Τα θεμελιώδη δεδομένα σε αυτή την “πράσινη” περίπτωση είναι ότι η χώρα μας μπορεί να βασίσει, ως ένα σημείο, το ενεργειακό μέλλον της στον άφθονο ήλιο, άνεμο και νερό που διαθέτει. Ο Πρωθυπουργός διαβλέπει αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ στα 25 GW έως το 2030 και προβλέπει ότι η Ελλάδα θα έχει γίνει εξαγωγέας “πράσινης” ενέργειας έως τότε. Κάτω από την επιφάνεια της αισιοδοξίας παραμονεύουν, όμως, οι κρίσιμες λεπτομέρειες που συνηθίζουμε να θέτουμε σε δεύτερη μοίρα.
Σε αυτή την περίπτωση, οι κρίσιμες λεπτομέρειες είναι το δίκτυο και η γραφειοκρατία. Η Ελλάδα υπολείπεται σαφώς σε υποδομές και επενδύσεις, παρά τις προσπάθειες που καταβάλλονται τα τελευταία χρόνια από την παρούσα διακυβέρνηση της χώρας. Πασχίζει, ακόμη, φιλότιμα να διορθώσει, στο βαθμό που επιτρέπει η διάρθρωση της εσωτερικής αγοράς, το ζήτημα της επιτάχυνσης και απλοποίησης των διαδικασιών για την απελευθέρωση χώρου για τις ΑΠΕ.
Ο Υπουργός Σκρέκας προανήγγειλε, το περασμένο καλοκαίρι, επενδύσεις άνω των 10 δισ. ευρώ έως το 2030 για την αναβάθμιση του ηλεκτρικού δικτύου και την αύξηση του λεγόμενου “ηλεκτρικού χώρου” προκειμένου να υποδεχτεί την πληθώρα νέων έργων ΑΠΕ που απορρίπονται, η μπαίνουν στον “πάγο”, εξαιτίας της αδυναμίας να συνδεθούν με το δίκτυο του ΑΔΜΗΕ και του ΔΕΔΔΗΕ. Το επικαιροποιημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) που παρουσιάστηκε πρόσφατα από τον Υπουργό ΠΕΝ προβλέπει πολύ φιλόδοξους στόχους για τη διείσδυση των ΑΠΕ οι οποίες προϋποθέτουν μιαν άνευ προηγουμένου, για τα ελληνικά δεδομένα, ανάπτυξη δικτύων.
Τα νούμερα είναι αποκαλυπτικά. Για την περίοδο 2018-2021 είχαν επιλεγεί να κατασκευαστούν, μέσα από τις διαγωνιστικές διαδικασίες της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ), έργα ηλιακής ισχύος της τάξης των 1.426 MW. Από αυτά, στο τέλος του περασμένου έτους λειτουργούσαν μόλις ένα 30%, ή κάτι παραπάνω από 426 MW, ακριβώς, εξαιτίας των γραφειοκρατικών φραγμών. Η αναποτελεσματικότητα και η αδυναμία, διαχρονικά, του δημοσίου τομέα και των κυβερνητικών υπηρεσιών να ανταποκριθούν στις σύγχρονες ανάγκες αλλοιώνουν το αφήγημα για φθηνότερη ενέργεια που θα άμβλυνε τις επιπτώσεις των υψηλών τιμών στην ενέργειας για όλους τους Έλληνες καταναλωτές και την εθνική οικονομία, ενώ θα ενίσχυε οριστικά και αμετάκλητα το μέγα ζητούμενο των ημερών: την ενεργειακή μας ανεξαρτησία. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΕΤΑΕΝ, αν και το 2022 έκλεισε για την αιολική ενέργεια με θετικό πρόσημο, εν τούτοις, η ετήσια ανάπτυξη ύψους 5,2% είναι σαφώς μειωμένη σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια και κυρίως, τονίζεται, σε σχέση με εκείνη που χρειάζεται η χώρα.
Το πόσο κρίσιμες θεωρούνται τα έργα ανάπτυξης ηλεκτρικών δικτύων αποτυπώνονται και στα 77 δισ. δολάρια που σκοπεύει να επενδύσει αυτό το χρόνο, η Κίνα.
Η προσήλωση και η επιμονή με την οποία υπερασπίζεται, από το 2019, τις “πράσινες” φιλοδοξίες της η Κυβέρνηση είναι αξιοθαύμαστες. Το εάν τα καταφέρει τελικά να τις υλοποιήσει θα εξαρτηθεί από τους παράγοντες που επισημάνθηκαν, αλλά και από ορισμένους άλλους, που αυτή την στιγμή να μην είναι, ενδεχομένως, λιγότερο προφανείς.
Ένας εξ αυτών να αφορά και να συνδέεται άμεσα ή έμμεσα με την κρίση στην Ουκρανία και την «απαλλοτρίωση» από τους Ρώσους εισβολείς του 63% των κοιτασμάτων άνθρακα της χώρας, του 11% των κοιτασμάτων πετρελαίου, το 20% των κοιτασμάτων φυσικού αερίου, του 42% των μετάλλων και του 33% των κοιτασμάτων σπάνιων γαιών και άλλων κρίσιμων ορυκτών, συμπεριλαμβανομένου του λιθίου. Η αξία των κλοπιμαίων ξεπερνά τα 12 τρισεκατομμύρια δολάρια σύμφωνα με δημοσίευμα της odessa-journal.com.
Υπ΄αυτή την έννοια, το πόσο η αισιοδοξία ότι η μεγάλη στροφή στις ΑΠΕ θα αποδειχτεί φθηνότερη και ασφαλέστερη επιλογή, από γεωπολιτικής και οικονομικής άποψης, μέλλει να αποδειχτεί.