Αφού δεν της έφτασαν τα δύο εκατομμύρια στρέμματα δάσους καμένα, οι 80 νεκροί, τα 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ ζημιά (χωρίς να συνυπολογιστεί το οικολογικό κόστος) και το 20% του αγροτικού πληθυσμού της χώρας σοβαρά ζημιωμένο, και μετά από δεκάμηνη σιγή, φαίνεται ότι... δεν μας ξέχασε η φωτιά! Μας θυμήθηκε και πάλι, έτσι, εντελώς ξαφνικά και τυχαία, μόλις έσφιξαν λίγο οι ζέστες.
Φαίνεται επίσης ότι το ενδιαφέρον της πολιτείας και τα σχετικά κονδύλια επικεντρώθηκαν στην αποτίμηση των ζημιών από τις φωτιές του 2007 και πολύ λιγότερο στη βελτίωση της διαχείρισης των κρίσεων (ας μη μιλήσουμε για πρόληψη). Φαίνεται επίσης ότι, στον χρόνο που πέρασε, οι επιστήμονες που ήρθαν από το εξωτερικό να μας μιλήσουν για τα δάση, τις φωτιές και τους τρόπους πυρόσβεσης δεν μας έμαθαν κανένα μεγάλο μυστικό. Σαν να μην το ξέραμε ότι η Ελλάδα είναι χώρα υψηλού κινδύνου όσον αφορά τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, ότι τα δάση είναι τώρα πιο ευάλωτα (λόγω καταπόνησης και ξηρασίας), ενώ στο μέλλον θα γίνουν ακόμη σημαντικότερα (ως ρυθμιστές της θερμοκρασίας) και παράλληλα η αντιμετώπιση της φωτιάς θα γίνεται δυσχερέστερη (λόγω ευφλεξιμότητας και λειψυδρίας). Φαίνεται πως δεν είναι αυτονόητο ότι οφείλουμε όχι μόνο να διαφυλάξουμε τα δάση που μας απέμειναν αλλά και να ενδυναμώσουμε-εφαρμόσουμε όλες τις διαθέσιμες νέες τεχνολογίες.
Στην προχθεσινή μίνι-κρίση φάνηκαν πάλι δύο εγγενείς αδυναμίες του συστήματος: η έλλειψη αντικειμενικής εικόνας του σχετικού μεγέθους των εστιών στο σύνολο της επικράτειας και η αδυναμία συνεχούς ενημέρωσης των πυροσβεστών αλλά και των πολιτών για την εξέλιξη των μετώπων της πυρκαγιάς. Ο καλύτερος και πλέον σύγχρονος τρόπος αντιμετώπισης και των δύο αυτών προβλημάτων είναι μέσω αξιοποίησης των δυνατοτήτων δορυφορικών συστημάτων παρατήρησης και παρακολούθησης της Γης.
Ειδικότερα το δορυφορικό σύστημα MSG απεικονίζει τη Γη με μεγάλη συχνότητα, που ανέρχεται σε μια εικόνα ολόκληρης της χώρας ανά 5 λεπτά της ώρας. Το πλεονέκτημα στη συχνότητα λήψης, έστω και στις χαμηλές χωρικές αναλύσεις του συγκεκριμένου συστήματος (της τάξης λίγων χιλιομέτρων), προσφέρει πλούτο πληροφοριών, τόσο στο στάδιο ανίχνευσης πυρκαγιάς σε απομακρυσμένες περιοχές, που δεν γίνονται άμεσα αντιληπτές, αλλά κυρίως στη διάρκεια αντιμετώπισης της κρίσης, αφού δίνεται συνεχώς και αντικειμενικά η διασπορά και η ανάπτυξη των μετώπων στο σύνολο της επικράτειας.
Ο πολυφασματικός δέκτης που χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο σύστημα καταγράφει εικόνες σε 12 κανάλια του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος στο ορατό και στο υπέρυθρο και έχει μεγάλη ευαισθησία στην αποτύπωση των υψηλών θερμοκρασιών που αναπτύσσονται στις περιπτώσεις δασικών πυρκαγιών κατά τη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας: μπορεί να ανιχνεύσει και να παρακολουθήσει την εξέλιξη φωτιών μεγέθους μικρότερου του μισού στρέμματος. Λήψεις από το συγκεκριμένο δορυφορικό σύστημα πραγματοποιούνται στο Ινστιτούτο Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης του Εθνικού Αστεροσκοπείου, αλλά παραμένουν αναξιοποίητες από την Πυροσβεστική και την Υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας.
Απ' ό,τι φαίνεται τελικά, ύστερα από τόσο ενδιαφέροντα συνέδρια και τόσο σοβαρές συζητήσεις δεν χρειάζεται να ανησυχούμε αφού η φωτιά έχει λιγότερα να κάψει κάθε χρονιά, αλλά και ο θεός της Ελλάδας ίσως μας ξεχωρίσει και σώσει από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
(Από την εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 26/07/2008)