Η κατάθεση στην Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) την περασμένη Παρασκευή (13/6) της αίτησης για τη διέλευση του αγωγού φυσικού αερίου TAP – γνωστό ως Trans Adriatic Pipeline – μέσα από ελληνικά εδάφη, σηματοδοτεί μία νέα φάση στην πρόοδο του ίδιου του έργου αλλά και του αγώνα δρόμου για την κατασκευή του πρώτου αγωγού που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από την περιοχή της Κασπίας προς την Ευρώπη. Η αίτηση στην ΡΑΕ κατετέθει από την Ελβετική εταιρεία TAP AG, στην οποία συμμετέχουν ίσοις όροις η Ελβετική εταιρεία ηλεκτρισμού EGL και από 13/02/2008 ο Νορβηγικός κολοσσός Statoil Hydro.
Σύμφωνα με την υποβληθήσα αίτηση, που αφορά όχι μόνο τη διέλευση αλλά και την κατασκευή και την μεταφορά αερίου μέσω του αγωγού, ο αγωγός διαμέτρου 48 ιντσών θα ξεκινάει από τη Θεσσαλονίκη, θα οδεύει προς τα Έλληνο – Αλβανικά σύνορα, θα διασχίσει την Αλβανία και από εκεί θα φθάσει υποθαλασσίως έξω από το Brindisi στη Ν. Ιταλία.
Η χωρητικότητα του αγωγού θα είναι 10.0 BCM’s το χρόνο με δυνατότητα να φθάσει τα 12.0 BCM’s. Με συνολικό μήκος 504 χλμ ο TAP είναι αρκετά μικρότερος του σχεδιαζόμενου ITGI, που προωθούν οι εταιρείες ΔΕΣΦΑ και Edison και αποτελεί το προϊόν μιας διακρατικής συνεργασίας μεταξύ Ελλάδος – Ιταλίας και Τουρκίας. Η μικρότερη διαδρομή του TAP, ιδιαίτερα το υποθαλάσσιο σκέλος της, σημαίνει μικρότερο κόστος αλλά και πιο σύντομη περίοδο κατασκευής που υπολογίζεται στους 24 μήνες. Εκτιμάται ότι ο προϋπολογισμός του TAP θα κινηθεί στο 1.5 δισεκ. ευρώ και θα χρηματοδοτηθεί τόσο από ιδίους πόρους όσο και από διεθνή τραπεζικό δανεισμό ως project financing.
Ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα του TAP είναι οι εξασφαλισμένες ποσότητες αερίου που διαθέτει βάσει δύο ξεχωριστών μακροχρόνιων συμβάσεων. Η πρώτη με την National Iranian Gas Export Company (NIGEC) του Ιράν για 5.5 BCM’s και η δεύτερη με την κοινοπραξία που εκμεταλλεύεται το κοίτασμα φυσικού αερίου Shah – Deniz στο Αζερμπαϊτζάν, operator του οποίου είναι η ίδια η Statoil Hydro, όπου ελέγχει και το 25% της κοινοπραξίας. Παράλληλα μέσω του ηλεκτρικού παραγωγικού δυναμικού του EGL στην Ιταλία είναι εξασφαλισμένες οι πωλήσεις αερίου προς την Ιταλική αγορά.
Η οριστικοποίηση των σχεδίων των Ελβετο – Νορβηγών με την κατάθεση της αίτησης στη ΡΑΕ δημιούργησε ως ήτο αναμενόμενο μεγάλη ταραχή στο ΥΠΑΝ και στην ίδια τη ΡΑΕ αφού βλέπουν ότι ο TAP αποκτά τώρα ένα προβάδισμα, λόγω κυρίως της εξασφαλισμένης προμήθειας των απαραίτητων ποσοτήτων αερίου που διαθέτει. Κάτι στο οποίο υστερεί ο ITGI αφού πέραν μίας ελάχιστης ποσότητας (1.0 – 1.5 BCM) από το Αζερμπαϊτζάν δεν προβλέπεται η παροχή αερίου από κάπου αλλού. Κάτι βέβαια που είναι αρκετά γνωστό εδώ και χρόνια.
«Η σφήνα του TAP έρχεται να ταράξει τα ήρεμα νερά και την ευφορία που διακατέχει το Υπουργείο, ιδιαίτερα μετά την πρόσφατη υπογραφή του South Stream με τους Ρώσους, και να προβληματίσει την πολιτική ηγεσία η οποία πρέπει τώρα να αντιληφθεί τη διαφορά μεταξύ σχεδίων επί χάρτου και πραγματικών αγωγών», παρατηρεί με νόημα ανώτερο στέλεχος διεθνούς συμβουλευτικού οίκου με πολυετή εμπειρία στην Ν.Α Ευρώπη. «Από την άλλη πλευρά» παρατηρούν εκπρόσωποι κατασκευαστικών εταιρειών που ειδικεύονται σε έργα αγωγών, «εάν η Ελληνική κυβέρνηση αποφασίσει να στηρίξει τον TAP, και να μη δημιουργήσει τα συνήθη γραφειοκρατικά κωλύματα, θα δούμε το 2012 τις πρώτες ποσότητες Κασπιανού αερίου να διέρχονται μέσω Ελλάδος ενισχύοντας την γεωπολιτική θέση της χώρας».
Η πραγματοποίηση ή μη του TAP θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τη συνεργασία που πρέπει να υπάρξει με τον ΔΕΣΦΑ με το δίκτυο του οποίου στη Θεσσαλονίκη θα έρθει να δέσει ο νέος αγωγός. Αυτό προϋποθέτει ότι εγκαίρως ο ΔΕΣΦΑ θα ολοκληρώσει την προέκταση του Ελληνο – Τουρκικού connector προς δυσμάς ολοκληρώνοντας την διαδρομή Κομοτηνή – Θεσσαλονίκη το αργότερο μέχρι τα μέσα του 2011.
