Μία τέτοια απόφαση θα είναι η πρώτη εκ μέρους των δυτικών χωρών που θα σηματοδοτεί διακοπή στη διακίνηση ποσοτήτων φυσικού αερίου μέσω αγωγών μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Με την απόφαση αυτή ματαιώνεται κάθε προοπτική επανάληψηε των εξαγωγών ρωσικού αερίου από αγωγούς σε οδεύσεις προς χώρες όπως η Πολωνία και η Γερμανία.
Υπενθυμίζεται ότι οι αγωγοί Nord Stream 1 και 2, που αποτελούν βασικούς αγωγούς προμήθειας ρωσικού φυσικού αερίου για την Ευρώπη, υπέστησαν δολιοφθορά πέρυσι και παραμένει ενεργό μόνο ένα από τα τέσσερα σκέλη τους. Ωστόσο, άλλοι αγωγοί, όπως ο Yamal, που στέλνει ποσότητες στην Πολωνία, παραμένουν άθικτοι.
Προσχέδιο δήλωσης της ομάδας των G7 που περιήλθε σε γνώση των Financial Times ανέφερε ότι η ομάδα των εν λόγω χωρών θα μειώσει περαιτέρω τη χρήση των ρωσικών ενεργειακών πηγών «μέσω και της αποτροπής της επαναλειτουργίας των οδεύσεων που είχαν προηγουμένως μπλοκάρει λόγω της εργαλειοποίησης της ενέργειας από τη Ρωσία ως όπλο», τουλάχιστον έως ότου «υπάρξει επίλυση της σύγκρουσης».
Αν και τα μέτρα αυτά δεν προβλέπεται να επηρεάσουν άμεσα τις ροές φυσικού αερίου, εντούτοις τονίζουν τη μεγάλη αποφασιστικότητα των Βρυξελλών να καταστήσουν ανεπίστρεπτη την ταχεία και επώδυνη στροφή μακριά από την επί δεκαετίες εξάρτηση από τις ρωσικές πηγές ενέργειας.
Όπως τονίζουν οι Financial Times, εξάλλου, η επιβολή της απαγόρευσης είναι άκρως συμβολική, καθώς, κατά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, η ΕΕ είχε αποφύγει να στοχεύσει τις ροές των αγωγών, δεδομένης της τεράστιας εξάρτησής της από το φυσικό αέριο της Μόσχας. Η Ρωσία προέβη στη διακοπή των προμηθειών, προκαλώντας μια εκτίναξη των τιμών του φυσικού αερίου κατά 10 φορές και πλέον σε σχέση με το κανονικό τους επίπεδο.
Ωστόσο, τους τελευταίους μήνες οι τιμές μειώθηκαν σημαντικά, καθώς η Ευρώπη μείωσε επιτυχώς τη ζήτηση κατά τη διάρκεια του χειμώνα, επιτάχυνε την ανάπτυξη των ΑΠΕ και στράφηκε προς άλλες πηγές αερίου, όπως θαλάσσια φορτία LNG.
Το μερίδιο της Μόσχας στις ευρωπαϊκές εισαγωγές φυσικού αερίου έχει μειωθεί από περισσότερο του 40% σε λιγότερο από 10%, ενώ ο ήπιος χειμώνας συνέβαλε στην αύξηση των αποθεμάτων φυσικού αερίου στην ΕΕ.
Στο 60% η πληρότητα των αποθηκών φ. αερίου της ΕΕ
Οι αξιωματούχοι είναι βέβαιοι ότι οι αποθήκες φυσικού αερίου, οι οποίες είναι ήδη κατά περίπου 60% πλήρεις – έναντι περίπου 30% την αντίστοιχη περίοδο το 2022 - θα φθάσουν στη μέγιστη χωρητικότητά τους πολύ πριν από την έλευση του επόμενου χειμώνα.
«Με τις ευρωπαϊκές αποθήκες φυσικού αερίου να είναι ασυνήθιστα γεμάτες για την εποχή του έτους και τις τιμές χονδρικής να επιστρέφουν σε αυτό που μπορεί απλώς να θεωρηθεί ως το κανονικό εύρος τιμών τους, μπορείτε να καταλάβετε γιατί οι ηγέτες της Ευρώπης είναι βέβαιοι ότι αυτό το σχέδιο δεν θα καταστρέψει την ασφάλεια του εφοδιασμού σύντομα», δήλωσε στους FT ο Tom Marzec-Manser από την εταιρεία ενεργειακών συμβούλων ICIS, προσθέτοντας ότι «είναι ωστόσο σημαντικό να μην εφησυχάζουμε υπερβολικά όσον αφορά τις προοπτικές της ευρωπαϊκής αγοράς φυσικού αερίου».
Σκέψεις και για τους αγωγούς πετρελαίου
Οι πετρελαιαγωγοί στους οποίους η Ρωσία έχει διακόψει τις προμήθειες, συμπεριλαμβανομένου του βόρειου σκέλους της γραμμής Druzhba που τροφοδοτεί διυλιστήρια σε Γερμανία και Πολωνία, θα μπορούσαν επίσης να μπλοκαριστούν στο πλαίσιο των μέτρων της ΕΕ με στόχο την αποτροπή επανάληψης των ροών.
Διπλωμάτης της ΕΕ δήλωσε στην αμερικανική εφημερίδα ότι η πρόταση χρειάζεται περισσότερες διευκρινίσεις από τις Βρυξέλλες σχετικά με το πώς θα αλλάξει το status quo, ιδίως αν ληφθεί υπ’ όψιν ότι μέρος του πετρελαίου από το Καζακστάν διοχετεύεται στην Ευρώπη μέσω του Druzhba. Όπως είπε χαρακτηριστικά, «πρέπει να είναι σαφές πώς ακριβώς θα λειτουργήσει» το μέτρο.
Αν και το Βερολίνο και η Βαρσοβία έχουν εξαιρεθεί από τις κυρώσεις για το ρωσικό πετρέλαιο, δήλωσαν πέρυσι ότι θα τερματίσουν εθελοντικά τις παραδόσεις αργού μέσω του αγωγού Druzhba. Ωστόσο, η Πολωνία συνέχισε να λαμβάνει προμήθειες μέχρι που η Ρωσία διέκοψε τις ροές τον Φεβρουάριο. Τα γερμανικά διυλιστήρια σταμάτησαν να παραγγέλνουν ρωσικό αργό από τις αρχές του τρέχοντος έτους.