Σήμερα, στον ενεργειακό τομέα οφείλεται περίπου το 40% των συνολικών εκπομπών μεθανίου που αποδίδονται στην ανθρώπινη δραστηριότητα, με πρώτο τον τομέα της γεωργίας. Το μεθάνιο ευθύνεται για περίπου το 30% της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας από τη Βιομηχανική Επανάσταση και εντεύθεν. Το εν λόγω αέριο διαχέεται ταχύτερα από το διοξείδιο του άνθρακα, αλλά είναι πολύ πιο ισχυρό αέριο θερμοκηπίου κατά τη σύντομη διάρκεια ζωής του.
Όπως τονίζει ο ΙΕΑ, η μείωση των εκπομπών μεθανίου είναι ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους περιορισμού της υπερθέρμανσης του πλανήτη και βελτίωσης της ποιότητας του αέρα βραχυπρόθεσμα. Η φετινή έκθεση περιλαμβάνει επίσης τις εκπομπές μεθανίου από τα ανθρακωρυχεία και μέτρα για τη μείωση τους στο μισό.
Οι εκπομπές μεθανίου μόνο από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο θα μπορούσαν να μειωθούν κατά 75% με τις υπάρχουσες τεχνολογίες, όπως τονίζεται το νέο Global Methane Tracker, υπογραμμίζοντας την έλλειψη δράσης της βιομηχανίας σε ένα ζήτημα που συχνά έχει πολύ μικρό κόστος αντιμετώπισης. Πραγματικά, σύμφωνα με την έκθεση, λιγότερο από το 3% των εσόδων που συγκεντρώθηκαν από εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου παγκοσμίως πέρυσι θα απαιτούνταν για να πραγματοποιηθούν οι επενδύσεις ύψους 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε τεχνολογίες που απαιτούνται για να επιτευχθεί αυτή η μείωση.
Όπως δήλωσε ο Εκτελεστικός Διευθυντής του Οργανισμού, Fatih Birol: «Το νέο μας Global Methane Tracker δείχνει ότι σημειώνεται κάποια πρόοδος, αλλά και ότι οι εκπομπές εξακολουθούν να είναι πολύ υψηλές και δεν μειώνονται αρκετά γρήγορα – ειδικά καθώς οι περικοπές μεθανίου είναι μεταξύ των φθηνότερων επιλογών για τον περιορισμό της βραχυπρόθεσμης υπερθέρμανσης του πλανήτη. Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία». Επίσης, πρόσθεσε ότι η έκρηξη στους αγωγούς Nord Stream πέρυσι απελευθέρωσε τεράστια ποσότητα μεθανίου στην ατμόσφαιρα, αλλά οι κανονικές εργασίες πετρελαίου και φυσικού αερίου σε όλο τον κόσμο απελευθερώνουν την ίδια ποσότητα μεθανίου με την έκρηξη αυτή κάθε μέρα.
Η διακοπή κάθε είδους μη επείγουσας ανάφλεξης και εξαέρωσης μεθανίου αποτελεί το πιο σημαντικό μέτρο που μπορούν να λάβουν οι χώρες για να περιορίσουν τις εκπομπές. Περίπου 260 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) μεθανίου χάνονται σήμερα στην ατμόσφαιρα κάθε χρόνο από τις εργασίες πετρελαίου και φυσικού αερίου. Τα τρία τέταρτα αυτού θα μπορούσαν να δεσμευθούν και να διατεθούν στην αγορά χρησιμοποιώντας δοκιμασμένες πολιτικές και τεχνολογίες. Το δεσμευμένο μεθάνιο θα ξεπερνούσε τις συνολικές ετήσιες εισαγωγές φυσικού αερίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τη Ρωσία πριν από την εισβολή στην Ουκρανία.
