Εκ πρώτης όψεως, οι τιμές φαίνεται να πέφτουν, ειδικά αν συγκριθούν με την απότομη άνοδό τους το πρώτο εξάμηνο του 2022. Αξίζει να θυμηθούμε ότι οι πρώτες ανοδικές πιέσεις στις τιμές των ενεργειακών προϊόντων σημειώθηκαν το καλοκαίρι του 2021, καθώς η σταδιακή κατάργηση των περιορισμών σχετικά με τον Covid-19 οδήγησαν σε αυξημένη ζήτηση. Ο σκληρός περυσινός χειμώνας προκάλεσε περαιτέρω αύξηση στη ζήτηση, με τις τιμές του φυσικού αερίου να ξεπερνούν κατά πολύ τα συνηθισμένα επίπεδα των 15 με 20 ευρώ ανά MWh και να φθάνουν στα 100 ευρώ/MWh και άνω μέχρι το τέλος Ιανουαρίου 2022. Και στη συνέχεια, στις 24 Φεβρουαρίου, ήρθε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, κάνοντας τα πράγματα πολύ χειρότερα, καθώς η Μόσχα εγκατέλειψε όλα τα προσχήματα και προχώρησε στην ανοιχτή εργαλειοποίηση του εφοδιασμού και του εμπορίου φυσικού αερίου. Οι ελλείψεις φυσικού αερίου έγιναν πραγματικότητα και σύντομα είχαμε τη μια κρίση πάνω στην άλλη.
Δεν αποτελεί έκπληξη ότι, όταν οι ευρωπαίοι εισαγωγείς φυσικού αερίου άρχισαν να αναζητούν νέες προμήθειες για την αναπλήρωση των υπόγειων εγκαταστάσεων αποθήκευσης, οι τιμές του φυσικού αερίου έπιασαν «ταβάνι», με τα συμβόλαια συμβόλαιο επόμενου μηνός στο TTF να φτάνουν στα υψηλότερά τους επίπεδα, αγγίζοντας τα 345 €/MWh τον περασμένο Αύγουστο. Παρά αυτές τις εξαιρετικά υψηλές τιμές, οι ευρωπαϊκές εταιρείες ενέργειας κατάφεραν να γεμίσουν πλήρως τις υπόγειες δεξαμενές φυσικού αερίου και έτσι όταν, στη συνέχεια, είχαμε ένα ήπιο φθινόπωρο και ακολούθησε ένας ακόμη πιο ήπιος χειμώνας, με πολύ χαμηλότερη ζήτηση σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές, οι τιμές μπήκαν για τα καλά σε καθοδική πορεία. Οι τιμές χονδρικής στην ηλεκτρική ενέργεια, οι οποίες στην κορύφωση της κρίσης εκτινάχθηκαν πολύ πάνω από τα 600 €/MWh, ακολούθησαν σχεδόν ίδια πορεία, καθώς το φυσικό αέριο ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για τη διαμόρφωσή τους με βάση το target - model που εφαρμόζεται σε όλη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της ΝΑ Ευρώπης.
Με το φυσικό αέριο να διαπραγματεύεται τώρα σε όλη την Ευρώπη στα 50 έως 60 ευρώ ανά MWh και τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ 30 και 170 ευρώ/MWh, έχει δημιουργηθεί μια ψευδαίσθηση ότι έχουν, με κάποιο τρόπο, αποκατασταθεί οι φυσιολογικές συνθήκες της αγοράς. Θα πρέπει, ωστόσο, να διαφωνήσουμε, καθώς το γεωπολιτικό περιβάλλον απέχει πολύ από το να είναι σταθερό και αρκεί μόνο μια κρίση στη Μέση Ανατολή, που θα επηρεάσει μεταξύ άλλων τις προμήθειες LNG από το Κατάρ, για να αντιμετωπίσουμε νέες ελλείψεις εφοδιασμού.
Με την παγκόσμια και ευρωπαϊκή ζήτηση ενέργειας να ανακάμπτει στην μετά – Covid εποχή, όπως μας υπενθυμίζει ο ΙΕΑ στην τελευταία μηνιαία έκθεσή του (βλ. εδώ) για το πετρέλαιο, ο παράγοντας της ζήτησης εξακολουθεί να ασκεί ισχυρή ανοδική πίεση. Σήμερα, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με απόλυτη ασφάλεια, σε ποιο βαθμό η αποκατασταθείσα ζήτηση θα επηρεάσει τις τιμές. Ένα πράγμα είναι σαφές, πάντως, ότι με όλους τους άλλους παράγοντες να παραμένουν σταθεροί, οι τιμές σύντομα θα εισέλθουν σε τροχιά ανόδου και υπό αυτή την έννοια η ενεργειακή κρίση δεν έχει ακόμη τελειώσει. Απλώς κάνει ένα διάλειμμα...