Νευρικότητα στις Αγορές Ενέργειας - Οι Αιτίες για το Χάσμα Τιμών Χονδρικής Ρεύματος σε Ευρώπη και Ελλάδα

Νευρικότητα στις Αγορές Ενέργειας - Οι Αιτίες για το Χάσμα Τιμών Χονδρικής Ρεύματος σε Ευρώπη και Ελλάδα
του Γιώργου Ατσαλάκη
Δευ, 16 Ιανουαρίου 2023 - 15:40

Παρά την αποκλιμάκωση το τελευταίο διάστημα των τιμών φυσικού αερίου η αγορά, τόσο τους αερίου, όσο και του ρεύματος παραμένει ευμετάβλητη και νευρική και συνάμα απρόβλεπτη. Είναι χαρακτηριστικό ότι τις προηγούμενες μέρες υπήρξε μια δραστικη πτώση των τιμών στον Ολλανδικό Δείκτη TTF που αφορά το αέριο, ωστόσο την Πέμπτη καταγράφηκε μια αναστροφή τάσης. Βέβαια και πάλι σε “προπολεμικά” επίπεδα κινούνται οι τιμές στην ευρωπαϊκή αγορά έχοντας, σε σχέση με τις αντίστοιχες προ μηνός, έχοντας καταγράψει μια πτώση άνω του 50%

Να σημειωθεί ότι δείγμα των αυξομειώσεων το γεγονός ότι μόλις σε μια μέρα, την Τετάρτη, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης αναφοράς υποχώρησαν κατά 7,1% στο TTF, με την τιμή να διαμορφώνεται στα 65,1 ευρώ/MWh. Αντίστοιχα, τα συμβόλαια Μαρτίου έκλεισαν στα 66 ευρώ/MWh και του Απριλίου στα 67,2 ευρώ/MWh. Στη συνέχεια, βέβαια, μόλις σε μία μέρα, την Πέμπτη, κατέγραψαν άνοδο πάνω από 2,8% σε επίπεδα τιμών άνω των 67 ευρώ.

Η ισχυρή προσφορά LNG, αλλά και τα επίπεδα πλήρωσης των αποθηκών, που παρά τη σχετική επιδείνωση του καιρού, δεν έχουν “δει” αλλαγές, επί της ουσίας, της σχετικής στάθμης, έχουν παίξει το ρόλο τους στην αποκλιμάκωση.

Όπως αναφέρει, χαρακτηριστικά, το Bloomberg, οι εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου δεν ατόνησαν από τη μείωση των τιμών του φυσικού αερίου κατά το ήμισυ τον περασμένο μήνα, καθώς η ζήτηση στην Ασία παραμένει πεσμένη. Αυτό παρέχει ένα δίχτυ ασφαλείας έναντι των εκτιμήσεων για ψυχρότερες από τις συνηθισμένες συνθήκες στο Ηνωμένο Βασίλειο, στις Σκανδιναβικές χώρες και σε μέρη της νοτιοδυτικής Ευρώπης.

Όπως αναφέρεται το LNG ήταν κρίσιμο για την περιοχή για να καλύψει το κενό που άφησε η Ρωσία από τις βαθιές περικοπές στον ανεφοδιασμό μέσω αγωγών μετά την εισβολή στην Ουκρανία πέρυσι. Ενώ πριν από μερικές εβδομάδες έγινε πιο κερδοφόρο για τους παρόχους των ΗΠΑ να πωλούν στην Ασία, αυτό το premium δεν έχει παρασύρει φορτία μακριά από την Ευρώπη. Μια άνοδος της ζήτησης στην Ασία, που ειδικά σε ό,τι αφορά την Κίνμα, αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο ύφεσης, θα μπορούσε, όμως,  να επηρεάσει την ισορροπία.

Κυριαρχεί στο LNG

Να σημειωθεί ότι πως προκύπτει από τα στοιχεία του Green Tank, οι εισαγωγές LNG μέσω της Ρεβυθούσας αυξήθηκαν κατά 54% σε σχέση με το 2021, ενώ τον Δεκέμβριο κατέλαβαν την πρώτη θέση στις συνολικές εισαγωγές αερίου, με μερίδιο 72%.

Γενικότερα, όπως προκύπτει από το «παρατηρητήριο» για τις τάσεις στην κατανάλωση και τις εισαγωγές αερίου – Δεκέμβριος 2022 με βάση τα τελευταία διαθέσιμα δεδομένα του ΔΕΣΦΑ στους πέντε πρώτους μήνες (Αύγουστος-Δεκέμβριος) της οκτάμηνης περιόδου μείωσης της κατανάλωσης ορυκτού αερίου που έθεσε η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ελλάδα βρίσκεται στο -18.2% σε σχέση με τον μέσο όρο πενταετίας, υπερβαίνοντας έτσι τον ευρωπαϊκό στόχο του -15%, και στο -31% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2021. Παρά τη μικρή αύξηση των εισαγωγών ρωσικού αερίου τον Δεκέμβριο, το 2022 έκλεισε με μείωση κατά 68.3% των ρωσικών εισαγωγών σε σχέση με το 2021.

