Η ενεργειακή κρίση φέρνει πιο κοντά την Ευρώπη με την Αφρική, με την Ελλάδα να διεκδικεί τον ρόλο της ενεργειακής… γέφυρας που θα μεταφέρει την «πράσινη» ενέργεια που θα παράγεται στις χώρες της Νότιας Μεσογείου.
Ηδη η πρόταση για την επέκταση του ευρωπαϊκού δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας που υπέβαλε η ελληνική κυβέρνηση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 24 Μαρτίου, η οποία συζητήθηκε στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας την περασμένη Τρίτη, στηρίζεται από 14 κράτη-μέλη και την Κομισιόν.
Βασικός πυλώνας της είναι η δημιουργία ενός επενδυτικού μηχανισμού, ο οποίος θα παρέχει χρηματοδότηση ώστε η Ευρώπη να αποκτήσει τα απαραίτητα δίκτυα που αφενός θα υποστηρίξουν την πράσινη μετάβαση και τη δημιουργία ενός επενδυτικού μηχανισμού, ο οποίος θα παρέχει χρηματοδότηση ώστε η Ευρώπη να αποκτήσει αι αφετέρου θα διευκολύνουν την εισαγωγή ρεύματος από την ευρύτερη περιοχή της Βόρειας Αφρικής στη Νότια Ευρώπη και, από εκεί, στις κεντροευρωπαϊκές χώρες.
Ηλεκτρικά καλώδια
Η Ελλάδα, μέσω τριών έργων, επιδιώκει να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο. Ηδη σχεδιάζονται δύο ηλεκτρικά καλώδια για τη σύνδεση της Ελλάδας με την Αίγυπτο, εκ των οποίων το έργο «GREGY», που σχεδίασε και αναπτύσσει η εταιρεία ELICA, έχει εξασφαλίσει τη στήριξη των κυβερνήσεων των δύο χωρών και έχει ήδη λάβει «Letters of Support» από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, τον ΑΔΜΗΕ και τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) που θα ενισχύσουν τον φάκελο για την ένταξη του έργου στον κατάλογο έργων κοινού ενδιαφέροντος (PCI) της ΕΕ. Θα ακολουθήσει η μελέτη σκοπιμότητας σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανόνες ώστε να εξασφαλιστούν οι όροι για την κοινοτική χρηματοδότηση του έργου.
Το υποθαλάσσιο καλώδιο «GREGY», μήκους 950 χλμ. και προϋπολογισμού 3,5 δισ. ευρώ, θα ενώνει ηλεκτρικά το Σαλούμ της Αιγύπτου με την Αττική και θα μεταφέρει 3.000 MW (μεγαβάτ) ηλεκτρικής ενέργειας που θα παράγονται από 9,6 GW (γιγαβάτ) Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) που θα κατασκευαστούν στην Αίγυπτο. Το ένα τρίτο της ενέργειας θα καταναλώνεται στην Ελλάδα, άλλο ένα τρίτο θα εξάγεται σε ευρωπαϊκές χώρες και με την υπόλοιπη ενέργεια θα παράγεται υδρογόνο, το οποίο επίσης θα μπορεί να εξάγεται.
Είναι αξιοσημείωτο ότι το ηλεκτρικό σύστημα της Αιγύπτου είναι ήδη συνδεδεμένο με την Ιορδανία, την Παλαιστίνη, τη Λιβύη και το Σουδάν, ενώ η διασύνδεση με τη Σαουδική Αραβία, επίσης 3 GW, θα είναι έτοιμη το 2025, ανοίγοντας νέες προοπτικές για μεταφορά πράσινης ενέργειας από τη Μέση Ανατολή προς την Ευρώπη.
Αλλαγή χάραξης
Παράλληλα, ωριμάζει αδειοδοτικά και δεύτερο καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Αφρικής (GAP) από τη Eunice, δυναμικότητας 2 GW, μήκους 450 χλμ. που θα συνδέει την περιοχή Μέρσα Ματρούχ της Αιγύπτου με τον Αθερινόλακκο Λασιθίου Κρήτης και είναι επίσης υποψήφιο για ένταξη στα PCI.
Ωστόσο, όπως ανέφερε την περασμένη εβδομάδα ανώτατο στέλεχος του ΑΔΜΗΕ, μιλώντας σε δημοσιογράφους στο περιθώριο ενεργειακού συνεδρίου, θα πρέπει να αλλάξει χάραξη καθώς με τη διπλή ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης (με Πελοπόννησο και Αττική) και με το καλώδιο Κύπρου – Κρήτης (τμήμα της τρίτης διασυνοριακής ηλεκτρικής διασύνδεσης EuroAsia Interconnector που θα ενώνει Ισραήλ – Κύπρο – Ελλάδα), εξαντλείται η δυνατότητα του ασθενούς – λόγω μεγέθους – συστήματος της Κρήτης να υποδεχθεί νέες ηλεκτρικές διασυνδέσεις.
Δεν είναι όμως μόνο η Ελλάδα που διεκδικεί τον ρόλο της ενεργειακής γέφυρας. Ανάλογα projects αναπτύσσουν κι άλλα κράτη του ευρωπαϊκού Νότου. Η Ιταλία σχεδιάζει έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Αίγυπτο ισχύος 2,5-3 GW (προϋπολογισμού 3,5 δισ. δολαρίων) και δεσμεύεται, εφόσον το έργο προχωρήσει, για την εξασφάλιση χρηματοδότησης από ιταλικές τράπεζες και ευρωπαϊκούς χρηματοδοτικούς οργανισμούς.
Χρηματοδότηση
Παράλληλα, η Ιταλία έχει λάβει χρηματοδότηση 307 εκατομμυρίων ευρώ για κατασκευή καλωδίου 600 MW με την Τυνησία, μέσω του χρηματοδοτικού προγράμματος Connecting Europe Facility (CEF). Το έργο, ύψους 850 εκατ. ευρώ, σχεδιάζεται να αναπτυχθεί από την ιταλική Terna και την τυνησιακή STEG.
Επίσης, και η Αλγερία, εκτός από έναν από τους βασικότερους προμηθευτές αερίου της ΕΕ, υπόσχεται πολύ περισσότερα στην Ευρώπη ως μακροπρόθεσμος εταίρος στις ΑΠΕ. Γι’ αυτό έχουν ξεκινήσει συζητήσεις σε ανώτατο ευρωπαϊκό επίπεδο, με την Ιταλία και την Ισπανία να αναπτύσσουν σχέδια για έργα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Η Ισπανία συνδέεται ήδη με το Μαρόκο με δύο καλώδια, ενώ έχει συμφωνηθεί η κατασκευή μιας ακόμη ηλεκτρικής διασύνδεσης.
(από την εφημερίδα "ΤΟ ΒΗΜΑ")