Αξιωματούχοι από τις δύο χώρες πραγματοποίησαν διερευνητικές συναντήσεις πριν από την πρόσφατη συνάντηση της Ομάδας Εργασίας του Συμβουλίου Συνεργασίας ΗΠΑ-Περσικού Κόλπου για την άμυνα και την ασφάλεια στο Ριάντ, δήλωσαν έξι άτομα, ζητώντας να μην κατονομαστούν καθώς οι συνομιλίες είναι ιδιωτικές. Περαιτέρω εμπλοκή αναμένεται να πραγματοποιηθεί στην Πράγα για να συμπέσει με τη Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια αυτό το Σαββατοκύριακο, είπαν τρία από τα άτομα.
"Πιστεύουμε ότι η ενσωμάτωση άλλων περιοχών και η έναρξη να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι με το Ισραήλ είναι προς το συμφέρον της σταθερότητας και της ασφάλειας στην περιοχή", δήλωσε στο Ριάντ τη Δευτέρα η αναπληρώτρια βοηθός υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ για τη Μέση Ανατολή, Ντάνα Στρούλ.
Η επούλωση του ιστορικού ρήγματος μεταξύ του μεγάλου συμμάχου των ΗΠΑ Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας, της μεγαλύτερης οικονομίας της Μέσης Ανατολής, θα αποτελούσε σημαντική αναδιάταξη της περιφερειακής πολιτικής. Ωστόσο, μια πλήρης επανεκκίνηση των σχέσεων μπορεί να στηριχθεί σε μια συμφωνία που σχετίζεται με το δημοσίως διατυπωμένο και επί μακρόν διατηρούμενο αίτημα της Σαουδικής Αραβίας για τη δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους, είπαν ορισμένοι από τους ανθρώπους.
Αυτό φαίνεται λιγότερο πιθανό από ποτέ. Και αυτό λόγω της κλιμάκωσης της βίας μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων μετά την επιστροφή στην εξουσία του πρωθυπουργού Βενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος κέρδισε τις εκλογές ως επικεφαλής ενός ακροδεξιού συνασπισμού στα τέλη του περασμένου έτους.
Άλλες συνθήκες
Ωστόσο, η Σαουδική Αραβία μπορεί να έχει και άλλες προϋποθέσεις, κυρίως μια διευρυμένη και ανανεωμένη δέσμευση της Ουάσινγκτον να βοηθήσει στην καταπολέμηση του Ιράν, ανέφεραν αναλυτές. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ και έξι κράτη του Κόλπου χαρακτήρισαν από κοινού την Πέμπτη την Τεχεράνη αυξανόμενη απειλή για την περιφερειακή ασφάλεια και ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν έχει καταστήσει τη στενότερη ενσωμάτωση του Ισραήλ στην περιοχή προτεραιότητα για την αποφυγή συγκρούσεων και τη συγκράτηση των τιμών του πετρελαίου.
Το Ριάντ διεξάγει ταυτόχρονα διάλογο με το Ιράν με τη μεσολάβηση του Ιράκ για να προσπαθήσει να αντιμετωπίσει κοινά σημεία σύγκρουσης.
"Έχουν συνεχώς επαφές, επιταχυνόμενες σε έναν βαθμό, αν και δεν θα το υπερβάλλω", δήλωσε ο Εχούντ Γιάρι, διεθνής συνεργάτης του Ινστιτούτου της Ουάσινγκτον με έδρα το Ισραήλ, αναφερόμενος στη Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ. Οι δύο πλευρές έχουν "αρκετά βολικές γραμμές επικοινωνίας σε θέματα πληροφοριών και αεράμυνας".
Το γραφείο του πρωθυπουργού και το υπουργείο Εξωτερικών του Ισραήλ αρνήθηκαν να σχολιάσουν, όπως και το υπουργείο Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας.
Εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών παρέπεμψε στις κυβερνήσεις της Σαουδικής Αραβίας και του Ισραήλ για πληροφορίες σχετικά με τις τελευταίες συνομιλίες τους, αλλά πρόσθεσε ότι η Ουάσινγκτον υποστηρίζει "την οικοδόμηση δεσμών μεταξύ περιφερειακών εταίρων ως απαραίτητη για την ευημερία, την ειρήνη και τη σταθερότητα της περιοχής".
Σχετικά με το αίτημα της Σαουδικής Αραβίας για νέες δεσμεύσεις ασφαλείας και στρατιωτικές δεσμεύσεις από τις ΗΠΑ ως τίμημα για την εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ, ο εκπρόσωπος δήλωσε ότι η Ουάσιγκτον "εργάζεται με τους Σαουδάραβες εταίρους μας για την ενίσχυση των κοινών προτεραιοτήτων σε μια σχέση που προωθεί μια πιο σταθερή, ευημερούσα και ολοκληρωμένη Μέση Ανατολή".
