Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρουνό Λε Μερ και ο Ιταλός υπουργός Βιομηχανίας Αντόλφο Ούρσο από τη Ρώμη, υποστήριξαν πρόσφατα την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ίδρυση ενός νέου ταμείου, σημειώνοντας ότι θα πρέπει «αρχικά» να αξιοποιήσει «την υπάρχουσα διαθέσιμη χρηματοδότηση». Δεσμεύτηκαν να συντάξουν «μια κοινή πρόταση» για να επιταχύνουν τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δείχνοντας πώς η Γαλλία έχει στραφεί στην Ιταλία ως σύμμαχο για να πιέσει για περισσότερα χρήματα της ΕΕ για τη στήριξη της βιομηχανίας. Την προηγούμενη χρονιά, ο Λε Μερ υπέγραψε ένα παρόμοιο έγγραφο με τη Γερμανία χωρίς καμία αναφορά ωστόσο –ούτε πολύ περισσότερο υποστήριξη- σε ένα ταμείο, την πρόταση για τη δημιουργία του οποίου η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θέλει να καταθέσει αυτό το καλοκαίρι. Η Γερμανία από την πλευρά της αντιμετωπίζει με επιφυλακτικότητα ία τις προσπάθειες δημιουργίας ενός νέου ταμείου.
Το σύμφωνο Παρισιού-Ρώμης έρχεται μετά από εβδομάδες διαφωνιών μεταξύ των δύο για τα αρχεία βιομηχανικής πολιτικής και φυσικά τη μακροχρόνια γαλλοϊταλική βιομηχανική αντιπαλότητα. «Η δήλωση είναι ένα σημείο καμπής στην ιστορία των βιομηχανικών και οικονομικών μας σχέσεων», είπε ο Λεμέρ σε δημοσιογράφους στη Ρώμη. Ωστόσο αν γυρίσουμε λίγους μήνες πίσω, θα δούμε ότι η Ρώμη είχε διατυπώσει ηχηρή προειδοποίηση κατά της γαλλικής πίεσης για χαλάρωση των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις. Μάλιστα είχε επικρίνει τους υπουργούς Οικονομίας της Γαλλίας και της Γερμανίας που ταξίδεψαν μαζί στις ΗΠΑ για να ζητήσουν περισσότερη διαφάνεια στις επιδοτήσεις.
Οι εντάσεις οξύνθηκαν στη σύνοδο κορυφής των ηγετών της ΕΕ στις Βρυξέλλες τον περασμένο μήνα, όταν η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι επέκρινε τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν επειδή δεν την προσκάλεσε σε δείπνο με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς στο Παρίσι.
Η συνάντηση λοιπόν στη Ρώμη μεταξύ του Λε Μερ, του Ούρσο και του Ιταλού υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών Τζανκάρλο Τζορτζέττι ήταν η πρώτη στο πλαίσιο μιας νέας γαλλο-ιταλικής μορφής διαβούλευσης που υπαγορεύθηκε ουσιαστικά από μια νέα διμερή συνθήκη. Ο Λε Μέρ είπε στους δημοσιογράφους ότι η Ιταλία και η Γαλλία συμφώνησαν επίσης να συνεργαστούν για τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας για βιομηχανικούς σκοπούς και σύμφωνα με αξιωματούχο του γαλλικού υπουργείου Οικονομίας θα συσταθεί ειδική ομάδα εργασίας.
Όπως είχε γίνει γνωστό ήδη από την προηγούμενη χρονιά, το σχέδιο των Βρυξελλών είναι ένα «Ευρωπαϊκό Ταμείο Κυριαρχίας», που θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις να επενδύσουν στην Ευρώπη και να ανταποκριθούν στα φιλόδοξα πράσινα πρότυπα. Σε αυτό έχει ήδη αναφερθεί η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν κατά την ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης τον Σεπτέμβριο. Ανώτεροι αξιωματούχοι τονίζουν ότι η ΕΕ πρέπει να δράσει εξαιρετικά γρήγορα, καθώς οι εταιρείες λαμβάνουν ήδη αποφάσεις σχετικά με το πού θα κατασκευάσουν τα μελλοντικά τους εργοστάσια, για προϊόντα που αφορούν από μπαταρίες και ηλεκτρικά αυτοκίνητα μέχρι ανεμογεννήτριες και μικροτσίπς.
