώθηκε τον Νοέμβριο, περιελάμβανε δέσμευση για επανεκκίνηση των ρωσικών εξαγωγών αμμωνίας με την επαναλειτουργία του αγωγού. Οι ρωσικές εταιρείες λιπασμάτων και οι επενδυτές, συμπεριλαμβανομένου των κυρώσεων, του Ρώσου δισεκατομμυριούχου λιπασμάτων Ντμίτρι Μαζεπίν, ζητούν επανάληψη των αποστολών, αν και η πρόσφατη πτώση των διεθνών τιμών των αζωτούχων λιπασμάτων αποδυναμώνει τον επείγοντα χαρακτήρα, είπαν οι αναλυτές.