Μέχρι τώρα επικρατούσε στην Ελλάδα κλίμα σχετικής βεβαιότητος. Ο καθένας περίπου ήξερε τί θα του ξημερώση αύριο. Σήμερα αυτό έχει αλλάξει. Ο τόπος έχει εισέλθει σε περίοδο μεγάλης αβεβαιότητος, η οποία οφείλεται τόσο σε εξωγενείς όσο και σε εσωτερικούς παράγοντες. Επικρατεί αβεβαιότης γιά την παγκόσμια οικονομία που διέρχεται σοβαρή κρίση. Επικρατεί αβεβαιότης γιά την πορεία της ελληνικής οικονομίας που εμφανίζεται αθωράκιστη έναντι των διεθνών εξελίξεων. Επικρατεί αβεβαιότης ακόμη και γιά τις τυχόν πολιτικές εξελίξεις.
Πετρέλαιο-τρόφιμα
Η διεθνής οικονομική κρίσις δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας γιά το μέλλον. Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε πλήρη ανακατάταξη.
Ανατρέπονται ισορροπίες που ήσαν παγιωμένες επί δεκαετίες. Η αλματώδης άνοδος της τιμής του πετρελαίου δείχνει ότι η μέχρι προ έτους τιμή του διετηρείτο σε εξωπραγματικώς χαμηλά επίπεδα. Δεν μπορεί να οφείλεται αποκλειστικώς στην κερδοσκοπία το γεγονός ότι μέσα σε ένα 12μηνο η τιμή σχεδόν διπλασιάσθηκε από τα 70 στα 135 δολλάρια το βαρέλι και ότι σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις δεν αποκλείεται να φθάση και στα 250 δολλάρια το βαρέλι. Ο κύριος λόγος της αυξήσεως ανάγεται στις προοπτικές γιά υψηλότερη ζήτηση πετρελαίου στο μέλλον, σε συνάρτηση με την περιορισμένη προσφορά. Και αυτό αποδίδεται στην παγκόσμια ανακατάταξη που δημιουργεί η ραγδαία οικονομική ανάπτυξις των πολυπληθών χωρών της Απω Ανατολής.
Το ίδιο ισχύει και με την αύξηση της τιμής των τροφίμων. Και εδώ αλλάζουν παγιωμένες ισορροπίες. Ο βασικός λόγος γιά τον οποίο αυξάνονται παγκοσμίως οι τιμές των τροφίμων είναι ότι αλλάζουν οι διατροφικές συνήθειες σε χώρες όπως η Κίνα, η οποία αριθμεί το 1/5 του παγκοσμίου πληθυσμού. Αυτή είναι η πρωτογενής αιτία των ανατιμητικών τάσεων.
Οταν μέσα σε λίγα χρόνια έχει υπερδιπλασιασθή η ποσότης κρέατος που καταναλίσκουν ετησίως 1,3 δισεκατομμύρια Κινέζοι, πώς να μην ανατρέπονται οι υφιστάμενες ισορροπίες στην παγκόσμια αγορά τροφίμων;
Διότι η ζήτησις του κρέατος επηρεάζει αλυσιδωτά και την τιμή των δημητριακών. Γιά να παραχθή το επί πλέον κρέας ώστε να καλυφθή η αύξησις της παγκοσμίου ζητήσεως, πρέπει να αυξηθή αναλόγως και η παραγωγή ζωοτροφών. Ιδού λοιπόν γιατί το ένα παρασύρει το άλλο.
Πολλώ μάλλον όταν υπάρχη και το πρόσθετο πρόβλημα της καλλιεργείας τεραστίων εκτάσεων παγκοσμίως, αποκλειστικώς γιά βιοκαύσιμα.
Γιά όλα αυτά, η ελληνική οικονομία δείχνει ανέτοιμη και αθωράκιστη. Το κύριο πρόβλημα που μας απασχολούσε τα τελευταία τέσσερα χρόνια ήταν τα δημοσιονομικά. Οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ είχαν αφήσει ένα τεράστιο δημόσιο έλλειμμα, το οποίο έπρεπε πάση θυσία να περιορισθή. Ετσι η Κυβέρνησις της Νέας Δημοκρατίας έρριξε το μεγαλύτερο βάρος της σε αυτό, με αποτέλεσμα να μείνουν πίσω οι διαρθρωτικές αλλαγές που έπρεπε να γίνουν ώστε να καταστή η οικονομία πιό ανταγωνιστική και να θωρακισθή έναντι των διεθνών κρίσεων. Η Ελλάς είναι μία από τις ελάχιστες ευρωπαϊκές χώρες όπου δεν λειτουργεί όπως θα έπρεπε ο ανταγωνισμός.
Ετσι έχουμε τώρα έκρηξη ακρίβειας, πολύ μεγαλύτερη από ό,τι στα άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Στην Ελλάδα ο πληθωρισμός τρέχει επισήμως με σχεδόν 5%, όταν στην υπόλοιπη Ευρώπη είναι 3,5%.
Απρόβλεπτο το αύριο
Στα ανωτέρω πρέπει να προστεθή και το κλίμα πολιτικής αβεβαιότητος. Παρά το γεγονός ότι οι εκλογές έγιναν μόλις προ εννέα μηνών, έχει αρχίσει να υπάρχη ρευστότης και στο πολιτικό σκηνικό. Πρώτον, διότι τα οικονομικά προβλήματα είναι τεράστια και οι επιπτώσεις αγγίζουν μεγάλο τμήμα του πληθυσμού. Δεύτερον, διότι η σημερινή Κυβέρνησις στηρίζεται σε οριακή κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Τρίτον -το κυριώτερο- διότι η Κυβέρνησις δεν φαίνεται ικανή να αντιμετωπίση τα σημερινά προβλήματα. Και πάντως δεν πείθει ότι μπορεί.
Ο τόπος έχει εισέλθει σε περίοδο μεγάλης αβεβαιότητος. Σε αντίθεση προς ό,τι ίσχυε κατά τα προηγούμενα χρόνια, σήμερα πλέον κανένας δεν μπορεί να προβλέψη τί θα συμβή αύριο. Τόσο σε οικονομικό επίπεδο όσο και σε πολιτικό. Και ενώ ανάλογο κλίμα επικρατεί σε ολόκληρο τον κόσμο, στην Ελλάδα τα πράγματα ενδέχεται να εξελιχθούν χειρότερα. Διότι η ελληνική οικονομία είναι πολύ πιό ευάλωτη.
(Από την εφημερίδα ΕΣΤΙΑ, 12/06/2008)