Άλλος λόγος για τον οποίο οι Βρυξέλλες πρέπει να αντιδράσουν γρήγορα είναι, να προλάβουν τις χώρες -μέλη της ΕΕ από το να αναλώσουν κατά το δοκούν τα ευρωπαϊκά κονδύλια έκτακτης ανάγκης, Η χαοτική αντίδραση στην κρίση της τιμής του φυσικού αερίου, όπου οι χώρες της ΕΕ λειτούργησαν μεμονωμένα, παίρνοντας με κάθε είδους εθνικά μέτρα στήριξης, απείλησε να υπονομεύσει την ενιαία αγορά, σχολιάζουν αναλυτές. Κι ενώ μια διπλωματική λύση δεν ήταν από την αρχή ορατή οι Βρυξέλλες θέλουν να αποφύγουν έναν ολοκληρωτικό εμπορικό πόλεμο, από τη στιγμή που ο αμερικανικός νόμος για τη μείωση του πληθωρισμού υπονομεύει ιδιαιτέρως τις χώρες της ΕΕ που παράγουν αυτοκίνητα (όπως η Γαλλία και η Γερμανία) ενθαρρύνοντας τους καταναλωτές να «αγοράζουν αμερικανικά», το παγκόσμιο ελεύθερο εμπόριο δέχεται πλήγματα.
Η ενιαία αγορά είναι στο DNA της ΕΕ
Πάντως η γερμανική εφημερίδα Handelsblatt αναφέρθηκε πρόσφατα στο ενδεχόμενο αποδυνάμωσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω του επιδιωκόμενου «Ταμείου Κυριαρχίας». Τα οικονομικά ασθενέστερα κράτη-μέλη θα μπορούν να επιδοτούν τις επιχειρήσεις τους στον ίδιο βαθμό με τα οικονομικά ισχυρά κράτη» σχολίαζε επισημαίνοντας πως, παρ’ ότι αυτό φαίνεται εκ πρώτης όψεως αμιγώς θετικό, δεν είναι:
«Η απάντηση θα πρέπει να είναι διαπραγματεύσεις για τη μείωση των διακρίσεων και όχι η έναρξη μιας κούρσας επιδοτήσεων ή ακόμη και μιας στροφής προς τον κινεζικό κρατικό καπιταλισμό. Εξάλλου, […] ο καλύτερος τρόπος για να διασφαλίσει το κράτος τη συνολική ανταγωνιστικότητα της οικονομίας είναι να δημιουργήσει μια ελκυστική υποδομή και ένα κατάλληλο ρυθμιστικό περιβάλλον με αντάλλαγμα εύλογους φόρους. Ακόμη, είναι ριψοκίνδυνο να αμβλυνθούν περαιτέρω οι ευρωπαϊκοί κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις, καθώς διακινδυνεύεται ένας αγώνας επιδοτήσεων στην εσωτερική ευρωπαϊκή αγορά», έγραφε τον Νοέμβριο η Handelsblatt. «Η ενιαία αγορά αποτελεί μέρος του DNA της ΕE και δεν θα πρέπει αυτή να διασαλευτεί». Η οικονομική εφημερίδα εξηγούσε επίσης πως «το "Ταμείο Κυριαρχίας" μοιάζει πολύ με το "Ταμείο Ανάκαμψης" από την πανδημία, το οποίο απέτυχε σε πολλούς από τους στόχους που τέθηκαν, όπως για παράδειγμα στη μεταπανδημική τόνωση της οικονομίας. […] Και τα δύο Ταμεία επιτρέπουν στα κράτη-μέλη να μεταφέρουν το χρέος τους στην Ένωση, γεγονός που καθιστά την ΕΕ πιο αδύναμη, όχι πιο ισχυρή», κατέληγε το σχετικό άρθρο.