Οι δορυφόροι παρέχουν μια ολοένα σαφέστερη εικόνα των εκπομπών μεθανίου και αυξάνουν σημαντικά τη γνώση του κόσμου για τις πηγές των εκπομπών. Το Global Methane Tracker του IEA ενσωματώνει τα πιο πρόσφατα ευρήματά τους μαζί με δεδομένα από άλλες επιστημονικές καμπάνιες μετρήσεων. Μόνο το 2022, περισσότερα από 500 συμβάντα υπερεκπομπών εντοπίστηκαν από δορυφόρους από επιχειρήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου και άλλα 100 παρατηρήθηκαν σε ανθρακωρυχεία.
«Η ανεξέλεγκτη απελευθέρωση μεθανίου στην παραγωγή ορυκτών καυσίμων είναι ένα πρόβλημα που μερικές φορές περνά κάτω από τα ραντάρ στη δημόσια συζήτηση», είπε ο Δρ Birol. «Δυστυχώς, δεν είναι νέο ζήτημα και οι εκπομπές παραμένουν πεισματικά υψηλές. Πολλές εταιρείες είδαν τεράστια κέρδη πέρυσι μετά από μια ταραγμένη περίοδο για τις διεθνείς αγορές πετρελαίου και φυσικού αερίου εν μέσω της παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης. Οι παραγωγοί ορυκτών καυσίμων πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να παρέμβουν – και οι δύο πρέπει να το κάνουν γρήγορα».
Η έκθεση υπογραμμίζει τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους περιορισμού των εκπομπών μεθανίου από τα ανθρακωρυχεία πέραν της μείωσης της κατανάλωσης άνθρακα. Η εφαρμογή μέτρων περιορισμού θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα, ιδίως δεδομένου του κινδύνου να παραμείνει υψηλή η ζήτηση άνθρακα τα επόμενα χρόνια. Ο ΙΕΑ έχει αναπτύξει έναν νέο ρυθμιστικό οδικό χάρτη και μία εργαλειοθήκη για να καθοδηγήσει τις ενέργειες των υπευθύνων χάραξης πολιτικής και τις εταιρείες που επιδιώκουν να μειώσουν τις εκπομπές μεθανίου από ανθρακωρυχεία. Αυτό συμπληρώνει τις σχετικές δημοσιεύσεις για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο που κυκλοφόρησαν τα προηγούμενα χρόνια, οι οποίες παρέχουν τις γενικές κατευθύνσεις στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τις ρυθμιστικές αρχές που επιθυμούν να αναπτύξουν νέους και αποτελεσματικούς κανονισμούς για το μεθάνιο.
Η Παγκόσμια Δέσμευση για το Μεθάνιο, που εγκαινιάστηκε τον Νοέμβριο του 2021 στη Διάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή COP26 στη Γλασκώβη, σηματοδότησε ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός φέρνοντας σε επαφή τις κυβερνήσεις σε αυτό το θέμα. Η Δέσμευση έχει τώρα συγκεντρώσει περίπου 150 συμμετέχοντες που έχουν συλλογικά δεσμευτεί να μειώσουν τις εκπομπές μεθανίου από ανθρώπινες δραστηριότητες κατά 30% έως το 2030. Αυτό περιλαμβάνει εκπομπές από τη γεωργία, τον ενεργειακό τομέα και άλλες πηγές. Οι χώρες που έχουν ενταχθεί στη δέσμευση αντιπροσωπεύουν επί του παρόντος το 55% των συνολικών εκπομπών μεθανίου από ανθρώπινες δραστηριότητες και περίπου το 45% του μεθανίου από τις εργασίες ορυκτών καυσίμων. Όπως τονίζει ο ΙΕΑ, θα είναι κρίσιμο για όσες χώρες συμμετέχουν να διαμορφώσουν ρεαλιστικές στρατηγικές και μέτρα για τη μείωση των δικών τους εκπομπών και να συνεργαστούν με όσες δεν έχουν ακόμη ενταχθεί στη Δέσμευση.
Κατεβάστε εδώ το Global Methane tracker του ΙΕΑ
Κατεβάστε την έκθεση του ΙΕΑ Driving Down Coal Mine Methane Emissions