Τα στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών που δημοσιεύουν οι Financial Times δείχνουν ότι στο δεκάμηνο του 2022 οι ρωσικές εξαγωγές λιπασμάτων έκαναν άλμα 70%, στα 16,7 δισ. δολάρια, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2021. Την ίδια ώρα τα στατιστικά στοιχεία των εισαγωγών από τους εμπορικούς εταίρους της Μόσχας δείχνουν ότι, σε όρους όγκου, οι πωλήσεις στο εξωτερικό από τον μεγαλύτερο εξαγωγέα λιπασμάτων στον κόσμο μειώθηκαν μόνο κατά 10% συγκριτικά με την προηγούμενη χρονιά.
Οι μεγάλοι ωφελημένοι
Τα στοιχεία αυτά του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO) διαψεύδουν τις προβλέψεις των αναλυτών, που αμέσως μετά την εισβολή στην Ουκρανία προεξοφλούσαν ότι οι ρωσικές εξαγωγές θα κατέρρεαν. Εν μέρει αυτό συμβαίνει επειδή οι εξαγωγές τροφίμων και λιπασμάτων από τη Ρωσία εξαιρούνται από τις δυτικές κυρώσεις προκειμένου να μην απειληθεί η επισιτιστική ασφάλεια, ειδικά στις φτωχότερες χώρες. Παράλληλα, όμως, η Μόσχα αυξάνει σταθερά τις εξαγωγές της σε χώρες, όπως η Ινδία, η Τουρκία και το Βιετνάμ. «Είναι σαφές πως χώρες όπως η Ινδία ήταν οι μεγαλύτεροι ωφελημένοι σε ό,τι αφορά τις εισαγωγές» λέει στους FT ο εκπρόσωπος του FAO Τζόζεφ Σμιντχάμπερ.
Η Ρωσία πρακτικά ευνοείται και από τη μερική αναδιαμόρφωση του πλαισίου κυρώσεων και των εξαιρέσεων στο οποίο προχώρησε τον περασμένο μήνα η Ε.Ε. Αιτία για τις αλλαγές ήταν οι διαμαρτυρίες κρατών-μελών ότι υπάρχουν περιπτώσεις που τα φορτία γεωργικών προϊόντων δεσμεύονται λόγω υπονοιών για εμπλοκή στη μεταφορά τους ρωσικών εταιρειών ή ιδιωτών που βρίσκονται στις λίστες των κυρώσεων. Τώρα η Ε.Ε. εισήγαγε νέες εξαιρέσεις, που επιτρέπουν σε μεμονωμένα κράτη-μέλη να ξεπαγώσουν τους λογαριασμούς προσώπων που βρίσκονται στη λίστα των κυρώσεων, αλλά δραστηριοποιούνται στους ρωσικούς τομείς λιπασμάτων και γεωργικών προϊόντων.
Οι τιμές των λιπασμάτων είχαν αρχίσει να αυξάνονται πριν ακόμη από την εισβολή στην Ουκρανία, καθώς η Ρωσία είχε ήδη περιορίσει τις ροές του φυσικού αερίου, της κύριας πρώτης ύλης για τα αζωτούχα λιπάσματα.
Οι τιμές για την ποτάσα, ένα από τα πιο σημαντικά λιπάσματα, είχαν ήδη εκτιναχθεί μετά την επιβολή των δυτικών κυρώσεων στη Λευκορωσία, έναν από τους κορυφαίους παραγωγούς παγκοσμίως.
Η έκρηξη των τιμών του φυσικού αερίου μετά τη ρωσική εισβολή οδήγησε σε λουκέτο πολλά εργοστάσια επεξεργασίας λιπασμάτων στην Ευρώπη που αδυνατούσαν να αντεπεξέλθουν στα κόστη παραγωγής - γεγονός που ανέβασε περαιτέρω και κατακόρυφα τις διεθνείς τιμές.
Πάντως, θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο αυτή η άνοδος των τιμών των λιπασμάτων να συνεχίσει να πριμοδοτεί τη Ρωσία και φέτος.
Αυξάνεται η παραγωγή - μειώνονται οι τιμές
Η σταθερή πτώση των τιμών του φυσικού αερίου στην Ευρώπη χάρη στον ήπιο καιρό έχει ήδη οδηγήσει σε αποκλιμάκωση τις τιμές των λιπασμάτων, καθώς και τα εργοστάσια της Ε.Ε. αυξάνουν πια την παραγωγή τους. «Αυτό σημαίνει ότι οι ρωσικές εισαγωγές στις χώρες της Ε.Ε. θα μειωθούν σημαντικά κι αυτό είναι καλό νέο για τους αγρότες σε όλο τον κόσμο» δήλωσε ο Σμιντχάμπερ.
«Η ευρωπαϊκή παραγωγή είναι πια κερδοφόρα» λέει, από την πλευρά του, ο Κρις Λόσον, υπεύθυνος του κλάδου λιπασμάτων στη συμβουλευτική CRU. «Τα παγκόσμια αποθέματα αζώτου είναι άφθονα και αναμένουμε συνεχείς μειώσεις στις τιμές των φωσφορικών αλάτων και της ποτάσας» προσθέτει, επισημαίνοντας ακόμη ότι και οι αποστολές σιτηρών έχουν επίσης επιστρέψει στα προπολεμικά επίπεδα. Ο όγκος των σιτηρών, συμπεριλαμβανομένου του σιταριού και του καλαμποκιού, που αποστέλλονται κατά τους τελευταίους τρεις μήνες του 2022, έχει αυξηθεί κατά 21% σε σχέση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους.
(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ")