Τη δυναμική που δίνει ο έλεγχος λιμενικών εγκαταστάσεων σε στρατηγικά σημεία σε όλο τον κόσμο αναδεικνύει άρθρο που δημοσιεύτηκε από το Αυστραλιανό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων. Όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά, ο έλεγχος αφορά κινεζικές εταιρείες κρατικών συμφερόντων με έδρα είτε την Κίνα είτε το Χονγκ Κονγκ.
Τα στρατηγικά περάσματα
Οι περισσότερες από τις λιμενικές επενδύσεις πραγματοποιούνται κατά μήκος των τριών «μπλε οικονομικών περασμάτων». Το πρώτο πέρασμα συνδέει την Κίνα με τον Ινδικό Ωκεανό, την Αφρική και τη Μεσόγειο, το δεύτερο πέρασμα συνδέει την Κίνα με την Αυστραλία και τον νότιο Ειρηνικό και το τρίτο πέρασμα συνδέει την Κίνα με την Ευρώπη μέσω του Αρκτικού Ωκεανού.
Οι κυριότεροι Κινέζοι επενδυτές σε υπερπόντιους λιμένες και τερματικούς σταθμούς είναι όμιλοι κρατικών συμφερόντων. Ένας από τους μεγαλύτερους Κινέζους επενδυτές σε λιμάνια σε τρίτες χώρες είναι η Cosco, που αποτελεί έναν από τους κορυφαίους διαχειριστές σταθμών εμπορευματοκιβωτίων στον κόσμο. Οι περισσότερες από τις επενδύσεις της σε λιμάνια βρίσκονται σε ανεπτυγμένες χώρες και κατά μήκος σημαντικών παγκόσμιων ναυτιλιακών οδών. Επίσης, η China Merchants Group (CMG), ο άλλος μεγάλος επενδυτής από την Κίνα, εστιάζει σε επενδύσεις σε αναδυόμενες αγορές.
Σύμφωνα με έκθεση της Nikkei Asia για το 2020, μεταξύ 2010 και 2019 κινεζικές εταιρείες, όπως η Cosco και η CMG, επένδυσαν σε 25 λιμενικά έργα σε 18 χώρες, δαπανώντας σχεδόν 11 δισ. δολάρια στο εξωτερικό. Αυτές οι επενδύσεις έχουν εγείρει ανησυχίες στη Δύση, όπως επισημαίνεται στο άρθρο, σχετικά με τη δυνατότητα του Πεκίνου να κυριαρχήσει στη διεθνή ναυτιλία και τη συνακόλουθη ικανότητά του να ελέγχει σημαντικές θαλάσσιες οδούς και διαδρομές ενεργειακού εφοδιασμού.
Η έκθεση της Nikkei σημειώνει ότι οι επενδύσεις σε ξένα λιμάνια από κινεζικές κρατικές επιχειρήσεις επέτρεψαν στην Κίνα να αποκτήσει πρόσβαση σε στρατηγικούς θαλάσσιους κόμβους, στο πλαίσιο του θαλάσσιου δρόμου του 21ου αιώνα της πρωτοβουλίας Belt and Road, μια «επενδυτική εκστρατεία που έχει προκαλέσει ανησυχίες σχετικά με την αυξανόμενη επιρροή του Πεκίνου σε όλο τον κόσμο», όπως σημειώνει η αρθρογράφος Genevieve Donnellon-May.
Πρόσφατα, έχουμε και την επέκταση του αποτυπώματος του Πεκίνου στο λιμάνι Χαλίφα (ΗΑΕ), τη συμμετοχή στην ιδιοκτησία ενός τερματικού σταθμού αποθήκευσης καυσίμων στο λιμάνι της Φουτζέιρα (ΗΑΕ) και τις επενδύσεις στο λιμάνι Duqm στο Ομάν.
Οι εξαιρέσεις
Στον αντίποδα, πάντως, έχει καταγραφεί ότι ορισμένες χώρες έχουν αρνηθεί σε κινεζικές εταιρείες να αποκτήσουν ιδιοκτησία ή πλειοψηφικά μερίδια σε τερματικούς σταθμούς και λιμάνια. Αυτό περιλαμβάνει τις ΗΠΑ, αλλά και το Μπαγκλαντές, το οποίο ακύρωσε σύμβαση με την Κίνα για την κατασκευή λιμένα βαθέων υδάτων στη Σονάντια το 2016. Εν τω μεταξύ, η Καμπέρα δήλωσε ότι θα επανεξετάσει την παραχώρηση με 99ετή μίσθωση του λιμένα του Ντάργουιν σε κινεζική κρατική επιχείρηση.
Ο Πειραιάς
Για την Ελλάδα, στο άρθρο αναφέρεται ότι η Cosco αύξησε το μερίδιό της στο λιμάνι του Πειραιά στο 67%. Η Cosco, επίσης, έχει αναπτύξει σιδηροδρομικές υποδομές που φθάνουν σε χώρες όπως η Γερμανία, ενισχύοντας την αυξανόμενη κυριαρχία της Κίνας στις εμπορικές θαλάσσιες και χερσαίες διαδρομές στην Ανατολική Μεσόγειο, επισημαίνεται χαρακτηριστικά, ενώ προστίθεται ότι οι κινεζικές επιχειρήσεις έχουν ισχυρή θέση στη διαμεσογειακή, εμπορική θαλάσσια αρτηρία που συνδέει τα λιμάνια της Αιγύπτου με την ευρωπαϊκή ενδοχώρα στον Πειραιά. Σημειώνεται ότι τελευταίο απόκτημα της Cosco στην Ευρώπη, με μερίδιο 24,9%, είναι σε ένα τέρμιναλ στον σταθμό εμπορευματοκιβωτίων του λιμανιού του Αμβούργου. Συνολικά η Cosco Shipping Ports, θυγατρική του ομίλου Cosco, ελέγχει 22 εταιρείες διαχείρισης λιμενικών terminals στο εσωτερικό της Κίνας και 14 που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό, ενώ από τα λιμάνια της στο εννεάμηνο του 2022 διακινήθηκαν περίπου 77,5 εκατ. TEUs. Όσον αφορά τον Πειραιά και ειδικά τον σταθμό εμπορευματοκιβωτίων, η Cosco, με επενδύσεις άνω του 1 δισ. ευρώ, πέτυχε να αναδείξει το μεγάλο λιμάνι της χώρας μας ως ένα από τα σημαντικότερα της Ευρώπης, φτάνοντας στην τέταρτη θέση στην Ευρώπη και την 26η στον κόσμο. Την τελευταία διετία, ωστόσο, η διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων έχει παρουσιάσει μικρή κάμψη, με αποτέλεσμα να χάσει μία θέση από τη Βαλένθια στην ευρωπαϊκή κατάταξη, καθώς και να βγει από τη λίστα με τα 30 μεγαλύτερα λιμάνια στον κόσμο, σύμφωνα με τελευταία αναφορά της Alphaliner.
(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ")