Στα τέλη της δεκαετίας του 1970 οι πετρελαιοπαραγωγικές χώρες αποταμίευσαν το ήμισυ των εσόδων τους. Σήμερα αποταμιεύουν μόνο το 30%, ενώ δαπανούν το υπόλοιπο 70% σε επενδύσεις και κατανάλωση, το οποίο μας επιτρέπει να εξάγουμε και περισσότερα σε αυτές τις χώρες. Αυτό είναι που εξηγεί και γιατί η παγκόσμια ανάπτυξη μετά βίας επιβραδύνθηκε, μόλις 2-3 δέκατα της ποσοστιαίας μονάδας, ενώ τα πρώτα δύο πετρελαϊκά σοκ είχαν προκαλέσει καθαρή επιβράδυνση της οικονομίας και της ζήτησης ενέργειας, καθώς και μεγάλη πτώση της τιμής του πετρελαίου...
Τίποτε ανάλογο σήμερα: η παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου δεν μειώνεται, ούτε και η τιμή του.
Η αύξηση των τιμών του πετρελαίου έχει οδηγήσει σε απώλεια αγοραστικής δύναμης. Σε έναν χρόνο ο πραγματικός μισθός μειώθηκε περίπου 1% στις ΗΠΑ και στην ευρωζώνη. Το κόστος του πετρελαϊκού σοκ, αν αφαιρεθεί ό,τι μας επιστρέφεται από τις εξαγωγές, βαραίνει τους μισθωτούς και τα κράτη μέσω των δημοσίων ελλειμμάτων. Οσο για τις επιχειρήσεις, εκτός των χρηματοπιστωτικών τα πηγαίνουν πολύ καλά, με κέρδη που αυξάνονται με ρυθμούς 7%10%. Είναι πολύ διαφορετικό από τη δεκαετία του ΄70, όταν η τιμαριθμοποίηση των μισθών είχε εξασφαλίσει τους μισθωτούς, ενώ οι επιχειρήσεις και τα κράτη έφεραν το βάρος του πετρελαϊκού σοκ.
Μπορεί να είναι άδικο και σοκαριστικό που το βάρος δεν περνάει στα κέρδη. Αλλά, ψυχρά, είναι καλύτερο από τη δεκαετία του ΄80 και την ανεργία της. Διατηρώντας τα κέρδη, εξασφαλιζόμαστε από μια μακρά περίοδο στασιμοπληθωρισμού. Η κρίση θα είναι ίσως πιο βίαιη, αλλά και πιο σύντομη από της δεκαετίας του ΄70. Οι επενδύσεις των επιχειρήσεων στην ευρωζώνη αυξήθηκαν 5% ετησίως, ενώ πριν από 30 τόσα χρόνια είχαν μειωθεί κατά 15%.
Η ευρωπαϊκή επιβράδυνση οφείλεται κυρίως στην αντιστροφή της οικοδομικής δραστηριότητας. Στην ευρωζώνη οι οικοδομικές άδειες μειώθηκαν κατά 40% από την αρχή του 2007, στις ΗΠΑ κατά 60%. Η στεγαστική κρίση στην ευρωζώνη, εκτός Γερμανίας, είναι το ίδιο σοβαρή με των ΗΠΑ. Οι ευρωπαίοι μισθωτοί υφίστανται επιθέσεις από όλες τις πλευρές, με τις τιμές του πετρελαίου, με τα επιτόκια, με τις μετακομίσεις επιχειρήσεων κτλ. Αλλά η στεγαστική κάθαρση πρέπει να γίνει. Υπάρχουν 105.000 απούλητα σπίτια στη Γαλλία, 1 εκατ. στην Ισπανία, 4 εκατ. στις ΗΠΑ.
Οταν ένας κλάδος που απασχολεί το 6% του ενεργού πληθυσμού συρρικνώνεται κατά 40% το σοκ που δημιουργείται είναι μεγάλο. Μόνο από το 2010 θα αρχίσουν να βελτιώνονται τα πράγματα. Αλλά, πέρα από τα στεγαστικά, ζούμε τώρα το τέλος μιας οικονομίας δανεισμού των νοικοκυριών.
(Από την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, 16/07/2008)