Δεν είναι εύκολη υπόθεση να είσαι κεντρικός τραπεζίτης αυτή την περίοδο. Για παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Θεωρητικά, έχει λάβει ρητή εντολή να καταπολεμά τον πληθωρισμό και να διασφαλίζει τη σταθερότητα των τιμών. Στην πράξη, ο μόνος και ρητά καθορισμένος στόχος της διατήρησης του πληθωρισμού λίγο χαμηλότερα από το 2% αποδεικνύεται, τουλάχιστον, μεγάλη πρόκληση.
Συνεχίζοντας να μας υπενθυμίζει τα διαπιστευτήριά της στην καταπολέμηση του πληθωρισμού, όμως, η ΕΚΤ ίσως τελικά καταφέρνει το ακριβώς αντίθετο και εντείνει τις πληθωριστικές πιέσεις. Πράγματι, οι επιθετικές δηλώσεις της για πιθανή αύξηση των επιτοκίων δείχνουν να έχουν συμβάλει στην απίστευτη εκτίναξη των τιμών του πετρελαίου, την περασμένη Παρασκευή.
Για να αποτρέψει τον κίνδυνο οι υψηλότερες τιμές των εμπορευμάτων να πυροδοτήσουν περαιτέρω πληθωριστικές πιέσεις, υπό τη μορφή των μισθολογικών αυξήσεων και των τιμών καταναλωτή, η ΕΚΤ άφησε να εννοηθεί ότι είναι έτοιμη να αυξήσει τα επιτόκιά της τον επόμενο μήνα.
Με αυτόν τον τρόπο απλώς ενθάρρυνε την περαιτέρω αύξηση στις τιμές πετρελαίου και στο κόστος ενέργειας. Ασφαλώς, δεν ήταν αυτή η πρόθεση της ΕΚΤ. Ο πρόεδρός της κ. Ζαν Κλοντ Τρισέ τόνισε ότι απώτερος στόχος της στρατηγικής της είναι να προστατευτούν οι Ευρωπαίοι καταναλωτές από τις υψηλές τιμές.
Το πρόβλημα φαίνεται ότι βρίσκεται στη σύνδεση του δολαρίου με τις τιμές του πετρελαίου.
Σε βασικές γραμμές, όσο περισσότερο υποχωρεί το δολάριο, τόσο ανεβαίνει το πετρέλαιο. Γι αυτό και ο Μάρκο Ανουντσιάτα, επικεφαλής αναλυτής της UniCredit, υποστηρίζει μέσω ενός προκλητικού σημειώματός του ότι ένα σταθερό ή έστω μια ελαφρά ενίσχυση του δολαρίου θα βοηθήσει να σταθεροποιηθούν οι τιμές του πετρελαίου και να υποχωρήσει ο πληθωρισμός. Ήταν μια λογική ελπίδα, έως ότου η ΕΚΤ την υπονόμευσε με την επιθετική στάση της.
Ο κ. Ανουντσιάτα επισημαίνει πως οι τιμές του πετρελαίου είχαν, υποτίθεται, υποχωρήσει στα 122 δολάρια το βαρέλι από τα 132 δολάρια που είχαν ανέλθει, έως ότου ακουστεί η φωνή της ΕΚΤ. Ειδικότερα, ο οικονομολόγος της UniCredit εξηγεί ότι οι, κατά τα φαινόμενα, συντονισμένες δηλώσεις κορυφαίων αξιωματούχων των ΗΠΑ υπέρ του ισχυρού δολαρίου είχαν βοηθήσει, νωρίτερα, ώστε να μειωθούν κατά 6 δολάρια οι τιμές του «μαύρου χρυσού».
Το πετρέλαιο ανέκτησε αυτά τα 6 δολάρια μετά τις δηλώσεις του κ. Τρισέ και ενισχύθηκε κατά ακόμη 2 δολάρια μετά τις ακόμη πιο επιθετικές δηλώσεις του Γερμανού κεντρικού τραπεζίτη κ. Άξελ Βέμπερ.
Την επόμενη ημέρα αποκόμισε τα μεγαλύτερα ημερήσια κέρδη της τελευταίας 25ετίας, προκαλώντας προσωρινή αναστολή των διαπραγματεύσεων και κλείνοντας, τελικά, λίγο χαμηλότερα από το φράγμα των 140 δολαρίων.
Ο οικονομολόγος της UniCredit ανησυχεί πλέον ότι η πιο επιθετική στάση που έχει υιοθετήσει η κεντρική τράπεζα της ευρωζώνης εγκυμονεί κινδύνους πολύ μεγαλύτερων επιπτώσεων. Μπορεί, μάλιστα, να προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερες αποκλίσεις και εντάσεις ανάμεσα στις αρχές χάραξης της πολιτικής και στις δύο όχθες του Ατλαντικού, περιπλέκοντας περαιτέρω τις προσπάθειες να ενισχυθούν τα μέτρα σταθεροποίησης στις αγορές συναλλάγματος και εμπορευμάτων.
Το ζήτημα θα απασχολήσει κατά βάση τη σύνοδο των υπουργών Οικονομικών της «Ομάδας των Οκτώ» πιο αναπτυγμένων χωρών στον πλανήτη, πιο γνωστή ως G8, που αναμενόταν να πραγματοποιηθεί στην Οζάκα της Ιαπωνίας την Παρασκευή. Ωστόσο, δεν μπορούμε να μη αισθανθούμε λίγη συμπάθεια για τον κ. Τρισέ και τους συναδέλφους του στην ΕΚΤ, οι οποίοι φαίνεται να εισπράττουν όλη την ευθύνη είτε ανοίγουν το στόμα τους, είτε όχι, αναφορικά με τον πληθωρισμό και τα επιτόκια.
(Από την εφημερίδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ, 13-16/06/2008)