Μια πιθανή συμμαχία μεταξύ του Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας θα ερχόταν μετά την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων της πρώτης χώρας με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν, το Μαρόκο και το Σουδάν σε μια σειρά συμφωνιών που διαμεσολάβησε η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ το 2020, οι οποίες είναι πλέον γνωστές ως Συμφωνίες του Αβραάμ. Έκτοτε, το εμπόριο έχει ανθίσει και οι αμυντικές εξαγωγές του Ισραήλ προς τις χώρες αυτές έφθασαν σχεδόν τα 800 εκατομμύρια δολάρια το 2021.
Η συμφωνία με το Σουδάν έχει έκτοτε κολλήσει, αλλά οι συνομιλίες φαίνεται να έχουν ανακτήσει δυναμική μετά την επίσκεψη του Ισραηλινού υπουργού Εξωτερικών Έλι Κόεν στο Χαρτούμ νωρίτερα αυτό το μήνα. Αυτό είναι απίθανο να έχει συμβεί χωρίς την έγκριση του Ριάντ, το οποίο παρέχει εδώ και καιρό οικονομική στήριξη στο Χαρτούμ και διατηρεί ιστορικούς και πολιτιστικούς δεσμούς.
Υπήρξαν και άλλες ενδείξεις για μια θερμότερη σχέση μεταξύ του Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας. Λίγο πριν ορκιστεί πρωθυπουργός τον Δεκέμβριο, ο Νετανιάχου παραχώρησε συνέντευξη στον σαουδαραβικής ιδιοκτησίας τηλεοπτικό σταθμό Al-Arabiya, στην οποία χαρακτήρισε την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ του πλειοψηφικού εβραϊκού και του μουσουλμανικού κράτους "ένα κβαντικό άλμα" που θα "αλλάξει την περιοχή μας με τρόπους που είναι αδιανόητοι".
Η Σαουδική Αραβία έχει αρχίσει να επιτρέπει σε πτήσεις που προέρχονται από το Ισραήλ και έχουν προορισμό την Ασία και την Αυστραλία να διέρχονται από τον εναέριο χώρο της χώρας, σε κάτι που θεωρήθηκε νίκη για τον Μπάιντεν. Και οι αξιωματούχοι του στρατού και των μυστικών υπηρεσιών της Σαουδικής Αραβίας και του Ισραήλ συναντώνται συχνότερα από τότε που το Ισραήλ συμπεριλήφθηκε στην περιοχή ευθύνης της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ που περιλαμβάνει τα αραβικά κράτη του Κόλπου.
Αντιμετώπιση του Ιράν
Η ενθάρρυνση της Σαουδικής Αραβίας και άλλων κρατών του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου να μοιράζονται περισσότερες πληροφορίες και να ενσωματώνουν την αεροπορική και πυραυλική άμυνα και τη θαλάσσια ασφάλεια μεταξύ τους και με τις ΗΠΑ ήταν κεντρικός στόχος των συνομιλιών που πραγματοποιήθηκαν στο Ριάντ αυτή την εβδομάδα. Αυτό θα βοηθούσε στην αντιμετώπιση του Ιράν, το οποίο έχει υποστηρίξει την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Ο Τζον Άλτερμαν, διευθυντής του Προγράμματος Μέσης Ανατολής στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών, ο οποίος ταξιδεύει συχνά στο Ριάντ για να συναντηθεί με Σαουδάραβες αξιωματούχους, δήλωσε ότι ενώ υπάρχει "βαθιά ταύτιση στις αντιλήψεις περί απειλών μεταξύ των Ισραηλινών και των Σαουδαράβων και άλλων αραβικών κυβερνήσεων του Κόλπου", όταν πρόκειται για το Ιράν, αυτό από μόνο του δεν είναι αρκετό για να αποτελέσει τη βάση της σαουδαραβικής-ισραηλινής εξομάλυνσης.
Ο Σαουδάραβας πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν μπορεί επίσης να κινδυνεύει με εξομάλυνση με το Ισραήλ ως ένας τρόπος για να βελτιώσει τις σχέσεις με τις ΗΠΑ, δήλωσε ο Άλτερμαν, ενώ ο Νετανιάχου μπορεί να το συζητήσει για να αποπροσανατολίσει από τα προβλήματα στο εσωτερικό.
(από capital.gr)