Προβλέψεις

Στο μεταξύ, σύμφωνα με την τεχνική ανάλυση της Credit Suisse, η τιμή των 77,4 ευρώ που έχει διασπαστεί καθοδικά αφορά ένα ισχυρό σημείο στήριξης.

Στην παρούσα φάση, η ζώνη στην οποία έχει προσεγγίσει η καθοδική πορεία της τιμής, δηλαδή η περιοχή 62,5 ευρώ – 66 ευρώ αποτελεί ένα πολύ βασικό επίπεδο στήριξης για την πορεία της τιμής του συμβολαίου TTF που αντιστοιχεί στα χαμηλά, σε σχέση με το α΄6μηνο του 2021 και το ξεκίνημα του 2022.

Σύμφωνα με την τεχνική ανάλυση της Credit Suisse, αν διασπαστεί το επίπεδο αυτό, τότε η καθοδική τάση θα επιταχυνθεί με στόχο να προσεγγίσει τα υψηλά της περιόδου 2018-2020 που αντιστοιχούν στην ζώνη 28,6 – 29,7 ευρώ.

Δηλαδή, η τιμή του φυσικού αερίου θα επιστρέψει σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα, δηλαδή αυτά που αντιστοιχούν στα προ της κρίσης. Βέβαια, οι προβλέψεις παραπέμπουν σε ένα δύσκολο δεύτερο τρίμηνο του έτους, όταν ανάλογα με τα κενά στα αποθέματα θα πρέπει να καλυφθούν με προμήθειες νέων ποσοτήτων.

Το ρεύμα

Στο μεταξύ παρά την πτώση παραμένουν ιδιαίτερα αυξημένες στην Ελλάδα οι χονδρεμπορικές τιμές ρεύματος στην Ελλάδα σε σχέση με την Ευρώπη. Η μέση τιμή στην Προημερήσια Αγορά του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας για τον Ιανουάριο διαμορφώνεται πέριξ των 221 ευρώ/MWh όντας η υψηλότερη στην Ευρώπη. Η δεύτερη ακριβότερη χώρα είναι η -συζευγμένη με την Ελλάδα- Ιταλία με μέση τιμή για τον Ιανουάριο περίπου στα 177 ευρώ/MWh, ενώ σε όλες τις υπόλοιπες χώρες διαμορφώνονται τιμές περίπου από 52 (Φινλανδία) έως 186 ευρώ/MWh (Βουλγαρία).

Στην Ελλάδα, η απουσία επαρκών διασυνδέσεων για αύξηση των εισαγωγών ρεύματος σε ανταγωνιστική τιμή, αλλά και η τιμολόγηση των μονάδων αερίου με βάση τα κόστη του προηγούμενου μήνα, όπως καταγράφονται στον Δεικτη TTF, αλλά και η μεγάλη συμμετοχή αερίου στο μίγμα έχει οδηγήσει σε αυτές τις αποκλίσεις τιμής στη χονδρεμπορική αγορά σε σχέση με την Ευρώπη. Βέβαια, οι μειωμένες τιμές αερίου για το δεύτερο 15ήμερο Δεκεμβρίου κι εντεύθεν αναμένεται να αποτυπωθούν στα τιμολόγια λιανικής του Φεβρουαρίου που θα ανακοινωθούν από τους προμηθευτές στις 20 Ιανουαρίου. Έτσι από τις τιμές των προμηθευτών Ιανουαρίου που κινήθηκαν από τα 0,358 ευρώ/MWh έως και 0,489 ευρώ/MWh για καταναλώσεις έως 500 KWh το μήνα, αναμένεται να “πέσουμε” σημαντικά, εφόσον βέβαια, συνεχιστεί η ίδια τάση.

Ανεβαίνει το πετρέλαιο

Στο μεταξύ ανοδικά κινείται το πετρέλαιο εσχάτως με την ανατίμηση σε περίοδο μηνός να ειναι κοντα στο 2,50% (μπρεντ). Σε εβδομαδιαία βάση έχει “πάρει” πάνω από 5%. Κι αυτό την ώρα που κλειδί για τις τιμές θα είναι το άνοιγμα της οικονομίας της Κίνας μετά τις γιορτές για το κινεζικό νέο έτος, με βάση όσα είπε ο παγκόσμιος επικεφαλής έρευνας εμπορευμάτων της Goldman Sachs, Τζεφ Κάρι, ο οποίος δεν αποκλείει να φτάσει η τιμή του μαύρου χρυσού και στα 110 δολάρια.  

Συγκεκριμένα, μιλώντας ο αναλυτής στο Bloomberg για τις τιμές των εμπορευμάτων και δη του αργού πετρελαίου,  είπε χαρακτηριστικά ότι το πετρέλαιο είναι «το καλύτερο παιχνίδι επανέναρξης». Όπως εξήγησε εάν ανακάμψει η κίνηση αεροπλάνων, τρένων και αυτοκινήτων, αναμένεται μεγάλη αύξηση στη ζήτηση πετρελαίου.  Σύμφωνα με τον ίδιο, το Brent θα μπορούσε να φτάσει και στα 110 δολάρια το βαρέλι μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2023 εάν η Κίνα και άλλες ασιατικές οικονομίες επιστρέψουν στην κανονικότητα μετά τους μακροχρόνιους περιορισμούς για την πανδημία.