Εντυπωσιακή αύξηση εσημείωσε την Παρασκευή (11/7) η τιμή του αργού στις διεθνείς αγορές εξαιτίας των γεωπολιτικών εξελίξεων στη Μέση Ανατολή και τις αντιφατικές προβλέψεις για την ζήτηση από τον ΟΠΕΚ και τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (ΙΕΑ).
Πιο συγκεκριμένα η τιμή για την ποικιλία WΤΙ στο ΝΥΜΕΧ της Ν. Υόρκης έκλεισε στα $145 και του Brent στο ICE του Λονδίνου στα $143.35 το βαρέλι. Δηλαδή μια αύξηση σχεδόν $9 από την προηγούμενη ημέρα. Ενδοσυνεδριακή η τιμή του αργού της ποικιλία Brent στο Λονδίνο εκτύπησε νέο ρεκόρ στα 147.5 δολάρια το βαρέλι.
Οι λόγοι αυτήν την φορά για την απότομη άνοδο στις διεθνείς τιμές πετρελαίου έχουν να κάνουν κυρίως με γεωπολιτικούς παράγοντες, ιδίως μετά τη δοκιμή πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς από το Ιράν και μετά τον τερματισμό της εκεχειρίας στη Νιγηρία. Οι δοκιμές από το Ιράν ενίσχυσαν την ανησυχία για προβλήματα στην προμήθεια πετρελαίου και σε συνδυασμό με τις εξελίξεις στη Νιγηρία και τις προβλέψεις της ΙΕΑ για αύξηση της ζήτησης για πετρέλαιο τους επόμενους έξι μήνες. Στη νευρικότητα των αγορών συνέβαλαν και οι προβλέψεις του ΟΠΕΚ, σύμφωνα με τις οποίες αναμένεται μείωση της ζήτησης για πετρέλαιο τις επόμενες δύο δεκατίες.
«Οι γεωπολιτικές εξελίξεις εξακολουθούν να επηρεάζουν τις αγορές», δήλωναν αναλυτές στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg. Από τη μία πλευρά οι προβλέψεις για ισχυρή ζήτηση διατηρούν υψηλά τις τιμές του πετρελαίου, ενώ οι εξελίξεις σε Ιράν και Νιγηρία προκαλούν αβεβαιότητα. Το Ιράν για τρίτη ημέρα συνέχισε τις δοκιμές πυραύλων που μπορούν να φτάσουν μέχρι το Ισραήλ, ενώ η εξτρεμιστική ομάδα MEND που έληξε την εκεχειρία, είχε προκαλέσει μείωση κατά 20% της παραγωγής πετρελαίου της Νιγηρίας από το 2006 λόγω επιθέσεων σε αγωγούς και εγκαταστάσεις. Το Ιράν είχε ανακοινώσει ότι θα απέκλειε τα στενά της Χορμούζ, απ’ όπου διέρχεται το ένα πέμπτο της διακίνησης του πετρελαίου, στην περίπτωση που δέχονταν επίθεση οι πυρηνικές εγκαταστάσεις του.
Εν τω μεταξύ η δήλωση του Γενικού Γραμματέα του OPEC κ. Αμπντάλα Σαλέμ Ελ – Μπαρντί «ότι δεν μπορεί να αντικατασταθεί η παραγωγή του Ιράν σε περίπτωση προβλημάτων από ενδεχόμενη εισβολή» συνέβαλε στην αβεβαιότητα της αγοράς. Είναι χαρακτηριστικό ότι τις τελευταίες πέντε ημέρες η τιμή του πετρελαίου έχει σημειώσει διακύμανση άνω των 10 δολαρίων το βαρέλι. Σημειώνεται ότι οι τιμές του πετρελαίου είναι αυξημένες περισσότερο από 90% σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι.
Ο OPEC
Στην τελευταία του τακτική Έκθεση ο Οργανισμός των Πετρελαιοπαραγωγικών Χωρών (OPEC) εκτιμά ότι η παγκόσμια ζήτηση για πετρέλαιο θα είναι μικρότερη κατά 4.0 εκατ. βαρέλια την ημέρα και θα φθάσει τα 113 εκατ. βαρέλια το 2030. Οι λόγοι που αναμένεται να δράσουν ανασχετικά στην περαιτέρω αύξηση της ζήτησης, σύμφωνα με τον OPEC, είναι η αναμενόμενη αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας και η μείωση του ρυθμού της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης, σαν αποτέλεσμα των υψηλών τιμών τις οποίες προβλέπει ότι θα διατηρηθούν για αρκετό διάστημα ακόμη.
«Γιατί θα πρέπει να επενδύουμε σε επιπλέον εφεδρική δυναμικότητα (spare capacity) η οποία ενδέχεται να μην χρησιμοποιηθεί; Εκτιμούμε ότι, έτσι όπως έχουν τα πράγματα (δηλ. χωρίς νέες επενδύσεις) θα έχουμε εξασφαλισμένη ικανή δυναμικότητα για να ανταποκριθεί στην παγκόσμια ζήτηση» δήλωσε μεταξύ άλλων την περασμένη Πέμπτη ο κ. Abdala Salem El-Badri, ο Γενικός Γραμματέας του OPEC.
Έτερος εκπρόσωπος του OPEC εξ’ άλλου δήλωσε ότι η ολοκλήρωση μέσα στα επόμενα 2 – 3 χρόνια μεγάλων επενδύσεων σε νέα κοιτάσματα από μεγάλες διεθνείς εταιρείες και χώρες εκτός OPEC, θα υποχρεώσουν τον Οργανισμό να μειώσει την παραγωγή του και να την περιορίσει στα 31 εκ. βαρ/ημέρα.
Οι δηλώσεις αυτές και η δημοσιοποίηση της Έκθεσης του OPEC έριξαν λάδι στην φωτιά αφού έρχονται σε πλήρη αντίθεση με την επίσημη πολιτική βασικών χωρών του Οργανισμού, όπως η Σ. Αραβία και η Λιβύη, οι οποίες έχουν ήδη ανακοινώσει μακροπρόθεσμα προγράμματα επενδύσεων που στόχο έχουν την σημαντική αύξηση της παραγωγικής δυναμικότητας. Η Σ. Αραβία έχει ανακοινώσει στόχο για αύξηση της παραγωγής κατά 2.5 εκ. βαρ/ημέρα μέχρι το 2010 και η Λιβύη για τουλάχιστον 1.0 εκ.βαρ. μέχρι το 2012. Η νέα αυτή γραμμή του OPEC για επανεξέταση, και ουσιαστικά πάγωμα των διαδικασιών για μακροπρόθεσμη αύξηση της παραγωγής του, δημιούργησε όπως ήτο φυσικό μεγάλη ανησυχία στην αγορά η οποία ήδη προεξόφλησε υψηλότερες ακόμη τιμές μέχρι το τέλος του έτους.